Cumhuriyetçi Türk Partisi,UBP-DP Azınlık Hükümeti’nin Gorno Tepesi için düşünülen ‘Teleferik Projesi’ girişimi ile ilgili yaptığı çalışmayı kamuoyu ile paylaştı.

Açıklama ve rapor şöyle:

UBP-DP Hükümeti, hukuku ve kamu yararını hiçe sayan, plansız, programsız, şeffaf olmayan ve kamuoyu denetiminden ısrarla uzak tutmaya çalıştığı icraatlarına devam ediyor. Bu girişimlerin son örneği Gorno Tepesi’nde gündeme gelmiş, Hükümet icraatlarını yakın takibe alan Partimiz, oluşturduğumuz Çalışma Grubu’nun yerinde yaptığı incelemelerin ardından şu sonuçlara ulaşmıştır:

1. Gorno Tepesi, Karşıyaka köyünün güneyinde, Pafta/harita XI/21E2 Parsel 94 ve XI/22W2 Parsel 5 olarak “Korno Forest” ismi ile kayden orman alanıdır. “Korno Forest” olarak kayıtlı orman alanı 707 dönüm olup Yüksek Orman Alanıdır. Bu nedenle özel kişilere devredilmesi veya uzun vadeli kiralanması yasal olarak mümkün değildir.
2. H(K-1) 1651-2016 sayılı Bakanlar Kurulu kararında yer alan parsel numaralarının yanlış olduğu saptanmıştır. Bu durumda bu Bakanlar Kurulu kararı geçersizdir.
3. Yapılması tasarlanan projenin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu bulunmamaktadır. Projenin karar süreci tamamlanmadan söz konusu rapor, konusunda uzman kişilere hazırlatılmalı, tüm çevresel riskler ve alınacak tedbirler detaylı bir şekilde ortaya konulmalı ve mutlaka halkın bilgisine getirilmelidir. 
4. Teleferiğin temel tercih amacı ulaşım olmalıdır. Oysa şu anda önümüzde başlangıç ve varış noktalarında herhangi bir faaliyet ünitesi bulunduğunu gösteren bir proje yoktur.
5. Proje detaylarına ulaşılamamakla birlikte, teleferiğin varacağı nokta olduğu düşünülen Gorno Tepesi, insan etkinliklerinin yer almadığı bir alandır ve birçok tür için eşsiz bir ekosistem oluşturmaktadır. Buraya yapılacak herhangi bir tesisin olumsuz etkileri maksimum düzeyde olacaktır.
6. Flora açısından değerlendirildiğinde, Beşparmakların kuzeye bakan diğer zirvelerinde olduğu gibi burada da, doğal yaban türleri dışında endemik olan Lapta Damkoruğu (Sedum lampusae) ve çeşitli türlerin olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Selvili Tepe’de var olan yine endemik ve nesli tükenme noktasında olan koruma altındaki Casey'in Hazareni (Delphinum casey) türünün de bu noktada bulunduğunu söylemek mümkündür.
7. Fauna açısından da bölge zengin olup, özellikle ülkemizin tek yerli kartal türü olan Tavşancıl Kartal'ın (Hieraaetus fasciatus) üreme ve beslenme alanı olduğu bilinmektedir. Bölgede insan faaliyetlerinin artması kartalların üremesini olumsuz etkileyecektir.
8. Bahse konu alan Girne Dağları Akiferi’nin beslenme sahası içerisinde olup re-kristalize kireçtaşı formasyonudur. Bu bakımdan bölgede yapılacak her türlü yapılaşma akiferin kirlenmesine veya kalitesinin bozulmasına yol açacaktır.
9. Gorno Tepesi olarak bilinen bölge ülkemiz adına önemli bir jeolojik mirastır. Yapılacak yatırım bu jeolojik mirasın tahribatına yol açacaksa bu çok ciddi bir katliam olacaktır.

