“Dedem Bedelyan, Adana doğumluydu…”
*** Kıbrıs’ın ünlü müzik ustası Vahan Bedelyan’ın hayatını kemanı kurtarmıştı… Bedelyan’ın torunu Vahan Ayneciyan anlatıyor…
Kıbrıs’ın ünlü müzik ustası Vahan Bedelyan’ın torunu Vahan Ayneciyan, dedesini anlatıyor… Onunla röportajımız şöyle:
SORU: Kaç yaşındasın Vahan?
VAHAN AYNECİYAN: 51 yaşındayım… Lefkoşa’da doğdum, Memduh Asaf Sokağı’nda…
SORU: Bedeylan dedenizdi…
VAHAN AYNECİYAN: Evet, annemin babasıydı, dedemdi. Annemin adı Arda’dır. Annem vefat etti 1993’te, bir erkek kardeşi var, Bedelyan’ın oğlu yani, Harutyun Bedelyan, halen hayattadır, Amerika’dadır. Harutyun dayım California’da yaşıyor ve keman dersleri veriyor, babası gibi…
SORU: Bize Bedelyan’ı anlatır mısın?
VAHAN AYNECİYAN: Adı Vahan Bedelyan idi, benim adım ondan gelir. Babasının adı Artin idi. Harutyun ile Artin aynı isimdir Ermenice’de. Büyükdedemin adı Artin idi, oğlu Vahan Bedelyan, Vahan Bedelyan’ın oğlu Harutyun, onun oğlu da Vahan…Kuşaktan kuşağa devam eden isimler bunlar…
SORU: Artin’in hanımının adı neydi?
VAHAN AYNECİYAN: Rebecca idi.
SORU: Vahan Bedelyan nerede doğmuştu?
VAHAN AYNECİYAN: Adana’da dünyaya gelmişti. 1894 yılıdır doğum tarihi. Beş kızkardeşi, bir de erkek kardeşi vardı. 1920’de annesi vefat etmişti.
SORU: Bedelyan’ın babası ne iş yapardı Adana’da?
VAHAN AYNECİYAN: Kuyumcuydu.
SORU: Sonra ne oldu?
VAHAN AYNECİYAN: 1909 yılında ailece Larnaka’ya geldiler. 15 yaşındaydı o zaman dedem. Burada onbeş ay kalmışlardı… Adana’daki karışıklıklardan ötürü oradan ayrılıp Larnaka’ya gelmişlerdi, Adana olaylarında 30 bin Ermeni hayatını kaybetmişti, bu yüzden gelmişlerdi Kıbrıs’a. Larnaka’da kalmışlardı onbeş ay ve dedem Larnaka’daki Amerikan Akademisi’ne gitmişti. 1911’de geri dönmüşlerdi Adana’ya.
SORU: Neden Adana’ya geri dönmüşlerdi?
VAHAN AYNECİYAN: Çünkü ortalık yatışmıştı Adana’da, evleri yerleri oradaydı, bu yüzden geri dönmüşlerdi. 1913’te Birinci Dünya Savaşı başlamıştı ve 1915’te Kilikya’daki Ermeni nüfus Osmanlı İmparatorluğu’na ait başka yerlere gönderilmişti, Suriye’ye, Halep’e ve Deir ez Zor’a… Ermenice’de Der Zor deriz buna, Halep’in altındaki çöldür bu sözünü ettiğim yer… Ve Suriye’de de Der Zor diye bir şehir de vardır. O zaman Der Zor, henüz Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. Adana’dan ve Kilikya’nın başka bölgelerinden de Ermeni nüfusu, Halep’e ve Halep’in altlarına doğru göndermişlerdi. At arabalarıyla gidiyordular.
Ailemiz Halep’te kalmayı başarmıştı, bunun nedeni bir arkadaşlarının Halep’te bir keman öğretmeni olarak dedem Vahan Bedelyan’a bir iş ayarlamasıydı. Halep Sanat Okulu’nda keman öğretmenliği ayarlamıştı arkadaşları dedeme. İşte bu iş nedeniyle Halep’te kalma izni alabilmişti, tüm ailesinin de kendisiyle birlikte kalması iznini bu keman öğretmenliği sayesinde almıştı. 1918 yılında savaşın sonuna kadar Halep’te kalma izni alabilmişti.
Kilikya’daki Ermeni nüfusun o günlerde Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olan Suriye’ye gönderilmesi esnasında Halep’e gitmişlerdi. Dedem bir müzik ve keman öğretmeni olduğu için, ondan önce Halep’e gitmiş olan arkadaşlarından biri olan Bay Akoyan, ona Halep Müzik Okulu’nda bir müzik ve keman öğretmeni olarak bir iş ayarlamıştı.
Pek çok zorlukla karşılaştıktan sonra ve çok çaba gösterdikten sonra, böylesi bir işe sahip olduğu için Halep Polis Müdürü ona tüm ailesiyle birlikte Halep’te kalma izni çıkarmıştı. Ailesinde 11 kişi vardı, tümü de Halep’te kalma iznine kavuşmuştu, dedemin bulduğu bu müzik ve keman öğretmenliği nedeniyle.
Halep’te lüks bir otel vardı – bu otel halen çalışıyor – iki zengin Ermeni kardeşindi bu otel, Onnig ve Krikor Mazlumyan kardeşler bu oteli 1909 yılında inşa etmişlerdi, “Baron Oteli”nde hükümet yetkilileri ve zengin tüccarlar kalırdı genelde. İstanbul’dan Der Zor’a gitmek üzere Halep’e gelen Şükrü Paşa da Baron Oteli’nde kalıyordu – Şükrü Paşa, Der Zor’a vali olarak tayin edilmişti ve oraya gidiyordu…
Otel sahipleri, Şükrü Paşa için bir resepsiyon vermeye karar vermişlerdi, Ermeniler ve Ermeniler’in kültürüyle ilgili iyi bir izlenim yaratabilmek amacıyla Paşa’nın hoş vakit geçirmesini sağlamak istiyorlardı – böylece Der Zor’un yeni Valisi olarak böylece Ermeniler’e iyi davranacağını umuyorlardı… Devam edecek...