Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) Dr. Fazıl Küçük Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nilüfer Güzoğlu çocuklarda yeni COVİD-19 enfeksiyonu hakkında açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Güzoğlu açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

İlk olarak Çin’de tespit edilip dünyaya yayılan yeni Coranavirus enfeksiyonu kısa süre içinde hayatımızda ciddi değişikliklere neden oldu. SARS-CoV-2 olarak adlandırılan bu yeni tip korona virüsünün yaptığı hastalığı, Dünya Sağlık Örgütü Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) olarak isimlendirdi ve pandemi ilan etti. Ülkemizde ilk vakanın tespit edilmesinin ardından etkilerini daha çok hissettiğimiz virüsün neden olduğu durum, halen tüm hayatımızı ciddi şekilde etkilemeye devam etmektedir. Peki, çocuklar virüsten nasıl etkileniyor, virüsü taşıyorlar mı? Yakın zamanda Çin, Avrupa ve ABD’ den yapılan çalışmaların sonuçları bize virüs hakkında güncel bilgiler sağladı.

Çocuklar SARS-CoV-2 virüsünü taşırlar mı?

Çocuklar özellikle bir yandan izolasyon nedeni ile okulların kapanması, öte yandan virüsün neden olduğu hastalık açısından pandemiden ciddi şekilde etkilenen önemli bir grup. Başlangıçta virüsün çocukları etkilemediği düşünülse de şu anda çocukların da virüsü taşıdığını biliyoruz. Son çalışmalarda yenidoğan dönemi dahil tüm yaşlarda ki çocuklarda SARS-CoV-2 virüsü tespit edilmiş.

Çocuklar virüsü nerden alıyorlar?

Çin’deki çalışmalarda çocuklarda enfeksiyon kaynağı genellikle ebeveynler ya da yakın temas ettiği diğer aile üyeleri iken Lancet’te yayınlanan Avrupa çalışmasında ise çocukların önemli bir kısmının virüsü aile dışından ya da bilinmeyen bir kaynaktan aldığını gösteriyor.  Bu fark muhtemelen ülkeler arasındaki izolasyon yöntemlerinin farklı olmasından kaynaklanıyor. Ülkemizde şu anda çocuklarımızın dışardan virüsü almaması için koruyucu yöntemlere dikkat etmeleri önemlidir.

Çocuklarda COVID-19 hastalığı nasıl olur?

Çocukların çoğu hafif ya da asemptomatik olarak hastalığı geçirirler. Yani sessiz taşıyıcılardır. Hiçbir bulgu vermeden de çocuklar virüsü taşıyabileceği ve toplumda yayabileceği için kalabalık ortamlarda kaçınma, sosyal mesafe ve uygun el yıkama, kişisel hijyen, elin ağız ve göz temasının önlenmesi gibi koruyucu önlemlerin çocuklara da anlatılması ve ebeveynleri buna dikkat etmesi önem taşımaktadır. Çocuklarda en sık karşılaşılan bulgular ise ateş, öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, solunum zorluğu, halsizlik, baş ağrısı, kusma ve ishaldir. Çoğunlukla bulguların başlamasından 2-3 hafta sonra iyileşme olmaktadır.

Çocuklarda ciddi komplikasyonlar olmaz mı? 

Önceleri çocuklarda ciddi komplikasyonların olmadığı düşünülse de yeni çalışmalar bunun doğru olmadığını göstermiştir. Çocuklar genel olarak COVID-19'dan yetişkinlere ve özellikle de yaşlı hastalara oranla daha az etkilenmekte ancak nadiren de olsa ciddi solunum bulguları, oksijen, yoğun bakım ve mekanik ventilasyon ihtiyacı olabilir. Özellikle yenidoğan döneminde ve kronik hastalıkları olan (astım, kalp hastalıkları, kanser gibi), bağışıklık sistemi yetersiz çalışan ya da bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanan çocuklarda yoğun bakım ihtiyacı daha fazla görülmektedir. Çocuklarda yakın zamanda tanımlanan ciddi bir komplikasyonda bazı basın organlarında gizemli hastalık olarak da gösterilen Multisistemik İnflamatuar Sendromdur (MIS-C). Uzun süren ateş, döküntü, gözlerde kızarıklık, kusma, ishal, karın ağrısı, boyundaki lenf bezlerinde şişkinlik, dudakların şiş ve kızarık olması, dilin çilek şeklinde kırmızı görülmesi, el veya ayakların şişmesi, uyuklama gibi bulgularla ortaya çıkabilen bu sendrom kalp dahil birçok organ tutulumuna neden olabilir.

Çocuklarda COVID-19 tanısı ve tedavisi nasıl olmaktadır?

Tanı için yetişkinlerde olduğu gibi olası vakalardan alınan boğaz ve burun sürüntü örneklerinde PCR ile testi yapılmaktadır. Şu anda virüse yönelik özel bir tedavi ya da aşı henüz olmadığı için hastaneye yatan ve ciddi bulguları olan çocuklarda erişkinlerle aynı tedaviler uygulanmaktadır. Belirtisi olmayan çocuklar için herhangi bir tedaviye gerek yoktur.