Gorno Tepesi’nde hayata geçirilecek bir “teleferik projesi”nin arz ettiği çevresel riskler yukarıda sıralandığı gibidir. Ancak bunların ve bunlara benzer risklerin doğru ve bilimsel bir zeminde tartışılabilmesi için projenin net bir biçimde ortaya çıkması ve kamuoyuyla hukuka uygun bir biçimde paylaşılması gerekmektedir. Ülkemizde öncü sektör olarak kabul edilen turizmin, sürdürülebilir, planlı ve programlı bir şekilde ele alınması, bugünkü ve gelecek kuşakların haklarının korunması açısından yaşamsal önemdedir. Bu alanda yapılacak yatırımların ciddiyetle değerlendirilmesi ve kamuoyu önünde bilim temelli tartışmalar yapıldıktan sonra hayata geçirilmesi gerekir. Hükümetin bugüne kadar bu konuda ortaya koyduğu performans ve yatırımların ciddiye alınacak herhangi bir proje ortaya konulmaksızın gündeme gelmesi Gorno Tepesi’nde çevre ve turizm açısından geri döndürülmesi mümkün olmayan, dolayısıyla gelecek kuşakların haklarından çalan yeni bir kıyımın ortaya çıkması endişelerini artırmaktadır. Proje konusunda alan rezerv ederken, yukarıda belirtildiği gibi parsel numaralarını dahi doğru tespit edemeyen bir hükümetin bu alanda yatırım yapmaya kalkışması halkımız ve ülkemiz adına göze alabileceğimiz bir risk değildir. Bu nedenle hükümeti, ciddiyete, bu maceradan vazgeçmeye ve kamuoyuyla paylaşılmayan herhangi bir projeyle ilgili herhangi bir çalışmaya girişmemeye davet eder, konunun takipçisi olmaya devam edeceğimizi saygılarımızla paylaşırız.   

GORNO TEPESİNE YAPILMASI PLANLANAN TELEFERİK PROJESİNE İLİŞKİN ÇEVRESEL RİSKLER

ÇALIŞMA GRUBU

Nilden Bektaş                          Çevre Mühendisi

Doğan Gürgen                          Orman Y. Mühendisi

                                 Birol Karaman                          Maden Y. Mühendisi

Hasan Sarpten                          Biyolog

            Lapta – Karşıyaka’da “Gorno Tepesi” olarak bilinen bölgede yapılması tasarlanan Teleferik Projesi’nin yaratacağı çevresel riskleri yerinde tespit amacıyla çalışma ekibimiz 27 Mart 2017 tarihinde bölgeyi ziyaret etmiştir. Teleferik ile ilgili herhangi bir projeye ulaşılamazken, bölge ziyaretinde toplanan bilgiler ışığında bu çalışma hazırlanmıştır. Bahse konu alan, Orman, Jeolojik riskler ve Flora–Fauna varlığı açısından değerlendirilmiştir. Projenin tüm çevresel risklerinin ortaya konulabilmesi için daha kapsamlı bir çalışma yapılmalıdır. Toplanan veriler çerçevesinde şu sonuçlara ulaşılmıştır.

Bakanlar Kurulu Kararı hakkında değerlendirme:

            H(K-1) 1651-2016 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Lapta Belediyesi’nin Teleferik Projesinin gerçekleştirilmesi için ön izin verilmiştir. Ön izin çerçevesinde Belediye’ye rezerv edilen bahse konu arazi, projeye ilişkin kurumlardan onay alındıktan sonra Belediye’ye kiralanacaktır. Bahse konu karar ve karara ilişkin tapu yer haritası ek4 ve ek5’te verilmiştir. Karar detaylı olarak incelendiğinde, kararda verilen parseller için Karşıyaka denildiği, ancak başlangıç için verilen parsellerin Lapta toprağında olduğu göze çarpmaktadır. Bunun yanında kararda Gorno tepesi için verilen parselin 72/6/5 parseli olduğu halde, tapu yer haritasında böyle bir parselin olmadığı saptanmıştır. Verilen tapu yer haritasında Gorno Tepesi 77/6/5 nolu parsel olarak görünse de, söz konusu tepenin referansları Pafta/harita XI/21E2 Parsel 94 ve XI/22W2 Parsel 5 dir. Dolayısıyla Bakanlar Kurulu Kararı hatalı olduğu için geçerliliği kalmamıştır.

Gorno Tepesi (Kıvanç Tepe) orman varlığı değerlendirmesi:

Gorno Tepesi, Karşıyaka köyünün Güneyinde Pafta/harita XI/21E2 Parsel 94 ve XI/22W2 Parsel 5 olarak “Korno Forest” ismi ile kayden orman alanıdır. Korno Forest olarak kayıtlı orman alanı 707 dönüm olup, yüksek orman alanıdır.

