YENİDÜZEN'in yayını sonrasında ilgili çevreler ‘domates ithalini’ masaya yatırdı, ‘yerli üründe artış, fiyatlarda düşüş’ öngörüsü ile ithali gündemden kaldırdı

TARIM VE DOĞAL KAYNAKLAR BAKANI ERKUT ŞAHALİ: “Bugün kendi pazarımızda fiyatlar birinci sınıf ürün için 6-7 TL arası değişiyor. Türkiye’den gelmesi halinde yine benzer fiyatların görüleceği konusunda toptancılarla da hemfikir olduk. Şuan için herhangi bir ithalat izni verme öngörümüz yoktur”

TOPTANCILAR BİRLİĞİ GENEL SEKRETERİ HAKKI HAKTANIR:  “İthal domatese ihtiyaç yoktur”

ÜRETİCİ NE DÜŞÜNÜYOR?
Fırat Yoran: “Maliyetlerimiz yüksek, piyasadaki 6 TL normal”
Murtaz Türüt: “10 güne kadar bu fiyatlar düşecektir”
Ahmet Ertan Dönmez: “Tarım Bakanı yanımızda olduğunu beyan etti”
İbrahim Kırmızıgil: “İlerleyen günlerde ürünlerimiz artacak, fiyatlar düşecek”

Fehime ALASYA

‘Cep yakan’ fiyatı ile dikkat çeken domatesin üreticileri ve toptancıları, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali ile bir araya geldi, domateste ‘ithali’ görüştü. Yerli ürünlerin piyasaya yeteceği kanaatine varılan toplantıda, domates ithali gündemden düşürüldü.

Toplantının gündeminde domates ithali, domates ücretleri ve kalitesinin konuşulduğunu belirten taraflar, yerli ürünlerin piyasaya yeteceğine kanaat getirildiğini, domates ithalinin şu günlerde söz konusu olmadığını belirtti.

Domates fiyatlarıyla ilgili gündem doğrultusunda domates üreticileri ve toptancılarla dün öğlen saatlerinde görüşen Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali ve üreticiler, toplantı sonrası YENİDÜZEN’e açıklamalarda bulundu.

Yapılan piyasa araştırmasında yerli ürünlerin piyasaya yeterli olduğunu belirten Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, “Bugün kendi pazarımızda fiyatlar birinci sınıf ürün için 6-7 TL arası değişiyor. Türkiye’den gelmesi halinde yine benzer fiyatların görüleceği konusunda toptancılarla da hemfikir olduk. Şuan için herhangi bir ithalat izni verme öngörümüz yoktur” dedi.

Şahali, domates üretimindeki verimin önümüzdeki günlerde artacağı gerekçesiyle fiyatların da düşebileceği öngörüsünde bulundu. 

Üretici: “Verim artacak, fiyat düşecek ithale gerek yok”

Önümüzdeki günlerde verimin bolaracağı gerekçesiyle fiyatların düşeceği dile getiren üretici ve toptancılar ise ülkeye ithal domates getirilmemesi gerektiğinden yana hemfikir.

Bu yılki verimin son beş yıl içerisinde alınan en iyi ve kaliteli ürün olduğunu kaydeden üreticiler, yerli ürünün piyasanın tamamına yeteceğini dile getirdi.  

Girdi maliyetlerinin artmasından ötürü bu rakamların ortaya çıktığını ifade eden birçok üretici, kalite ve fiyat konusunda basında yer alan eleştirileri kınadı, ürünlerinin hem kaliteli olduğunu hem de fiyatların en fazla 6,95 TL’ye yükseldiğini belirtti. 

Haktanır: “İthal domatese ihtiyaç yoktur”

Dün gerçekleştirilen toplantıda yer alan Toptancılar Birliği Genel Sekreteri Hakkı Haktanır ise şu an için ülkede domates ithaline gerek duyulmadığını belirterek, fiyatların önümüzdeki günlerde düşebileceğine dikkat çekti. Haktanır, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada “Bizim muhalif olduğumuz herhangi bir konu yok. İthal domates izni açılmasıyla ilgili herhangi bir talebimiz de bulunmadı. Bakan ile de bunları görüşüp ortak bir fikir ortaya koyduk. Önümüzdeki hafta piyasadaki duruma göre yeniden bir değerlendirme yapılacağı konusunda uzlaşıya varıp toplantıyı bitirdik. Ülkede şu anda üreticilerin iddiası ve bizlerin de görüşü aynı yöndedir, şu an için ithal domatese ihtiyaç yoktur. Önümüzdeki hafta için yeniden bir değerlendirme yapılacaktır.

