Hangi kurumun, Kıb-Tek’e ne kadar borcu var?

Asker: 300 milyon TL

Devlet daireleri: 250 milyon TL

Belediyeler: 14 milyon TL

BRTK: 2 milyon 700 bin TL

Hala Sultan Camii: 1 milyon 200 bin TL

Hüseyin ÖZBARIŞCI

675 TL üzeri fatura borcu olan yurttaşın elektriği kesilirken, KIB-TEK’e milyonlarca TL borçlu devlet kurumlarına dokunulmaması tepki topluyor…

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) Başkanı Ahmet Tuğcu, kamu kurum ve kuruluşlarının KIB-TEK’e 500 milyon TL’den fazla borcu olduğunu söyledi, mali durumun kötü olduğuna dikkat çekti.

Tuğcu, borçların yanı sıra UBP-DP-YDP Hükümeti’nin Teknecik Santrali için aldığı 80 milyon TL’lik yatırım kararının "altının boş" olduğunu vurguladı, kara duman sorununun kötü yakıt, dip yakıt kullanımı ve bakım eksikliğinden kaynaklandığını belirtti. Tuğcu, El-Sen'in yıllardır yaptığı uyarıların ancak bir kriz sonrası ciddiye alındığını söyledi.

YENİDÜZEN’e konuşan El-Sen Başkanı Tuğcu borçların yanı sıra, süreç içerisinde yaşananları da anlattı, UBP-DP-YDP Hükümeti’nin Teknecik Elektrik Santrali için aldığı 80 milyon TL’lik yatırım kararının altının boş olduğunu ifade etti.

Süreç içerisinde yaşananları anlatan El-Sen Başkanı Tuğcu, “Teknecik Elektrik Santrali’nden kara dumanın özellikle son iki gemiden sonra çıkmaya başladığını belirtti, “Bunun sebepleri kötü yakıt gelmesi, makinelerde yıllardır biriken dip yakıtın kullanılması ve bakımların gününde yapılmamasıdır” ifadelerini kullandı.

El-Sen olarak yıllardır yatırım yapılmasına dikkat çektiklerini aktaran Ahmet Tuğcu, “El-Sen’in aylardır söylediği tüm şeyler, yapılması gerekenler, o meşhur Perşembe akşamından sonra nedense tek tek yapılmaya başlandı. O gecenin ardından yasa gücünde kararname çıkardılar, yatırım sözü verdiler. Demek ki, El-Sen bu kadar zaman doğruyu söylüyordu” dedi.

“Kıb-Tek mali olarak çok kötü durumda”

El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, Temmuz ayında 1 milyar 540 bin TL’lik tahsilat yapıldığını ancak, kurumun AKSA’ya 1 milyar TL, bankalara da 2 milyar TL vermesi gerektiğini söyledi, bu açıkların kapatılması için sürekli zamlar yapıldığını ifade etti. Zamların; Kalecik 3 sözleşmesi, yüksek faizli borçlanma ve pahalı üretim modellerinden gerçekleştiğini anlatan Tuğcu,  “Üretemediğimiz için en son gelen AKSA faturası 17 milyon dolar oldu. Güneyden Temmuz ayında yaklaşık 2 milyon dolarlık enerji satın aldık. Ağustos’un başında bugüne kadar 1 milyar 200 bin TL tahsilat var ama borçlara bakıldığı zaman yine eksideyiz. Tahsilat yapılıyor ama verecek daha fazla… Devlet kurumlarından yaklaşık 500 milyon alacak var ama bunlar alınsa bile bunlara rağmen Kıb-Tek mali olarak çok kötü durumdadır” şeklinde konuştu.

“Atılan adımlar tamamen kurultay hesaplı”

UBP-DP-YDP Hükümeti’nin 15 Ağustos Perşembe akşamı Teknecik Elektrik Santrali’nde yaşananlardan sonra aldığı 80 milyon TL’lik yatırımı ve Bakanlar Kurulu’nun çıkardığı yasa gücündeki kararnameyi değerlendiren Ahmet Tuğcu, 80 milyon TL’lik yatırım kararının altının boş olduğunu ifade etti. 

“Söz konusu yatırım hangi mali kaynakla bu yatırım yapılacak?” sorusunu yönelten Tuğcu, geçmişte de benzer kararların alındığını ancak hepsinin de bir şekilde iptal olduğunu hatırlattı.

