Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nin 13 Kasım Salı günü başladığı 2019 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’yla ilgili toplantılarına dört günlük aranın ardından bugün devam ediliyor.

Bugünkü toplantının gündeminde, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, Hukuk Dairesi (Başsavcılık), Mahkemeler ile Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı bütçeleri var.

Komite toplantısında ilk olarak 79 milyon 763 bin 700 TL’lik Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesi görüşülmeye başlandı.

NAMİ: 350 İŞLETMEYE KREDİ, 97 KİŞİYE EĞİTİM

Bakanlığının bütçesiyle ilgili ilk sözü alan Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, bakanlığın 41 kişilik kadrosunun 15’inin boş olduğunu ve bir hukukçu bulunduğunu söyledi.

Eksiklikleri gidermek için jeneratör ihalesini sonuçlandırdıklarını dile getiren Nami, bakanlığa giriş çıkışları denetleyen bir sistem de kurulduğunu söyledi.

Nami, bugüne kadar 350 işletmeye kredi verildiğini, 97 kişiye de eğitim verildiğini kaydetti.

“YENİLENEBİLİR ENERJİ KAPASİTESİ ARTTI”

Enerji Verimliliği Komitesini oluşturduklarını dile getiren Nami, yenilenebilir enerji kapasitesinin arttığını da belirtti.

Akaryakıt Birimi’nin benzin istasyonlarındaki denetimleri hakkında bilgi veren Bakan Nami, Ticaret Dairesi’nin denetimlerini artırarak yasalara uymayanlara cezalar kestiğini söyledi.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, Alo 171 şikayet hattına gelen şikayetlere cevap verildiğini belirterek, ithal edilen ve üretilen sebzelerin de denetlenmesi için çalışmalar yapıldığını kaydetti.

“SANAYİ BÖLGESİ’NDE İPTAL EDİLEN ARSALAR TEKRAR DEĞERLENDİRİLEREK DAĞITILDI”

Sanayi Dairesi’nin donatılan yeni yetkilerle işbaşında olduğunu dile getiren Nami, Sanayi Bölgesi’ndeki iptal edilen arsaların değerlendirme komitesi tarafından tekrar değerlendirilerek hak ediş usulüne göre dağıtıldığını belirtti.

Sanayi Dairesi’nin kira borçlarıyla ilgili uyarıda bulunduğunu dile getiren Nami, bunların da düzenlenerek sisteme oturtulduğunu ifade etti.

Nami, Serbest Liman’da bölgenin ıslah edilmesi için gerekli çalışmalar yapıldığını kaydetti.

Kalkınma Bankası’nın hükümetin vizyonuyla birlikte yeni kredi fonları uygulamaya başladığını dile getiren Nami, bunların da mikro kredi ve finansal destek programları gibi programlar olduğunu belirtti.

DAHA İSTİKRARLI FİYAT… ÇOKLU TARİFE

Enerji üretiminde daha istikrarlı fiyatları amaçladıklarını dile getiren Nami, temiz enerji için çalışmaların devam ettiğini söyledi.

KKTC ile TC arasında kablo ile ilgili çalışmaların devam ettiğini söyleyen Nami, elektrikte çoklu tarife sistemi ile fiyatlandırmaya geçileceğini de kaydetti.

ATUN: GÜÇLÜ BİR BAKANLIK DEVRETTİK

Toplantıda, Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami’nin sunumunun ardından ilk konuşmayı yapan UBP Milletvekili Sunat Atun, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı döneminde kendilerinin “çok önemli ve son derece güçlü bir bakanlık görevi” yaptıklarını kaydetti.

Oluşan 4’lü koalisyon hükümetinde Bakanlığın kuruluşundaki alt dairelerin azaltılmasını eleştiren Atun, bakanlığın bu haliyle, yatırım değil daha fazla idari bir bakanlık pozisyonunda olduğunu söyledi.

