Covid- 19 market fiyatlarını katladı
Salgın, özellikle ithal market ürünlerine olumsuz yansıdı, Salgının başladığı 10 Mart tarihinden önce, 6 Mart’ta YENİDÜZEN’in Alışveriş Sepetine yansıyan fiyatlarla güncel fiyatlar arasındaki fark dikkat çekti.
Tavuk, yumurta ve süt gibi bazı yerli üretimlerde fiyatlar değişmezken, reyonlardaki ithal ürünler, özellikle temizlik malzemelerindeki fiyatlar giderek arttı. ‘İthal et’ ile gündeme gelen kırmızı et fiyatlarındaki artış da hız kesmedi.
Mart ayında kilosu 10 TL olan pirincin, dünkü fiyat araştırmasında 14 TL’ye çıktı, diş macunu geçen bu süre içinde 35 TL’den 41 TL’ye yükseldi. Temizlik ürünlerinin fiyatı da yükselen diğer ana tüketim maddeleri arasında yer alırken, bu alanda 5 TL’yi aşan fiyat çıkışları görüldü.
Süpermarket İşletmecileri Platformu Sözcüsü Tanser Nizam: “Pandemi döneminde insanların geliri düştü. En çok marketler çalışıyor sanıyorlar ama sadece temel gıda ve temizlik malzemesi satıyoruz. Temizlik ürünleri hem talebe yetişemediği için hem de döviz yükseldiği için arttı. Lüks ürünlerde ise döviz kaynaklı artışlar yaşlandı.”
Fehime ALASYA
Tüm dünyayı olduğu gibi ülkeyi de olumsuz etkileyen Covid-19 salgını, market reyonlarını da “Pandemi öncesi ve Pandemi sonrası” diye ikiye ayırdı.
Salgının başladığı 10 Mart tarihinden önce, 6 Mart’ta YENİDÜZEN’in Alışveriş Sepetine yansıyan fiyatlarla güncel fiyatlar arasındaki fark dikkat çekti.
Birçok market ürünlerinde fiyatlar katlandı, bu süreçte alım gücü düşen vatandaş, temel ihtiyaçlara yöneldi.
Sebze reyonlarında mevsimin de değişmesiyle fiyatlar büyük ölçüde değişti. Sebze reyonlarındaki bu değişiklik düşüş yönünde olurken, market ürünleri cep yaktı. Salgın sürecinde ‘ithal et’ ile gündeme gelen kırmız et fiyatlarının da yükselişi hız kesmedi.
Özellikle temizlik ürünlerinde fiyatların çıktığı dikkat çekti. Birçok üründe en az 3 - 4 TL fiyat artışı yaşandı.
Tavuk, yumurta ve süt gibi bazı yerli üretimlerde ise fiyatlar değişmedi.
Mart ayında 1 Litresi 6,88 TL olan Koop Süt, birim fiyatı 16,25 TL olan tavuk ve 5,90 TL olan 6’lı Kırnı yumurtanın fiyatlarında herhangi bir değişiklik yaşanmadığı dikkat çekti.
Mutfaklarda en çok tüketilen salatalık, domates, patates ve soğanın fiyatları düşerken, limon cep yaktı. Mart ayında kilosu 3,95 TL olan limon dün 9 TL’den alıcı buldu.
Yaz meyve-sebzeleri görenleri cezbetse de fiyatları cep yaktı…
Günümüzde birçok meyve ve sebze her sezon tüketiciyle buluşurken, değişen tek şey fiyatları oldu. Mart ayından bu yana geçen üç aylık sürede kestane, nar, mandalina, enginar gibi kış ürünleri raflardan kalkarken, yerini karpuz, kavun, nektarin gibi meyvelere bıraktı.
Mart ayında kilosu 31 TL’yi aşan taze fasulye, Haziran ayında 12 TL’ye gerilerken, dolmalık biberin kilosu 19 TL’den 5 TL’ye düştü. Kaba ise 10 TL’den 2 TL’ye geriledi.