Gorno Forest olarak kayıtlı orman alanının çevresindeki manastır, Kilise, hali ve özel orman alanları ise 880/83 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile orman ilan edilmiştir.

2013-2022 yıllarını kapsayan Orman Amenajman plan verilerine göre 946 m. rakımlı Gorno (Kıvanç) tepesi, 10,11,12,82 ve 83 no’lu bölmelerin kesiştiği tepedir. Tepe ve çevresi Servi, Servi-Kızılçam karışık ormanları ile kaplıdır. Girne Orman Amenajman planı, Gorno tepesi ve yakın çevresini taşlık-kayalık olduğu için “Doğayı Koruma Fonksiyonu” olarak planlamıştır.

Gorno Tepesi’nin, Yüksek Orman Alanı olması nedeniyle, özel kişilere devredilmesi veya uzun vadeli kiralanması yasal olarak mümkün değildir.

Flora-Fauna değerlendirmesi

Gorno Tepesi olarak bilinen ve Girne sıradağlarının en batısında yer almakta olan bölge flora ve fauna açısından da son derece önemli özellikler taşımaktadır.

Ulaşımın bile mümkün olmadığı ve insan etkinliklerinin de yer almadığı bölge birçok tür için eşsiz bir ekosistem oluşturmaktadır ve koruma altına alınması gündeme gelmelidir.

Flora açısından değerlendirdiğimizde, Beşparmaklar’ın kuzeye bakan diğer zirvelerinde olduğu gibi doğal yaban türleri dışında endemik olan Lapta Damkoruğu (Sedum lampusae) ve çeşitli türlerin olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Selvili Tepe’de var olan yine endemik ve nesli tükenme noktasında olan koruma altındaki Casey'in hazareni (Delphinum casey) türünün de bu noktada bulunma ihtimali mevcuttur.

Fauna açısından da bölge zengin olup, özellikle ülkemizin tek yerli kartal türü olan Tavşancıl Kartal'ın (Hieraaetus fasciatus) üreme ve beslenme alanı olduğu bilinmektedir. Bölgede insan faaliyetlerinin artması kartalların üremesini olumsuz etkileyecektir.

Jeolojik Risk  değerlendirmesi

Bahse konu alan Girne Dağları Akiferi’nin beslenme sahası içerisinde olup re-kristalize kireçtaşı formasyonudur. Bu bakımdan bölgede yapılacak her türlü yapılaşma akiferin kirlenmesine veya kalitesinin bozulmasına yol açabilir. Benzer bir durum Boğaz-Ağırdağ bölgesinde de bulunduğundan bu bölgede emirname ilan edilmiş ve yapılaşma sınırlandırılmıştır.

Gorno Tepesi olarak bilinen bölge, ülkemiz adına önemli bir jeolojik mirastır. Teknik olarak “miras” tabiri ile anılsa da bu alanlar bize önceki kuşaklardan “miras” kalan alanlar değil, gelecek kuşaklara taşımamız gereken emanetlerdir. Bu bakımdan, yapılacak yatırım bu jeolojik mirasın ülkemizi ziyaret eden turistlere tanıtımı ve turizm çeşitliliğinin artırılması maksadıyla değerlendirilecekse PROJEYE BAĞLI OLARAK olumlu bir unsur olarak değerlendirilebilir.

Ancak unutulmamalıdır ki yapılacak yatırım bu jeolojik mirasın tahribatına yol açacaksa bu çok ciddi bir katliam olacaktır.

Genel Çevre değerlendirmesi

Teleferik, bir ulaşım aracı olarak düşünüldüğünde diğer ulaşım araçlarına kıyasla çevresel olarak üstünlük göstermektedir (minimum düzeyde arazi kaybı, düşük karbon salınımı, güzergah boyunca yüzeyde az yer kullanılması vb.) ancak söz konusu proje alanında, ne başlangıç, ne de bitiş noktasında herhangi bir faaliyet ünitesi olmaması, projenin yapılmasıyla birlikte bu yatırımları da beraberinde getireceğini göstermektedir. Bu yatırımların özellikle Gorno Tepesi’ne olası etkileri minimal düzeyde olmayacaktır (gürültü kirliliği, atıksu kirliliği, katı atık kirliliği, flora-fauna kaybı, bölgenin taşıma kapasitesi vb.)