2018 yılında yüzde 30’lar çapında büyüyen bir bütçede Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın daha da küçüldüğünü söyleyen Atun, Bakanlığın bütçeden aldığı payın düştüğünü, bu bakanlığın da yatırımlar yapan bir Ekonomi Bakanlığından çıktığını kaydetti.

Kobigem’in kendi döneminde hayata geçtiğini dile getiren Atun, çok büyük bir finansal akışı oluşturulan bu kurumun da Ekonomi Bakanlığı’ndan kopartılmasının çok büyük bir şansızlık olduğunu söyledi.

Para Kambiyo, Kobigem gibi önemli kuruluşların olmadığı bir bakanlığa, Ekonomi Bakanlığı denilmemesi gerektiğini söyleyen Atun, bakanlığın bundan böyle sadece sanayi ve ticaret bakanlığı olarak anılması gerektiğini kaydetti.

İhracatlar konusuna da değinen Atun, ihracat düzeyine ciddi şekilde önem verilmesi gerektiğini vurguladı. Kendi dönemlerinde fuar ve toplantı ortamları düzenleyerek yerli ürünlerin tanıtımı için çok gayret sarf ettiklerini dile getiren Atun, bu tanıtımların devam etmesi gerektiğini söyledi.

2019 yılı içinde dış temas için iyi bir planlamaya ihtiyaç olduğunu dile getiren Atun, ithalattaki en büyük hakkın petrol ürünleri olduğunu vurguladı ve bunların da gaz, akaryakıt ve fuel oil olduğunu kaydetti.

Şirketler Mukayyitliği yasa tasarısının da kendi dönemlerinde hazırlanmaya devam edildiğini dile getiren Atun, yasanın Avrupa Birliği uyum yasa çalışması ile ilgili olmasından dolayı bunun hemen Meclis’e sevk edilmesi gerektiğini söyledi.

Atun, kendi döneminde çok gayret gösterdiklerini belirttiği Hal Yasasının da bir an önce Meclis’e getirilmesi temennisinde bulundu.

KKTC ile TC arasında imzalanan protokollerin önemine de dikkat çeken Atun, “şimdiki hükümetin herhangi bir plan içerisinde olmadığı görülüyor” dedi.

TC’den sağlanacak kaynakların kullanımı için imzalanan programın da icraatlara göre belirlenen takviminin yapılması gerektiğini, bu çalışmaların 2018 yılı bütçenin devamında başlanması, ekim kasım gibi de imzalanması gerektiğini dile getiren Atun, devamlılığı sürekli olan bu protokolün de hazırlanmamasını eleştirdi.

Atun, 2019 yılı için Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın bir büyüme planı olması gerektiği, 2019 ve 2020 yılı büyüme hedeflerinin ne olduğunun da sunulması gerektiğini söyleyerek, bunun da büyük önem taşıdığını kaydetti.

Atun, “Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, ülke ekonomisiyle ilgili, mevcut ekonomik konularla da ilgilenmesi gerekir” dedi.

Enerji konusuna da değinen Atun, şu anda sürdürülemez bir durum olduğunu, döviz ve petrol fiyatlarındaki artışın elektrikteki artışı ne kadar artırdığının görülmesi üzerine  kendileri döneminde kablo ile ilgili elektrik konusundaki çalışmaların da ne kadar önemli olduğunun görüldüğünü vurguladı.

Hükümette bulunan kişilerin muhalefetteki söylemlerini de eleştiren Atun, “arkadaşların bu söylemleri şu anda kendi ayaklarına sarıldı” dedi.

Kamu tüketiminin tarifesinin artırılmasını da eleştiren Atun, şu anda ülkede bu uygulama ile sosyal adaletin bozulduğunu belirtti.

Kablo ile elektrik getirilmesi konusunda daha somut bilgi isteyen Atun, Bakanlığın kablo konusuna sahip çıkmasından da memnuniyet duyduğunu kaydetti.

Doğal gaz safhasında da önemli gelişmeler sağlandığını, kendileri döneminde kara ve denizlerde araştırmalar yapılmasının planlandığını söyleyen Atun, “sondaj platformunun gelerek çalışmaların yapılması gerektiğini, kendi döneminde takvimlendirme yapıldığını fakat şu anda bu takvimin biraz şaştığını” söyledi.

