ÇOCUKLARIMIZ OKULDA

Kıbrıs’ın güneyinde geçtiğimiz Pazartesi yeni ders yılının başlangıcını yaşadık. Eğitim, karşılıklı suçlamalar ve büyük aksaklıklar arasında başladı. Öğretmenlerin yaptığı büyük gösteriyi eminim duymuşsunuzdur. Öğretmenler, hükümetin “rasyonelleşme” ve “reform” genel başlıkları altında ortaya koyduğu değişikliklere tepki gösteriyorlar.
Şimdi sizi sendikal tartışmalarla yormayayım. Gösterilen tepki, oldukça güçlü ve yoğun bir tepkiydi (hatta önümüzdeki hafta grev bazında eylemler de ortaya çıkacak). Bunun sebebi, eğitimcilerin iddia ettikleri üzere “kararlar alınmadan önce kendileri ile diyaloğa gidilmemesi” oldu.
Hükümet ise bu argümana karşı çıkıyor.
Öğretmenlerin birçok talepleri net olarak sendikal taleplerdir, ama eğitimin niteliği ile ilgili olanlar da vardır.  Kesin ve istisnasız herkesin hemfikir olduğu tek olgu ise eğitimin reforma ihtiyaç duyduğudur. Anlaşmazlıklar reformun nasıl ve belki ne zaman olacağına dairdir.

*  *  *

“Reform” kelimesini duyduğunuzda aklınıza ne geliyor bilmiyorum. Kamuoyu nezdinde tartışılan; öğrenci sınavlarında performansı artırmaya, eleştirel düşüncenin oluşturulmasına ve derinleştirilmesine, ayrıca öğrencilerin Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı olan PISA’daki pozisyonlarını yükseltmeye yardımcı olacak eylemler ya da faaliyetlerdir.
Şu anda PISA’da sonuncu sıradayız!
Eş zamanlı olarak, reform sayılacak bu eylem ve faaliyetlerin devlet bütçesine fazladan yük olmaması gerekiyor. Çünkü uluslararası değerlendirme seviyemizin aksine eğitime yapılan harcamalar açısından ilk sıralardayız.   
Tüm önceliklerle hemfikirim ve sendikacılarla hükümetin altın kesiti bulmalarını ve uzlaşmalarını umut ediyorum.
Toplu eylemleri ve gösterileri eleştirenlerden biri değilim. Bu eylemler benim için rahatsızlık unsuru olsa dahi buna karşı çıkmıyorum. Eğer çocuklarımın iyiliği söz konusuysa bırakın eleştirmemeyi, takdir edip desteklerim de… 
Ancak “reform” kelimesine PISA ya da başka uluslararası değerlendirme modellerinin dokunmadığı bir boyutu da sığdırmak isterdim.
Buna dokunamazlar çünkü bu boyut açık ve net Kıbrıs’a dairdir.
Söyleyeceğimiz, bizim tarihimizle ve bu coğrafyanın geleceğine ilişkin önceliklerle ilgilidir.
Kitaplarımızın bu coğrafyanın tüm tarihini anlatmasının zamanının geldiğini dile getirmem çok “ileri” bulunabilir (ve her iki tarafta da yapılmayacağını biliyorum). En olanaklısı, bazı kişilerin çıkıp “dur bakalım önce bir Kıbrıs sorunu çözülsün” demesidir.
Bu anladığım bir mazeret değildir, ama bir tarafa bırakıyorum.
O halde çok basit şeylerden başlayalım. Karşılıklı saygıyı, karşılıklı anlayışı, bir arada yaşamayı ve aramızda tartışmayı işleyelim. Evet, okullardan başlayalım.
Gerçek ve faydalı nokta bu olurdu.
Eğitimle ilgili tartışma sürecinde bu hususlara ilişkin tek bir kelime duymadım.

*  *  *
Öğretmenlerin yaptığı gösterinin fotoğraflarını gördünüz mü?
Gerçek bir insan seli!
Onlara hayranlık duydum, imrendim hatta birlikleri, tek ruh olmaları ve mücadeleci kimlikleri açısından kıskandım bile.
Hükümet kaynakları gösteriye sekiz bin kişinin katıldığını söylerken öğretmen sendikaları bu sayının 12 bin olduğunu belirtiyor.
Hakikatten etkileyici!
Eş zamanlı olarak kendi kendime şu soruyu sordum: Kıbrıs sorununun çözümü, bu coğrafyanın yeniden birleşmesi için niye hiç böyle bir gösteri olmadı? Ortak ve toplu hedef bu değil mi?
Verilecek birçok yanıttan biri, bir arada var olma, karşılıklı anlayış, karşılıklı saygı ve karşılıklı takdir kültürünün olmaması olabilir. Bu kültür okullardan toplumun her çeşit yapısına kadar her yerde eksiktir.
Pazartesi günü, çocuklarımıza üniformalarını giydirdik ve okula gönderdik. Gri pantolon, beyaz önlük ve defter ile kitap dolu bir çanta... İlim irfan öğrensinler…
Gerisi… Ne isterse olsun!

_______________

YENİDÜZEN için yazılmış Yunanca özgün metinden çeviri: Çağdaş Polili

_______________

Τα παιδιά μας στο σχολείο

Την περασμένη Δευτέρα ξεκίνησε η νέα σχολική χρονιά. Εν μέσω έντονων αντεγκλήσεων και μεγάλης αναστάτωσης στο χώρο της Παιδείας. Είμαι σίγουρη πως κάτι θα ακούσατε για την τεράστια διαδήλωση των εκπαιδευτικών, οι οποίοι αντιδρούν στις αλλαγές που αποφάσισε η Κυβέρνηση κάτω από τον ευρύτερο τίτλο «εξορθολογισμός» και «μεταρρύθμιση».