Yapılması tasarlanan projenin Çevresel Etki Değerlendirme Raporu bulunmamaktadır. Projenin karar süreci tamamlanmadan söz konusu rapor konusunda uzman kişilere hazırlatılmalı, tüm çevresel riskler ve alınacak tedbirler detaylı bir şekilde ortaya konulmalı, halkın bilgisine getirilmelidir. Ancak ÇED raporunun tek başına yeterli olamayacağı, ülkemiz için birçok plan ve projede Stratejik ÇED gerekliliğini bir kez daha bizlere göstermiştir. 

Stratejik ÇED; plan, program ve politikaların çevre üzerindeki önemli etkilerinin ve bunların sonuçlarının karar alma süreçlerinde dikkate alınmasını amaçlamaktadır. Ülkemizde ÇED halen etkin bir araç konumunda olmakla birlikte yapısı gereği bireysel faaliyetlerle sınırlı kalmaktadır. Erken karar aşamasında plan, proje ve olası yatırımların mevcut durumla ilişkilendirilerek ortaya konulması için Stratejik ÇED kaçınılmazdır

Sonuç

• Gorno Tepesi, Karşıyaka köyünün güneyinde, Pafta/harita XI/21E2 Parsel 94 ve XI/22W2 Parsel 5 olarak “Korno Forest” ismi ile kayden orman alanıdır. “Korno Forest” olarak kayıtlı orman alanı 707 dönüm olup Yüksek Orman Alanıdır. Bu nedenle özel kişilere devredilmesi veya uzun vadeli kiralanması yasal olarak mümkün değildir.
• H(K-1) 1651-2016 sayılı Bakanlar Kurulu kararında yer alan parsel numaralarının yanlış olduğu saptanmıştır. Bu durumda bu Bakanlar Kurulu kararı geçersizdir.
• Yapılması tasarlanan projenin Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu bulunmamaktadır. Projenin karar süreci tamamlanmadan söz konusu rapor, konusunda uzman kişilere hazırlatılmalı, tüm çevresel riskler ve alınacak tedbirler detaylı bir şekilde ortaya konulmalı ve mutlaka halkın bilgisine getirilmelidir. 
• Teleferiğin temel tercih amacı ulaşım olmalıdır. Oysa şu anda önümüzde başlangıç ve varış noktalarında herhangi bir faaliyet ünitesi bulunduğunu gösteren bir proje yoktur.
• Proje detaylarına ulaşılamamakla birlikte, teleferiğin varacağı nokta olduğu düşünülen Gorno Tepesi, insan etkinliklerinin yer almadığı bir alandır ve birçok tür için eşsiz bir ekosistem oluşturmaktadır. Buraya yapılacak herhangi bir tesisin olumsuz etkileri maksimum düzeyde olacaktır.
• Flora açısından değerlendirildiğinde, Beşparmakların kuzeye bakan diğer zirvelerinde olduğu gibi burada da, doğal yaban türleri dışında endemik olan Lapta Damkoruğu (Sedum lampusae) ve çeşitli türlerin olduğu bilinmektedir. Ayrıca, Selvili Tepe’de var olan yine endemik ve nesli tükenme noktasında olan koruma altındaki Casey'in Hazareni (Delphinum casey) türünün de bu noktada bulunduğunu söylemek mümkündür.
• Fauna açısından da bölge zengin olup, özellikle ülkemizin tek yerli kartal türü olan Tavşancıl Kartal'ın (Hieraaetus fasciatus) üreme ve beslenme alanı olduğu bilinmektedir. Bölgede insan faaliyetlerinin artması kartalların üremesini olumsuz etkileyecektir.
• Bahse konu alan Girne Dağları Akiferi’nin beslenme sahası içerisinde olup re-kristalize kireçtaşı formasyonudur. Bu bakımdan bölgede yapılacak her türlü yapılaşma akiferin kirlenmesine veya kalitesinin bozulmasına yol açacaktır.
• Gorno Tepesi olarak bilinen bölge ülkemiz adına önemli bir jeolojik mirastır. Yapılacak yatırım bu jeolojik mirasın tahribatına yol açacaksa bu çok ciddi bir katliam olacaktır.