Atun, doğal gaz araştırılması çalışmalarının tamamının Ekonomi ve Enerji Bakanlığı tarafından yapılması gerektiğini de ekledi.

GÜNDÜZ: AÇIK DENİZDE MAL SATIŞI YAPILIYOR

UBP Milletvekili Menteş Gündüz de, Serbest Limanın önemine vurgu yaparak, serbest limana giren malların kontrol edilmesi gerektiğini kaydetti.

Manifestolarda ciddi anlamda sıkıntılar yaşandığına dikkat çeken Gündüz, açık denizde malların satışı olduğunun bilindiğini belirtti.

Serbest limana giriş ve çıkışların kimin tarafından denetlendiğini soran Gündüz, serbest bölgenin denetiminin polis tarafından sağlandığının bilindiğini fakat buradaki mal girişi ve çıkışının nasıl denetlendiğinin de açıklanması gerektiğini kaydetti.

Gündüz, Serbest bölgede çalışanların da, ne tür şatlarda çalışıldığının denetimlerinin yapılıp yapılmadığını bilmek istediğini söyledi.

ÖY ÇOKLUĞU İLE GEÇTİ

Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesi 79 Milyon 763 Bin 700 TL olarak oy çokluğu ile onaylandı.

Bütçe görüşmelerinde konuşma yapan UBP Milletvekili Özdemir Berova, kendi döneminde okullardaki enerji kullanımına dair bazı çalışmaların yapıldığını anlatarak, bu konuda kaynak ayrılmadığını gördüğünü kaydetti.

Okullardaki yenilenebilir enerji konusundaki gelişmeler hakkında bilgi isteyen Berova, tasarruf açısından elektrik sistemlerinin led sisteme dönüştürülmesi için çalışma olması gerektiğini belirtti.

Hal Yasası üzerindeki sıkıntıların da anlatılması gerektiğini dile getiren Berova, benzin fiyatları ve vergilendirmelerle ilgili fonların da açıklanması gerektiğini söyledi.

AMCAOĞLU: BAKANLIĞI TÜYLERİ YOLUNMUŞ

UBP Milletvekili Olgun Amcaoğlu ise, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın altındaki dairelerin azaltılmasını eleştirerek, bakanlığın resmen tüyleri yolunmuş bir şekle getirildiğini savundu.

Parakambiyo ve Kobigem’in bakanlığın altından alınmasının Bakanlığın işlevselliğini azalttığını dile getiren Amcaoğlu, ekonomi ve enerji bakanlığının ekonomiye nasıl yön vereceğinin anlatılması gerektiğini belirtti.

Enerji Dairesi ile ilgili yapılan çalışmaların Bakan tarafından açıklanmasını isteyen Amcaoğlu, kablo ile ilgili yapılan çalışmaların tamamlanarak ülkenin enterkonnekte olması ile ilgili sıkıntıların da aşılması gerektiğini kaydetti.

Elektrikte yapılan zamları da eleştiren Amcaoğlu, Kıb-Tek’in ödediği vergiyi anımsatarak, zarar ettiği savunulan bir kurumun nasıl vergi rekortmeni seçildiğinin de anlatılması gerektiğini belirtti.

DPÖ’nün değişiklik yasa tasarısı ve istatistik yasa tasarısının da yeniden hayat bulması gerektiğini dile getirerek, Enerji Dairesi’nin de ne durumda olduğunun da açıklanması gerektiğini kaydetti.

TAÇOY: GÜNÜ GEÇİRME BÜTÇESİ

UBP Milletvekili Hasan Taçoy, 2019-2021 arasındaki orta vadeli ekonomik programın bütçede göremediğini dile getirerek, yapılan bu bütçenin günü geçirme bütçesi olarak görüldüğünü belirtti.

