Ödül Aşık ÜLKER

Kıbrıslı Türklere Güney Kıbrıs’ta istihdam sağlamak amacıyla Türk-Sen ile işbirliği yapan Güney Kıbrıs’taki SEK (Kıbrıs İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Genel Sekreteri Andreas Matsas, herhangi bir sorun karşısında herkesin yararı için dayanışmanın önemli olduğunu söyledi.

“Gelişmelere karşılıklı saygı çerçevesinde yaklaşarak, karşılıklı saygı duyulan bir geleceği hedefleyebiliriz” diyen Matsas, Kıbrıs’ın güneyindeki işletmelerin ihtiyaçlarına iş arayan Kıbrıslı Türkler’in istihdamıyla cevap verilmesinin herkesin yararına olacağını belirtti.

Yenidüzen’in sorularını yanıtlayan Matsas, “Önemli olan nokta, SEK ve Türk-Sen’in Kıbrıslı Türklere ücret veya diğer hakların toplu sözleşme ve yasal çerçevede güvence altına alınacağı şekilde işgücü piyasasına girme fırsatı vermeye çalıştıkları gerçeğidir. Ve bence bu, dayanışma politikasını teşvik etme istekliliğimizin bir sonucudur” diye konuştu.

Andreas Matsas şunları söyledi:

“Gözlerimizi kapatıp, Kıbrıslı Türklerin korunmasız şekilde iş bulmalarına neden olabilirdik, bu kolay yol olurdu. İşverenlere ucuz işçi çalıştırma fırsatı vermemeye çalışıyoruz. İşgücü piyasasının doğru şekilde düzenlenmesi için kayıtlı işsizlerin, Kıbrıslı Türklerin ve genel olarak AB vatandaşı kişilerin toplu sözleşmelerden yararlanarak istihdam edilmesine önem veriyoruz.”

“Türk-Sen ile işbirliğimiz çok eskilere dayanır”

Soru: Kıbrıslı Türklere Güney Kıbrıs’ta istihdam sağlamak için Türk-Sen ile yaptığınız işbirliği nasıl gündeme geldi?

Matsas: Öncelikle Türk-Sen ile olan işbirliğimizin çok eskilere dayandığını belirtmek isterim.  Uzun yıllara dayanan dostluk ve işbirliğimiz var, 70'li yılların başından beri siyasiler üzerinde Kıbrıs sorununu çözmeleri yönünde etki yapmak için ortak girişimlerimiz oldu. Aynı zamanda iki toplumun birlikte daha yakın çalışması konusunda etkili olmaya çalışıyoruz. Kısacası uzun süreli bir işbirliğimiz var. İki sendika da ETUC (European Trade Union Confederation) and ITUC (International Trade Union Confederation) üyesi.

“Evren, işbirliği yapmak için uygun şartları yarattı”

Bir kaç hafta önce Türk-Sen ile bir toplantı yaptık ve o toplantı sırasında işgücü piyasasının

taleplerini karşılayacak sayıda çalışan bulma konusunda sıkıntılar yaşandığını dile getirdik, bunu nasıl aşabileceğimizi konuştuk. İşsiz Kıbrıslı Türkler’in Kıbrıs’ın coğrafi olarak güneyindeki işletmelerde çalışmak isteyebileceğini düşündük. Buna yaklaşım olumlu oldu ve Kıbrıs’ın güneyindeki işletmelerde çalışmak isteyebilecek Kıbrıslı Türklerin işverenlerle temasını sağlama konusunda işbirliği yapmaya karar verdik. TL’nin değer kaybetmesi ve bunun Kıbrıslı Türkler’in yaşam standardına direkt olarak olumsuz etkisi ortaya çıkınca olay daha somut bir hal aldı. Herhangi bir sorunda herkesin yararı için dayanışmak önemlidir. 

Evren, bir araya gelip işbirliği yapmak ve Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs’ın coğrafi olarak güneyinde bulunan işletmelerde istihdamına fırsat vermek için uygun şartları yarattı diyebiliriz.

Soru: Bu işbirliği kapsamında ne tür işler var?

Matsas: Mevcut iş imkanları esasen otellerde ve lokantalarda yani turizm sektöründe ve inşaat sektöründedir. Türk-Sen’in bize göndereceği başvurulara göre, diğer sektörlerde ne tür ihtiyaçlar olduğuna ve iş imkanlarına da bakacağız.