“Aldıkları bu karar tamamen yalandır” diyen Tuğcu, “Bu para nasıl finanse edilecek? Önce bunu açıklasınlar. Açıklanan 80 milyon dolarlık yatırımın altı şu anda maalesef boştur. Kıb-Tek’in öyle bir mali kaynağı yok. Bunu Kıb-Tek Genel Müdürü’ne sorduğumuz zaman, ‘Başbakan bir yerden parayı bulacağını söyledi’ cevabını aldık. Burada bir ciddiyetsizlik var. Bu kurumun 80 milyon TL’ye açıklanan 4 makineye ihtiyacı yok. Bu kurumun iletim hatlarına da yatırım yapması lazım… Sadece üretmekle iş bitmiyor. Atılan adımlar tamamen kurultay hesaplı” diye konuştu. Sendika olarak kendilerinin aylardır söylediklerinin 15 Ağustos’ta yaşananlardan sonra tek tek yapılmaya başlandığının da altını çizen Tuğcu, şöyle devam etti: “O gecenin ardından yasa gücünde kararname çıkardılar, yatırım sözü verdiler. Demek ki, El-Sen bu kadar zaman doğruyu söylüyordu. Bu parçalar yoktu, bakımlar gününde yapılmıyordu.”

“Kurultay olduğu için %15’lik zammı açıklamıyorlar”

El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, “Yaklaşık iki aydır yapmaları gereken %15 civarı bir zam var ama kurultay olduğu için bunu saklıyorlar. İki aydır oluşan bir görev zararı var. Bize ‘sabotajcı’ diyorlar ama esas ‘sabotajcı’ kendileridir. Çünkü makinelerin bozulması kötü yönetim sayesinde oldu” açıklamasını da yaptı. Makinelerin bozulmasıyla birlikte gerek güneyden, gerekse AKSA’dan daha fazla para ödeyerek elektrik enerjisi alındığını ve mobil santrallerin devreye alınmasıyla %100 daha pahalı elektrik üretildiğini detaylarıyla birlikte anlatan Tuğcu, Haziran ve Temmuz aylarında dizel makinelerimizde üretilen elektrikten daha fazla güneyden alındığı bilgisini verdi.  Ahmet Tuğcu, tüm bunların bahsettiği %15’lik zammın içerisinde olmadığını, iki ay sonra yeniden bir hesaplama yapılacağı zaman bunların da söz konusu hesaplamaya tabii tutulacağını aktararak, “Bunların hepsi vatandaşın cebine yansıyacak. Şu anda çıkıp da ‘yatırım yapacağız’ diyerek halkı kandırıyorlar” ifadelerini kullandı.  

“Makinelerin bakımları yıllardır yapılmıyor”

 El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, Teknecik Elektrik Santrali’ndeki çalışmayan 7. ve 8. makineler hakkında da konuştu. Tuğcu’nun konu hakkındaki sözleri şöyle: 

“8. makine için özellikle iki yıldır çok büyük kavgalar verdik. Makineyi kimin tamir edeceği konusunda ihale burada değil Türkiye’de çıkıyor. İhaleyi EUAŞ şirketi alıyor, EUAŞ dönüp başka bir şirkete veriyor, o verdiği şirkette başka taşeron oluyor. Böyle bir şey olamaz… Eskiden ihaleye burada çıkılıyordu. Makinelerin bakımları yıllardır yapılmıyor, ya da geç yapılıyor. Kötü yakıtın, dip yakıtın yanında makinelerin bir sebebi de budur. 8. Makinenin bakımı bitti ancak kullanılan kötü yakıtın sistemde olmasından dolayı EUAŞ testi yapamayacağını söyledi. Testin yaklaşık 10 günden sonra bugün yapılmasını bekliyoruz. İlgili şirket daha önce şu anda kırık bekleyen 7. Makineyi de 460 bin Euro’ya tamir edebileceğini söylese de, Kıb-Tek’i yönetenler bu konuda hiçbir çalışma yapmadı. Bir taraftan çıkıp 80 milyon dolarlık yatırım yapılacağını söylüyorsunuz, bir taraftan da 460 bin Euro’yu verip de 7. Makineyi tamir edemiyorsunuz. Böyle bir çelişkili durum var…”

“Kara duman özellikle son iki gemiden sonra çıkmaya başladı”

Ahmet Tuğcu, özellikle son iki gemide gelen yakıtın kötü olduğunu orada çalışan personelin kokuyu duymasıyla anladığını belirterek, “O meşhur Perşembe gecesinde de içeriye giren sivil halk ve siyasi parti temsilcileri de gördü ki orada kötü bir yakıt kokusu vardı. Kara duman özellikle son iki gemiden sonra çıkmaya başladı ve sebebi; kötü yakıt gelmesi, makinelerde yıllardır biriken dip yakıtın kullanılması ve bakımların gününde yapılmamasıdır. Yakıtla ilgili şunları sormak lazım ki; rafineri opsiyon belgesi var mı, varsa nerede? Bir de gemiden numune alınırken Teknecik’teki mühendisler neden orada olmuyor? Bu gibi bir sürü soru, yakıtın kötü olabileceğinin işaretleridir” şeklinde konuştu.