2019 yılında büyümenin ne olacağının bile yapılmadığını söyleyen Taçoy, eğer ekonomiyi gerçek anlamda yönetecek bir bakanlık yapılacaksa bakanlığın bu tür önerileri yapması gerektiğini kaydetti.

Bankalar konusunda yaşanan sıkıntılara da değinen Taçoy, Bakanın özellikle bankalar konusuna önem vermesi gerektiğini söyledi.

Bilişim konusunda  da gerekli adımların atılması gerektiğini söyleyen Taçoy, bilişimde iletişimin önemini vurguladı ve ekonomik gelişimin de bu yönde gelişebileceğini kaydetti.

Taçoy ayrıca, Enerji Dairesi’nin yasasının şimdiye kadar tamamlanıp meclise gönderilmesi gerektiğini söyledi ve herkesin üzerine düşen görevi tamamlaması gerektiğini belirtti.

ŞAHİNER GÜNEŞ ENERJİSİNİN ÖNEMİNE DEĞİNDİ

CTP Milletvekili Salahi Şahiner de, enerji konusunda güneş enerjisinin önemine değinerek, enerji kurulumunun ortalama maliyetine değindi. Şahiner, Kıb-Tek’te reform yapılması gerektiğini ve bakanlığın da bu konuda çalıştığını bildiğini kaydetti.

NAMİ ELEŞTİRİLERİ YANITLADI

Konuşmaların ardından söz alan Ekonomi ve Enerji Bakanı Özdil Nami, bakanlığa verilen rolün az olduğu ve bakanlığın ekonomide yetersiz olduğu eleştirilerine karşılık, hükümetin her alanda bir bütün olarak çalıştığını, Parakambiyo’nun Maliye Bakanlığı’nın altına alındığını, ancak tüm kararların hükümette bütün olarak ele alındığını vurguladı.

Nami, alınan tüm kararların ekonomik yönlerinin Bakanlar Kurulu’nda tartışıldığına dikkat çekerek, petrole bağımlılığın ortadan kalkması gerektiğini, bunun yapılmasıyla da birçok sorunun çözülebileceğini kaydetti.

Enerji üretmek için yakıt ithalatının çok yüksek miktarlarda olduğunu dile getiren Nami, bir değişim yapılması gerektiğine de vurgun yaparak, raporlar eşliğinde bu çalışmaların yapıldığını ve gerekli adımların da atılacağını belirtti.

Üretim aşamasıyla ilgili çalışmalar yapıldığını fakat tüketim ile ilgili de çalışmaların yapılması gerektiğini söyleyen Nami, elektrik enerjisi kullanımında çok yönlü çalışma yapıldığını da kaydetti.

Enerji Dairesi yasasını incelediğini ve gerekli çalışmaların devam ettiğini dile getiren Nami, dairenin kurulmasını bekleyecek durumda olmadığını, Bakanlık olarak gerekli çalışmaların zaten yapıldığını belirtti.

Kablo ile ilgili TC Enerji Bakanlığı ile iki kez biraraya geldiklerini ve bu konuyu detaylı ele aldıklarını söyleyen Nami, varolan sıkıntının aşılması için alternatiflere bakıldığını kaydetti.

Güneş enerjisinde depolama sistemleri ilgili de ciddi çalışmalar yaptıklarını dile getiren Nami, hem burada hem de Brüksel’de görüşmeler yaptıklarını söyledi.

Hidrokarbon konusunda da çalışmalar yaptıklarını söyleyen Nami, hükümetin her alanda bütünlük ve istişare içerisinde emin adımlarla çalışmalarını sürdürdüğünü kaydetti.

Serbest Liman bölgesi ile ilgili kendilerine de gelen şikayetler olduğunu söyleyen Nami, Serbest Limanın kaçakçılık ile anılmasını istemediklerini kaydederek, limanın bütünlüğünü tekrar tesis ettiklerini belirtti.

Nami ayrıca, teşvik sistemini de geliştirerek daha iyi seviyeye çıkarılması için gerekli çalışmaları yaptıklarını söyledi.

Ardından Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesi komitede oy çokluğu ile onaylandı.