Lefke'deki CMC alanının işletmecisi Port İsbi Cyprus Free Zone Marine&Logistic Service Ltd.'in sözleşmesi, Bakanlar Kurulu kararıyla feshedildi.
Bakanlar Kurulu'nun 14 Mayıs'taki toplantısında ürettiği ve 21 Mayıs tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan kararına göre, 2003 yılında alınan ve 2007'de, 2012'de ve 2016'da tadil edilen işletme sözleşmesinin feshi için fesih ihbarının gönderilmesine ve tahliye prosedürünün başlatılmasına karar verildi.
Port İsbi Cyprus Free Zone Marine & Logistic Services Ltd.’in sözleşmesine göre 4 yıl içinde maden atıklarının temizlenmesi gerekiyordu. 

Örgütler memnun

Lefke Bölgesi Sivil Toplum Örgütleri Platformu, Lefke- Gemikonağı sahilindeki CMC maden şirketi arazilerin 49 yıllığına  PORT-İSBİ şirketine kiralanmasına ilişkin sözleşmenin Bakanlar Kurulunca iptal edilmesini memnuniyet duyduklarını karşıladı.

Platform, Lefke ve yöresinde yeni bir madencilikle faaliyetine kesinlikle geçit vermeyeceğini bir kez daha vurguladı.

Platformdan yapılan yazılı açıklamada, kararın, Lefke sivil toplum örgütlerinin yıllardan beri talep ettiği bir husus olduğuna dikkat çekilerek, Bakanlar Kurulu’nun PORT-İSBİ sözleşmesini iptal kararının doğru olduğu vurgulandı.

Açıklamada, “Zaten Lefke Bölgesi STÖ’leri Koordinatörlüğü olarak yıllardır böyle bir talebimiz vardı. Söz konusu atık alanının PORT-İSBI ile ilişkisinin kesilmesinden sonra anılan atık alanının ne gibi bir yöntemle yönetileceği hususunda görüşlerimizi ve endişelerimizi birçok kez dile getirip yetkililere iletmiş ve kamuoyu ile paylaşmıştık” denildi.

Platform Koordinatörü Teoman Oktay, Lefke Sivil Toplum Örgütleri temsilcilerinin  bir araya gelerek Bakanlar Kurulu kararını değerlendirdiklerini belirtti.

Lefke Sivil Toplum Örgütleri platformunun iptal kararına ilişkin değerlendirmesi şöyle:

“2007 yılından beri mükellefiyetlerini yerine getirmemiş, Lefke ve yöresi halkını maden atıkları ile yaşamaya mahkum etmiş PORT-İSBİ şirketi ile olan hukuki ilişkinin iptali kararı büyük bir memnuniyetle karşılandı.  Bundan sonra yapılacak işlerden olan, takriben 2000 dönümlük CMC atık alanının nasıl temizleneceği, temizleme sonrasında kurtarılacak alanın ne amaçla kullanılacağının kararlaştırılıp planlanması, yapılacak tüm işlerin zamanlanıp kontrol edilmesi, kurtarılacak alanın kesinlikle herhangi bir madencilik faaliyeti için kullanılmaması önemli”

Lefke ve Yöresi Sivil Toplum Örgütleri Platformu, çok büyük önem atfeden tüm bunların planlanmasının her safhasında Lefke Belediyesi, Lefke Avrupa Üniversitesi ile bölge sivil toplum örgütlerinin söz sahibi olması gerektiğine işaret etti. 

Temizlenecek maden atık alanının, Uluslararası Maden Temizleme kural ve yasalarına uygun yapılmasını sağlamak için sözleşmeye bu konuda bağlayıcı kurallar konmasını isteyen platform, atık alanının temizlenmesi ile ilgili şeffaf bir ihale süreci izlenmesi talebinde bulundu.

"Şeffaf bir ihale ile kiralanmasını istiyoruz"

Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği, CMC atık alanına ilişkin sözleşmenin Bakanlar Kurulu tarafından feshini değerlendirdi. 
Dernek Başkanın Ahmet Hızlı, konuya ilişkin yazılı açıklamasında, “Tüm milletvekillerimize çağrımızdır, halkı düşünüyorsanız, Cumhuriyet Meclisi’mizde, KKTC’de ağır metal içeren hiç bir çalışmaya ve madenciliğe izin verilmeyecektir diye bir karar alınız ve yasallaştırınız. Halk sizden bunu bekliyor.” 

Hızlı açıklamasında şunları kaydetti:
“Şirketin Bakanlar Kurulu’nun 14 Mayıs’taki toplantısında ürettiği ve 21 Mayıs tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan kararına göre, 2003 yılında alınan ve 2007’de, 2012’de ve 2016’da tadil edilen işletme sözleşmesinin feshi için fesih ihbarının gönderilmesine ve tahliye prosedürünün başlatılmasına karar verildiğini öğrenmiş bulunuyoruz.
Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği olarak yıllardır sözleşmede yapılması gereken ve yapılması için de ÇED raporuna ihtiyaç olduğunu, sözleşmeye uyulmadığı için sözleşmenin feshedilmesini gerektiğine dair her hükümet döneminde gerek yazılı, gerekse sözlü olarak ilgili bakanlıklara ve Başbakan’a bilgi verdik. 
Özellikle sözleşmede, kiracı firmanın ilk 4 yılda CMC alanını temizlemesi gerektiğini fakat  temizlemediğini, alan içerisinde yapacağı işler için de ÇED raporu olmadan çalışma yapamayacağını ve yine ÇED raporsuz çevreye ve bölge halkının sağlığına tehlikeye atarak yaptığı işleri yıllarıdır anlatmaktayız. Özellikle CMC alanı içinde biriken asitli suyun Lefke deresine atıldığını fotoğraflayarak ilgili bakanlara da bildirmiştik.
Bu günlerde Covid-19 pandemi dönemiyle yaşanan ekonomik krizin varlığının devam etmesi ve sözleşmenin feshi ve ilgili alana talip olan başka bir firmanın mevcudiyeti akla hemen CMC alanına talip olan diğer madenci firmaya kiralanacağını getirmektedir.
Lefke Çevre ve Tanıtma Derneği olarak, CMC alanının kiralanması için girişim yapılacaksa, bölgede insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyecek bir işletmeye kiralanmasını talep etmekteyiz.
Yine kiralanacak bölgenin ne amaç için kiralanacağını belirten, şeffaf bir ihale ile kiralanmasını istiyoruz.
Kiralayan ve kiracı için hazırlanacak sözleşme ve teknik şartname sürecinde derneğimizin, Lefke STÖ’lerini, Lefke Belediyesi, Lefke Kooperatifi ve LAÜ’nün de dahil edilmesini istiyoruz. Yine “İyi İdare Yasası” gereği atılacak her adımda gerekli yasanın uygulanmasını da talep etmekteyiz.
Tüm bunların dikkate alınmaması ve derneğimize ve halka bilgi verilmemesi durumunda özelde Lefke genelde tüm Kıbrıs için çevreyi kirletici, doğayı kirleten ve insan sağlığını tehlikeliye atan yatırımlara açık bir çalışma yapıldığı şüphesini artıracaktır.
Tüm milletvekillerimize çağrımızdır, halkı düşünüyorsanız, Cumhuriyet Meclisi’mizde, KKTC’de ağır metal içeren hiç bir çalışmaya ve madenciliğe izin verilmeyecektir diye bir karar alınız ve yasallaştırınız. Halk sizden bunu bekliyor.”