“Elektrik kesintisi beklenmiyor”

Ahmet Tuğcu, Hem pik seviyesinin düşüşte olduğu, hem de Haziran ve Temmuz aylarında gelen yüksek faturalar gelmesi nedeniyle fazla elektrik tüketimi yapılmadığı için önümüzdeki süreçte elektrik kesintisinin beklenmediğini açıkladı. Şu anda güneyden elektrik alındığının bilgisini veren Tuğcu, “Güney bize elektrik verdiği sürece kesinti olmayacak çünkü yükler düşüyor. Ancak güney bize elektrik vermeyi bırakırsa veya santrallerde büyük bir arıza olursa kesinti olabilir. Başka şekilde kesinti olacağını öngörmüyoruz” dedi.

“Halkı yanıltıyorlar, sorularımıza cevap veremiyorlar”

El-Sen Başkanı Tuğcu, Başbakan 3 gün boyunca Teknecik Elektrik Santrali’nde bulunduğunu ve olup biteni kendi gözleriyle gördüğünü ifade ederek sözlerine şöyle devam etti: “Eğer bizim söylediklerimiz yalansa çıkıp halka anlatsınlar. Bizim sorularımıza tek bir cevap bile verilmedi. Çünkü bizim söylediklerimiz doğrudur. Halkı yanıltıyorlar, şimdi de yeni Büyükelçiyi yanıltıyorlar. Büyükelçiliğe bile yalan ve yanlış bilgi veriyorlar. 17 buçuk megawat olan 8. Makinenin gücünü 25 megawat’a çalıştırıldığı iddia edildi. Bu yanlış bir bilgidir. Perşembe gecesinden sonra hükümetin aldığı kararlara baktığımızda alınan bütün kararlar, kararnameler; El-Sen’in Perşembe gecesinden öncesinin söylediklerinin hepsi teyididir. El-Sen, yatırım yapılmasını yıllardır savunuyor. Demek ki, El-Sen bu kadar zamandır doğruyu söylüyordu” dedi.

“Kıb-Tek Yönetim Kurulu ve Genel Müdür görevden alınmalıdır”

Başbakan Ünal Üstel’in iki yıldır görevde olduğunu, bu süre zarfında da Kıb-Tek’in Başbakanlık güdümünde olduğunu hatırlatan El-Sen Başkanı Tuğcu, “Kıb-Tek veya santral Başbakan’ın o gün mü aklına geldi? Üstel’in şu anda yapması gereken tek şey Kıb-Tek Yönetim Kurulu ve Genel Müdürü’nü görevden almasıdır. Teknecik’te bulunduğu günlerde personele kendi itiraf etti ve ‘Benim buraların böyle olduğundan haberim yoktu’ dedi. Açıklamalarında ‘Kıb-Tek halkındır’ diyen Ünal Üstel, kurultayı beklemeden gereğini yapmalıdır.”

“Kötü yönetim sayesinde 3-4 firma halkımızın verdiği paralarla cebini dolduruyor”

Son olarak  kurum hakkında da değerlendirme yapan Tuğcu, “Mobil santraller sadece halkın cebindeki parayı hortumluyor” dedi. Vatandaşın bu tarz yatırım modellerinden kurtulmadığı, doğru ve çevreci yatırımlar yapılmadığı ve bu “kötü yönetimden kurtulmadığı” sürece pik seviyesinin arttığı dönemde elektrik kesintilerinin devam edeceğini söyleyen Ahmet Tuğcu, pahalı elektrik kullanmaya devam edileceğini sözlerine ekledi. “Ülkemizde büyük bir enerji sorunu var. Kötü yönetim sayesinde 3-4 firma halkımızın verdiği paralarla cebini dolduruyor” diye ekleyen Tuğcu,  Bunun en büyük sorumlularının Başbakan Ünal Üstel ve Kıb-Tek’i yöneten kişiler olduğunu ifade etti.

Hangi kurumun, Kıb-Tek’e ne kadar borcu var?

El-Sen Başkanı Ahmet Tuğcu, devlet dairelerinin 250 milyon TL, savunmanın 300 milyon TL, BRTK’nın 2 milyon 700 bin TL, belediyelerin pasif hesapları ve taksitlendirmeleri hariç 14 milyon TL borcu bulunduğunu aktardı. Ercan Havaalanı’nın işletmesini üstlenen T&T şirketinin borcunun taksitlendirildikten sonra düzenli olarak ödeme yapıldığını anlatan Tuğcu; “Otel, casino ve camiler borçlarını ödüyor dedi. Tuğcu, Hala Sultan Camii’nin borcunda faiz silinmesi ve taksitlendirme yapılanmasına rağmen 1 milyon 200 bin TL’lik borcunun ödenmediğini de ifade etti.