Sebze bölümünde birçok sebzenin fiyatlarının düştüğü görülürken, sezonu yeni açan bazı yaz meyve-sebzeleri cep yaktı.
Kiraz kilosu 39,95 TL’den reyonlara girerken, bamya 31 TL’yi aşkın fiyatıyla dikkat çekti.
Fiyatı en çok yükselen ürünler arasında limon da yer aldı. Mart ayında kilosu 3,95 TL olan limon dün 9 TL’den alıcı buldu.
Market reyonlarındaki fiyatlar giderek tırmandı
Mart ayından bu yana market reyonlarında da sürekli yukarıya çıkan fiyat seyri hakimdi. Kuru baklagillerden temizlik ürünlerine, temel ihtiyaç malzemelerinden lüks tüketime birçok üründe fiyatlar tırmandı. Fiyatı yükselen ürünler arasında en fazla ithal ürünler dikkat çekti.
Mart ayında kilosu 10 TL olan pirincin, dünkü fiyat araştırmasında 14 TL’ye çıktığı gözlemlenirken, nohut ve bulgur gibi baklagillerin de fiyatı arttı.
Yurt dışından ithal edilen diş macunu geçen bu süre içinde 35 TL’den 41 TL’ye çıkarken, evin en sık tüketimi arasında olan çamaşır ile bulaşık ilaçları da 2 ila 5 TL arasında artış gösterdi.
Beyaz et değişmedi, kırmız et yükseldi
Salgın öncesi sıkça dillendirilen yüksek et fiyatları ise, bu süreçte ‘ithal et’ ile gündeme gelse de artışta hız kesmedi. Mart ayında 90 TL’den başlayan kuzu pirzolanın kilosu 95 TL’den başlar oldu.
Kıyma ise kilosu 70 TL’den reyonlarda yer aldı.
Bu süreçte fiyatı değişmeyen et sadece tavukta oldu. Uzun zamandır kilosu 16,25 TL olan tavuk eti seyrini korudu.
Süpermarket İşletmecileri Platformu Sözcüsü Tanser Nizam
“Fiyatlar çıktı, alım gücü düştü”
İnsanların alım gücünün düştüğünü ifade eden Süpermarket İşletmecileri Platformu Sözcüsü Tanser Nizam, pandemi öncesi ve pandemi sonrası şartların çok değiştiğini anlattı.
“En çok marketler çalışıyor sanıyorlar ama sadece temel gıda ve temizlik malzemesi satıyoruz. Geliri yüksek olan lük ürünlerin satışı çok düştü” diyen Nizam, fiyat değişikliklerinin döviz ve talepten kaynaklandığını kaydetti.
Nizam, “Pandemi döneminde insanların geliri düştü. En çok marketler çalışıyor sanıyorlar ama sadece temel gıda ve temizlik malzemesi satıyoruz. Geliri yüksek olan lük ürünlerin satışı çok düştü. Pandemi öncesi ve sonrasındaki kur farkları da yüzde 30, 40’lara varan kur farkı var, bunlar fiyatlarla yansıması kaçınılmazdı.
Bazı temizlik tüketim ürünleri pandemi döneminde tüketimi artmış ve hammadde tedarikinde tüketimi artmıştı. Talebi karşılamak için fiyatlar yükselmeye başlamıştı.
Fiyatlar tırmandı, bu arada ekonomi de geriledi, herkes işsiz kaldı, geçim zorlaştı. Neticede tüm ekonomi daraldığı için tüketim de düştü, market ciroları da.
Bir maskeyi 25 kuruşa alırken, tanesi 10 TL’yi aştı.
Temizlik ürünleri hem talebe yetişemediği için hem de döviz yükseldiği için arttı, lüks ürünlerde ise döviz kaynaklı artışlar yaşlandı. Bazı lüks tüketim mallarının fiyatları da olması gerekenin çok altına indi. 2 sene önceki fiyatlara içki satıyoruz ama bunu düşünen mi var, herkes ekmeğinin, yoğurdunun derdinde…” şeklinde konuştu.