“Görünüşe göre sorun çok daha büyük”

Soru: İlk gün iki yüzün üstünde başvuru yapıldı. Bu kadar ilgi, başvuru bekliyor muydunuz?

Matsas: Dürüst olmak gerekirse, hayır. Sanırım Kıbrıslı Türkler arasında bir işe ulaşma ihtiyacı başvurulara gösterilen ilgiyle açıklanabilir. Kişisel olarak ben daha az ilgi bekliyordum. Görünüşe göre sorun çok daha büyük. Umut verici olan şey, işletmelerin de bu talebi karşılama konusunda istekli olması. Başvurular başladıktan sonra özellikle çoğunluğu turizm sektöründen bazı işletmeler bize ulaştı ve Kıbrıslı Türkleri istihdam etmek istediklerini iletti. İş arayanlarla ilgili 207 kişilik ilk listeyi Cuma gün Türk-Sen bize gönderdi. Başvuruların çoğunluğu turizm sektöründe otellerde ve lokantalarda çalışmak istiyor. İkinci sırada inşaat sektörü var ve bir kaç kişi de başka sektörlerde çalışma istiyor. İkinci gün de öğlene kadar yaklaşık 100 kişinin başvurduğunu öğrendik.

“Kıbrıslı Türkler tam anlamıyla korunacak”

Soru: Nasıl bir prosedür izlenecek?

Matsas: Başvurularla, işletmelerin ihtiyaçlarını eşleştireceğiz. Toplu sözleşmelere ve sendikalaşmaya saygı duyan işletmeler önceliğimizdir, ki çalışacak olan Kıbrıslı Türklerin toplu sözleşmelerden ve yasal çerçeveden yararlanacaklarından emin olalım. Türk-Sen ile yaptığımız işbirliğinin esası budur, aksi halde işleri akışına bırakabilirdik, Kıbrıslı Türkler bireysel olarak Kıbrıs’ın güneyinde işçi arayan işletmelere ulaşabilirdi. İstihdama ulaşmak için bu yolu, yani Türk-Sen ile SEK arasındaki işbirliğinden ortaya çıkan yolu izlemeye karar veren Kıbrıslı Türkler tam anlamıyla korunacak ve toplu sözleşmelerde yer alan avantajlardan yararlanacak.

Soru: Başvuruların ne kadarını karşılayabileceğinizi düşünüyorsunuz?

Matsas: Bilmiyorum. Öncelikle başvurularla, işgücü piyasasındaki ihtiyacı eşleştirmemiz lazım. Sanırım önemli olan şey işletmelerin, Kıbrıslı Türklerin gösterdiği ilgiye cevaben

istekli olmalarıdır. (Güney) Kıbrıs Ticaret ve Sanayi Odası ile (güney) Kıbrıs İşverenler ve Sanayiciler Federasyonu bize ulaşarak bu inisiyatiften memnuniyet duyduklarını ilettiler. (Kıbrıs- güney) Maliye Bakanlığı da bu girişimden memnun olduğunu açıkladı.

“Üçüncü ülke vatandaşlarının istihdamından kaçınmaya çalışıyoruz”

Soru: İstihdam sağlanamayan başvurular, ihtiyaç doğması durumunda daha sonra yeniden değerlendirilecek mi?

Matsas: Kesinlikle. Özellikle turizm sektöründe ihtiyacın artacağına dair göstergeler var. Önümüzdeki aylarda daha fazla ve yeni işgücü istihdamına ihtiyacın artacağı görülüyor. Öncelikle kaç kişinin başvuracağını görelim. Şu anda bu adımdan yararlanmak isteyen işletmelerle direkt temasımız ve işbirliğimiz var. (Rum) Çalışma Bakanlığı ve işverenlerle de işbirliği içinde ortak bir zemin oluşturma konusunda temasımız olacak.

