Başta çocuk aşıları olmak üzere ülkeye yurt dışından gelen aşılarda uzun süredir eksiklik yaşanıyor, eczacılar kalıcı çözüm bulunması gerektiğine dikkat çekerek, aksi halde ileriki süreçte daha büyük sıkıtılar yaşanacağı uyarısında bulunuyor…

Fehime ALASYA

Başta çocuk aşıları olmak üzere yurt dışından gelen aşılarda uzun süredir eksiklik yaşandığını belirten

Eczacılar Birliği Başkanı Umut Öksüz, bunun çocuklu aileler için büyük sıkıntı yaratmaya başladığını kaydetti. Bazı çocuk doktorları ise özellikle Pentaksim 5’li aşı ve Tetraksim 4’lü aşıların eksikliğinden dert yandı.

Aşıların neredeyse tümünün ülkeye Türkiye’den geldiğine değinen Eczacılar Birliği Başkanı Umut Öksüz, Türkiye’deki firmaların hem dövizin etkisi hem de COVID-19 kaynaklı uluslar arası ulaşım kısıtlamalarından dolayı yeteri kadar aşı temin edemediğini anlattı.

Türkiye’nin yurt dışından aldığı aşıları önce iç piyasaya dağıttığını, ardından KKTC’ye gönderildiğini anlatan Öksüz,  “Özellikle TL’nin değer kaybetmesi, aşı firmalarının Türkiye ile çalışmasını olumsuz etkiledi, aşı tedarikini çok etkiledi” dedi.

Öksüz, aşı temini konusunda şu detaylara değindi:

“Aşıların neredeyse tümü Türkiye’den getiriliyor. Türkiye’ye ise yurt dışından. Döviz kurlarındaki değişikliğinden dolayı yurt dışındaki firmalar artık Türkiye’ye aşı göndermeyi tercih etmiyor. Yurt dışında aşıya talep de giderek arttı.

Özellikle TL’nin değer kaybetmesi, aşı firmalarının Türkiye ile çalışmasını olumsuz engeldi.

Bazı şirketler ya aşı sağlanmasını tamamen durdurdu, ya da yarı yarıya indirdi.

Firmalar önceden 100 TL’ye 10 aşı alabiliyorken, şimdi 5 aşı alabiliyor, döviz, yurt dışı piyasasından ilaç tedarikini olumsuz etkiledi. Pazar payını düşürdü. Bu sefer de üreticiler Türkiye ile çalışmalarını olumsuz etkiliyor.

Türkiye’de ise peyderpey temin edilen bu aşılar önce iç piyasaya dağıtılıyor, sonra kalanlar yurt dışına dağıtılıyor.”

“Giderlerle aşı ücretleri üç katına çıkıyor”

Yurt dışından aşı temini sıkıntısı yanında COVID-19’dan dolayı ulaşımda da sorunlar doğduğunu anlatan Öksüz, bu alandaki sıkıntılara da değindi.

Öksüz, “Soğuk zincir taşımasıyla güvenilir bulunan THY’dir. Uçuşlar da salgından dolayı etkilendi. Bununla birlikte toplu sevkiyatlar da peyderpey yapılmaya başlandı. Bu da navlun, taşımacılık, işçilik, gümrük gibi giderlerle aşı ücretlerini üç katına çıkıyor ve temini zorlaştırıyor.

Aşıların hangi koşullarda nasıl muhafaza edildiği, ülkeye nasıl geldiği her zaman tartışma konusu ortada iken aşı temini de çok aza indirgendi.” şeklinde konuştu.

“Sektör sıkıntılı, çözüm üretilmeli”

Aşı temini konusunda Türkiye piyasasında sıkıntı olmadığını anlatan Öksüz, “Keşke ilaç üretimi ve dağıtımı konusunda Türkiye’yi örnek alsak.” yorumunu yaptı.

Öksüz, piyasadaki sıkıntıların giderilmesine ilişkin şu görüşleri paylaştı:

“Çözüm olarak öncelikle hemen devlet tarafından ilaçlara uyguladığı KDV’yi ve çeşitli vergileri kaldırması, ilaçları ucuzlatması gerek. Devlet ilaç, gıda ve kozmetiklere uyguladığı fonları artık gözden geçirmeli. Çok yüksek vergiler var, bunların yanında depoların giderleri de eklenince, ecza depoları yaklaşık %5 kar payı ile çalışıyor. Ecza depoları dibe vurmuş durumdadırlar. Devlet kendisine ilaç getiren firmaları taahhüt etmesine rağmen ödeyemiyor. Aylardır ödeme bekleyen ihaleler var ve birçok depo yeni haleye çıkılıp çıkılmaması konusunu gözden geçireceğini söylüyor. Bu sorun çözülmezse ileri vadede ülkede ilaç eksikliği konusundaki sıkıntılar çok üst boyutlara çıkacak.

Devlet artık ilaç ihalelerinden vazgeçmeli. Bu sayede ilaçlar bertaraf edilmesi önlenir. Ya İlaç Eczacılık Dairesi’ne birçok eczacı alıp bu sistemi düzgün işleyişe sokmalılar ya da hiç bu ihaleleri yapmamalılar.”