Μην σας κουράζω με τα συνδικαλιστικά. Η αντίδραση ήταν και είναι εντονότατη (μάλιστα την εβδομάδα που έρχεται προχωρούν και σε απεργιακά μέτρα) γιατί των αποφάσεων, δεν προηγήθηκε διάλογος όπως υποστηρίζουν οι εκπαιδευτικοί, επιχείρημα το οποίο ασφαλώς αντικρούει η Κυβέρνηση. Πολλά από τα αιτήματα των εκπαιδευτικών είναι καθαρά συνδικαλιστικά, άλλα έχουν να κάνουν με την ποιότητα της εκπαίδευσης και το μόνο σίγουρο, στο οποίο όλοι μα όλοι ανεξαιρέτως συμφωνούν, είναι πως η Παιδεία χρειάζεται μεταρρύθμιση. Οι διαφωνίες έγκεινται στο πώς, ίσως και στο πότε.

Δεν ξέρω πού πάει το δικό σας μυαλό όταν ακούτε τη λέξη «μεταρρύθμιση». Αυτό που συζητείται στη δημόσια σφαίρα είναι δράσεις ή κινήσεις οι οποίες θα βοηθούν στην καλυτέρευση των επιδόσεων στις μαθητικές εξετάσεις, στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης και στη βελτίωση της θέσεώς μας στην κατάταξη του παγκόσμιου συστήματος αξιολόγησης μαθητών PISA, στο οποίο κατέχουμε την τελευταία θέση! Ταυτόχρονα, αυτές οι δράσεις και κινήσεις, θα πρέπει να μην αυξάνουν τον κρατικό προϋπολογισμό γιατί σε αντίθεση με τη διεθνή μας αξιολόγηση, βρισκόμαστε στις πρώτες θέσεις δαπανών για την Παιδεία.

Συμφωνώ με όλες τις προτεραιότητες και ελπίζω ότι συνδικαλιστές και Κυβέρνηση θα βρουν τη χρυσή τομή. Ούτε είμαι εξ’ αυτών που επικρίνουν τις δυναμικές κινητοποιήσεις, έστω κι αν αυτές, μπορεί να μου προκαλέσουν οποιασδήποτε μορφής ταλαιπωρία. Αν πρόκειται για το καλό και των δικών μου παιδιών, όχι μόνο δεν επικρίνω, αλλά επικροτώ.

Στη λέξη «μεταρρύθμιση», θα ήθελα πολύ όμως να χωρούσε και μια διάσταση που ούτε το PISA, ούτε άλλα διεθνή ή ευρωπαϊκά συστήματα αξιολόγησης ή εκπαιδευτικά μοντέλα μπορούν να δώσουν κατευθυντήρια γραμμή. Κι αυτό γιατί είναι καθαρά κυπριακή. Και αφορά στη δική μας ιστορία, αλλά και προτεραιότητες για το μέλλον αυτού του τόπου. Μπορεί να ζητώ πολλά και να θεωρηθώ πολύ «προχωρημένη» αν πω ότι είναι καιρός στα βιβλία μας να χωρέσει ολόκληρη η ιστορία αυτού του τόπου (και ξέρω πως δεν γίνεται σε καμία από τις δύο πλευρές). Το πιο πιθανόν είναι κάποιοι να μου πουν «κάτσε πρώτα να λυθεί το Κυπριακό». Δεν το καταλαβαίνω, αλλά το προσπερνώ. Ας ξεκινήσουμε τότε από τα πολύ απλά. Από την καλλιέργεια του αλληλοσεβασμού, της αλληλοεκτίμησης, της συνύπαρξης και της συζήτησης μεταξύ μας. Ναι, από τα σχολεία. Αυτή θα ήταν πραγματική και χρήσιμη τομή. Δεν άκουσα ούτε και μία λέξη γι’ αυτά.

Φωτογραφίες από τη διαδήλωση των εκπαιδευτικών είδατε; Πραγματική λαοθάλασσα! Τους θαύμασα, τους επαίνεσα και τους ζήλεψα πολύ για την ενότητα, την ομοψυχία και την αγωνιστικότητά τους. Κυβερνητικές πηγές είπαν ότι στη διαδήλωση συμμετείχαν οκτώ χιλιάδες άτομα, ενώ οι συνδικαλιστικές οργανώσεις ανεβάζουν τον αριθμό στις 12 χιλιάδες! Πραγματικά εντυπωσιάστηκα! Και ταυτόχρονα διερωτήθηκα, γιατί να μην έχει γίνει ποτέ… μα ποτέ μια τέτοια διαδήλωση υπέρ της λύσης του Κυπριακού, υπέρ της επανένωσης του τόπου; Δεν είναι αυτός ο στόχος μαζικός και κοινός;

Μια από τις πολλές απαντήσεις μπορεί και να είναι γιατί δεν υπάρχει η κουλτούρα της συνύπαρξης, της αλληλοκατανόησης, του αλληλοσεβασμού και της αλληλοεκτίμησης. Ξεκινώντας από τα σχολεία και φτάνοντας σε κάθε μορφής δομή της κοινωνίας.

Τη Δευτέρα, ντύσαμε τα παιδιά μας με τις σχολικές στολές και τα στείλαμε σχολείο. Γκρίζο παντελόνι, άσπρη μπλούζα και μια σάκα με τετράδια και βιβλία. Να μάθουν γράμματα.  Τα υπόλοιπα… άστα να πάνε!