Diz kireçlenmesi nedir, neden olur?
Halk arasında kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit, dünya çapında tüm toplumlarda sıkça rastlanan kronik bir eklem rahatsızlığıdır.
YENIDUZEN ADVERTORIAL
Halk arasında kireçlenme olarak da bilinen osteoartrit, dünya çapında tüm toplumlarda sıkça rastlanan kronik bir eklem rahatsızlığıdır. Kıkırdak dokunun dejenerasyonu ile karakterize olan bu sağlık sorunu, eklemlerin fonksiyonunu olumsuz etkiler. Farklı etki alanları bulunan 5 farklı kireçlenme türü bulunur. Bunlar; kalp kapakçıkları, küçük ve büyük arterler, beyin, böbrek, mesane ve safra kesesi, göğüsler ve kaslar ile yumuşak dokular gibi alanlarda gözlemlenebilen artrit çeşitleridir.
Diz Hareketlerinde Kısıtlamaya Sebep Olan Diz Kireçlenmesi Nedir?
İnsan vücudunun en fazla yük taşıyan bölgesi olan dizler, zaman içerisinde yıpranmaya ve hasar görmeye açıktır. Diz kireçlenmesi, tıp literatüründe gonartroz olarak adlandırılır. Kireçlenme, genel anlamıyla eklemlerde bulunan kemik yüzeyini kaplayan ve hareket etmeyi sağlayan kıkırdak dokunun özelliğini kaybetmesini ifade eder. Diz kireçlenmesi ise bu bölgede bulunan kıkırdağın aşınması anlamına gelir.
Diz kapağı kireçlenmesinin pek çok sebebi olabilir. Bunlardan bazıları eklemi etkileyen kırıklar, romatizmal hastalıklar ve eklem iltihaplarıdır. Kireçlenme, ayrıca yaşlanmaya, genetik ve çevresel faktörlere bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Bu rahatsızlık, progresif; yani ilerleyici özelliğe sahiptir. Zaman içerisinde kıkırdağın altındaki kemik yüzeyini ve eklem çevresindeki bağları da etkileyebilir. Dolayısıyla erken dönemde teşhis ve tedavi edilmesi oldukça mühimdir.
Diz Kireçlenmesi Özellikle Hangi Yaşlarda Ortaya Çıkar?
Diz kireçlenmesi, genellikle orta ve ileri yaşlarda ortaya çıkan bir sağlık sorunu olarak bilinir. Menopoz sonrasında östrojen oranının azalması ve bu dönemde yaşanan kilo artışı gibi sebepler, kadınlarda diz kireçlenmesi sorununun daha fazla görülmesine yol açar. Genellikle 50 yaş üzeri bireylerde görülse de erken yaşta diz kireçlenmesi yaşayan pek çok kişi bulunur. Bu durum; aşırı kilo, geçirilen eklem operasyonları, romatizmal hastalıklar, hareketsizlik, spor yaralanmaları ve kaza sonrası travma gibi nedenlere bağlı olarak gelişebilir.
Günlük Yaşamı Olumsuz Etkileyen Diz Kireçlenmesinde Nasıl Bir Tedavi Yöntemi Uygulanır?
Diz osteoartrit tedavisi; hastanın yaşına, şikâyetlerinin ciddiyetine, kireçlenme nedenine ve derecesine göre değişebilir. Eğer bu sağlık sorununu yaşayan birey gençse ya da şikâyetler ileri boyutta değilse cerrahi müdahaleye alternatif tedavi yöntemleri önerilebilir. Örneğin; kilolu bir hastaya öncelikle diyet programı uygulaması tavsiye edilir. Gün boyu hareket hâlinde olan bireylerin ise ağır işlerden kaçınması istenebilir. Diz kireçlenmesi tedavisinde cerrahi müdahale gerekli görüldüğü takdirde uygulanabilecek yöntemler şunlardır:
- Artroskopi: Diz ekleminde açılan iki küçük delik yardımıyla bölgedeki sorunun tespiti yapılır. Minyatür kameraya bağlanan bir alet sayesinde büyük ameliyat kesilerine gerek kalmadan eklemin içi görülebilir.
- Yüksek Tibial Osteotomi: 65 yaş altı hastalara uygulanan bir tedavi yöntemidir. Uygulamanın amacı dizin yüklenme düzlemini dengeleyerek iç kısma olan baskıyı azaltmaktır.
- Kısmi-Yarım Diz Protezi (Unikondiler): Bu tedavide amaç, diz ekleminin iç tarafında bulunan hasar görmüş kıkırdağın implant ile değiştirilmesi ve hastaya ağrısız hareket etme imkânı tanınmasıdır.
Diz kireçlenmesi tedavi yöntemleri arasından hangisinin uygulanacağına muhakkak doktorunuz karar vermelidir. Ağrı kesiciler ve eklem güçlendirici ilaçlar da tedavi süresinin başlangıcı olarak kabul edilebilir. Sıcak-soğuk uygulamaları, manuel terapi ya da doktor kontrolünde gerçekleştirilen kaplıca tedavileri, diz kireçlenmesi problemlerinde etken tedavi yöntemleridir.
Diz Kireçlenmesiyle Başa Çıkmak için Önerilen Egzersizler Hangileridir?
Diz kireçlenmesi egzersizlerini yalnızca bu sorundan muzdarip olan hastaların değil; aynı zamanda sağlıklı bireylerin de düzenli olarak yapması oldukça yararlıdır. Bu bağlamda ana uyluk kasını ve kalça kuşağı kaslarını içeren kuvvetlendirme çalışmaları ile kombine eklem hareketini artıran egzersizler tercih edilebilir. Ayrıca yürüyüş, yüzme ve dans gibi aktiviteler de diz kireçlenmesiyle başa çıkmada büyük fayda sağlar.