Çocuklarda obezite (şişmanlık), çocukluk çağında ve gelecekteki yetişkin yaşamında başta diyabet, insülin direnci, karaciğer yağlanması, hipertansiyon olmak üzere erken ergenlik, kolesterol yüksekliği, kız çocuklarında polikistik over sendromu açısından riskli probleme yol açar. Fazla kilo, solunuma mekanik yük getirdiği için, nefes alıp vermede güçlük yaşatır ve solunum yolu hastalıkları gelişimini tetikler.

Dünya Sağlık Örgütü 2020 raporuna göre; 1975 ve 2016 yılları arasında çocuklardaki obezite yaygınlığı Dünya çapında 3 katına çıktığı ve 2016 yılı itibari ile 5 yaş altı çocuklarda 41 milyon fazla kilolu veya obez çocuk olduğu bildirilmiştir.

Çocukluk çağı obezitesinin sadece % 1-2’si altta yatan sendrom ve hastalıklara bağlı olarak gerçekleşmekte, geri kalan oran ise alınan kalorinin harcanan kaloriden fazla olması, yanlış beslenme alışkanlıkları ve yetersiz fiziksel aktivite kaynaklıdır.

Annenin gebelik sırasında fazla kilo alması çocuğun ağırlığını etkileyebileceği, ideal kilo aralığında gebelik süreci tamamlamanın önemi bilinmeli, doğum itibari ile anne sütünün obeziteye karşı koruduğu ve mümkünse iki yaşa kadar anne sütü ile beslenme sağlanması gerektiği bilinmelidir. Altı aydan önce ek gıdaya geçişin ise, obezite riskini artırabildiği bilinmeli ve mümkünse erken ek gıdaya geçiş düşünülmemelidir.  

Çocukları obeziteden korumak, sağlıklı bir yaşam tarzı armağan etmek için;

• Öncelikle ebeveynler olarak beslenme tarzınızı gözden geçirin. Kendinize ve ailenize sağlıklı beslenme planları oluşturun. Kilo vermeniz gerekiyor ise bunu çocuğunuzla birlikte yapın.
• Çocukların, televizyon, tablet, telefon, playstation vb. kullanımlarını sınırlayın.
• Her gün hareket etmesi için çocuğu teşvik edin. Birlikte yürüyüşe gidebilir, bisiklet sürebilir veya herhangi bir sporla hem keyifli vakit geçirebilir hem de sağlığınıza iyi yönde katkı sağlayabilirsiniz. Basketbol, futbol, yüzme, jimnastik vb. aktivitelere çocuğunuzun katılımını sağlayın.
• Fast-food ve paketli ürün tüketiminizi azaltın/sınırlayın.
• Ayaküstü veya evin mutfak dışındaki bölümlerinde değil, mutfakta sizinle masada yemek yeme alışkanlığını güçlendirin.
• Yüksek kalorili abur-cuburları ve asitli aşırı şekerli yiyecek ve içeceklerin tüketimini sıkı bir şekilde kontrol altına alın.
• Her besin grubundan yeterli ve dengeli almasına olanak sağlayın. Bu konuda bir uzmandan destek alın.
• Her gün düzenli sebze ve meyve tüketimi için onları teşvik edin.
• Nitrit, nitrattan zengin sosis, salam, sucuk vb. işlenmiş besin tüketimini sınırlayın.
• Hazır meyve suyu tüketimini azaltın.
• Tam tahıllara yönlendirme yapın.
• Öğün atlamalarına izin vermeyin
• Mutfakta eğlenceli vakit geçirin, birlikte sağlıklı yemek veya atıştırmalık hazırlayın.
• Çocukla birlikte beslenme listesi oluşturun,  alışverişe birlikte gidin.
• Uykunun obezite ile ilişkili olduğunu unutmayın. Uyku düzenini siz oluşturun. Yeterli süre uyumasını sağlayın.
• Belirli bir kilo hedefine değil, sağlığa odaklanın.
• Çocukları o anlık mutlu etmek için istediği her yiyeceği almayın.
• Yemek yedirmeyi ödül veya ceza olarak kullanmayın.
• Ölçülü olduğu sürece tüm besinler sağlıklı bir beslenme modelinde yer alabildiğini unutmayın.
• Çocuğun bulduğu bir ortamda çocuğu başkalarına karşı eleştirmek, kilosu hakıkında konuşmak ve kınamanın olumlu bir sonuç vermeyeceğini, aksine yeme davranış bozukluğunu artırabileceği unutulmamalıdır.
• Çocuklarınıza obezitenin nedenlerini ve sağlığın önemini anlatan açık ve anlayışlı konuşmalar yapın. Bilinçli kararlar almalarına yardımcı olun.
• Çocuğunuzun bel çevresini ölçün ve bunu bir uzmanla paylaşın.

Anne ve babaların ana hedefi çocuklarının sağlığını korumaları,  destek almalı, bilinçlenmeli ve istikrarlı kararlar alması çok önemlidir. Çocuğunuzun sizi yönetmesine izin vermeyin. Unutmayın, çocuğa yapılacak en büyük ve önemli yatırım sağlığıdır.