(Rum) Çalışma Bakanlığı’ndan aldığımız rakamlara göre, bahsettiğim sektörlerde yaklaşık 8 bin kişilik istihdam ihtiyacı var. (Rum) Çalışma Bakanlığı’ndaki kayıtlı işsizlerin, bizim çizdiğimiz yolu izlemek isteyen Kıbrıslı Türklerin ve Kıbrıs’ın güneyindeki işgücü marketinde yer almak isteyen AB vatandaşlarının istihdamına öncelik veriyoruz. Üçüncü ülke vatandaşlarının istihdamından kaçınmaya çalışıyoruz. Üçüncü ülke vatandaşları ucuz işçi olarak görülüyor, işgücü piyasası düzenlemeye çalışıyoruz.

“Karşılıklı saygı duyulan bir geleceği hedefleyebiliriz”

Soru: Bu üç sektörde 8 bin kişinin istihdamına ihtiyaç olduğunu söylüyorsunuz. Diğer taraftan (Rum) İstatistik Dairesi Güney’de kayıtlı işsiz sayısının Kasım’da 13 bin 977 olduğunu açıkladı. Bu işçi açığı neden oluştu? Kıbrıslı Rumlar bu işleri tercih etmiyor mu? Yurt dışından gelen ucuz işgücünün yerini Kıbrıslı Türkler mi alıyor?

Matsas: Bizim elimizdeki rakamlara göre (Rum) Çalışma Bakanlığı’nda kayıtlı işsiz sayısı 11 bin civarında. Bunların hepsi ihtiyaç olan sektörlerde istihdam edilmek için aranan özelliklerde sahip değil. Alternatif yollar aramak durumda kalıyoruz. Şu anda Kıbrıslı Türklerin karşılaştığı sorunları göz önünde bulundurduğumuzda, onlara işgücü piyasasına girmeleri için ivme kazandırıyoruz. Gelişmelere karşılıklı saygı çerçevesinde yaklaşarak, karşılıklı saygı duyulan bir geleceği hedefleyebiliriz. Gelişmelere karşılıklı saygı çerçevesinde yaklaşarak, karşılıklı saygı duyulan bir geleceği hedefleyebiliriz.

“Dayanışma politikasını teşvik etme istekliliğimizin bir sonucu”

Soru: Kıbrıslı Türklerin ucuz işgücünün yerini mi alıyor?

Matsas: Hayır. Gözlerimizi kapatıp, Kıbrıslı Türklerin korunmasız şekilde iş bulmalarına neden olabilirdik, bu kolay yol olurdu. İşverenlere ucuz işçi çalıştırma fırsatı vermemeye çalışıyoruz. İşgücü piyasasının doğru şekilde düzenlenmesi için kayıtlı işsizlerin, Kıbrıslı Türklerin ve genel olarak AB vatandaşı kişilerin toplu sözleşmelerden yararlanarak istihdam edilmesine önem veriyoruz.

Önemli olan nokta, SEK ve Türk-Sen’in Kıbrıslı Türklere ücret veya diğer hakların toplu sözleşme ve yasal çerçevede güvence altına alınacağı şekilde işgücü piyasasına girme fırsatı vermeye çalıştıkları gerçeğidir. Ve bence bu, dayanışma politikasını teşvik etme istekliliğimizin bir sonucudur.

“(Sağlık hakkından yararlanma) tartışmasını yeniden başlatabiliriz”

 Soru: Güney’de çalışan Kıbrıslı Türkler’e karşı bir nevi ayrımcılık yapılıyor ve örneğin Kıbrıs’ın güneyinde yaşamayan Kıbrıslı Türkler sağlık hakkından yararlanamıyor. Bu konuda düşünceniz nedir?0

Matsas: Genel Sağlık Sistemi’ne katkıda bulunan Kıbrıslı Türkler’in daimi adreslerinin, ikametgahlarının Kıbrıs'ın coğrafi olarak güney kesiminde olması gerekiyor. Bu konuyu daha önce farklı açılardan ele aldık. Kıbrıslı Türk çalışanların sayısı o zaman çok fazla değildi. Kıbrıslı Türklerin istihdamını daha geniş bir yelpazede teşvik etmek, konuyu yeniden tartışma fırsatı verebilir. Tartışmayı yeniden başlatabiliriz.

Güneyde iş için kuyruk

Alithia: "8 bin Kıbrıslı Türk’ten çalışmak için başvuru patlaması"

 “8 bin Kıbrıslı Türk’e güneyde iş imkânı”