Önümüzdeki günlerde üretici verimin artacağını tahmin ediyor, zaten o zaman fiyatlar düşecektir.” dedi. 

Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali:

“Şu an için ithalat izni verme öngörümüz yok”

Toplantı sonrası YENİDÜZEN’e açıklamalarda bulunan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali açıklamasında şu ifadelere yer verdi:

“Toplantıda taraflar, üreticiler ve toptancılar pozisyonlarını ortaya koydu. Bakanlık olarak bizler önceki yıllarda nasıl bir seyir izlendiğini ortaya koyduk. Kamuoyundaki hassasiyeti dile getirdik, basında ileri gelen bazı görüşlerden dem vurarak, ürünleri ve faaliyetleri itibariyle kaygı içinde olmanız lazım dedik. Bakanlık tarafından ürünlerin kaliteli olmadığına dair, ürün kalitesiyle fiyatların ilişkili olmadığına dair çok yoğun bir baskı altında kalmakta olduğumuzu dile getirdik. Dahası Türkiye’deki fiyatlar üzerinden ithalatla ilgili üzerimizde ciddi bir baskı söz konusudur. Tüm bunları toplantıda dile getirdik.”

“Üretici elinde yeteri miktar ve kalitede ürün olduğunu söylüyor”

“Toplantıda üretim alanlarındaki envanterlerle ilgili bizi bilgilendirmelerini istedik. Bizler de Tarım Dairesi vasıtasıyla, ne kadar ürünün hangi vadede satışa çıkacağına ilişkin üretim alanlarında tespit yaptık ama bir de muhataplarımız bu konuda kendi görüşlerini ortaya koysunlar. Pazarda bir denge oluşmasını sağlayalım diye uyumlu bir çabamız söz konusu oldu.

Üretici elinde yeteri miktar ve kalitede ürün olduğunu söylüyor. Ayrıca geçtiğimiz yıla oranla üretim yaklaşık iki katına çıktı, gerek ürün gerek kalite açısından bir zafiyet yaşanmayacak ve geçtiğimiz dönemlerde serbest bırakılan domates ithaline bu yıl gerek olmayacak yönünde görüş dile getirdiler.”

“Türkiye’den gelmesi halinde yine benzer fiyatlar görülecek”

“Biz ithal edilebilecek Pazar olan Türkiye Pazar olan Türkiye pazarından da bilgi topladık. İthalat yapıldığı takdirde fiyat yakalanacağı gibi bir durum söz konusu değildir. Bu resmi hafriyatlar üzerinden yaptığımız değerlendirmelerdir. Bugün kendi pazarımızda fiyatlar birinci sınıf ürün için 6-7 TL arası değişiyor. Türkiye’den gelmesi halinde yine benzer fiyatların görüleceği konusunda toptancılarla da hemfikir olduk. Şuan için herhangi bir ithalat izni verme öngörümüz yoktur.”

“Üretici ve toptancı, ürünün piyasaya yetecek miktar ve kalitede olduğu konusunda mutabık”

“Konuyu yakın takip edeceğiz. Önümüzde uzun sayılabilecek bir bayram tatili var, bu aynı zamanda tüketimin artacağı bir dönemdir. Bu nedenle üretim alanlarındaki denetimimizi üreticilerin yardımıyla sürdüreceğiz. Yeterli miktarda ürün olmadığına dair bir tespit yapmamız halinde pazarı ürünsüz bırakmayacağız.

Şu an itibariyle üretici ve toptancı, yerli ürünün piyasaya yetecek miktar ve kalitede olduğu konusunda mutabıktır.”

“Önümüzdeki hafta fiyatların biraz daha gerileyebileceği öngörüldü”

“Fiyatlar konusunda da konuştuk, tüketiciyi rahatlatmak için neler yapılabilinir diye baktık. Üreticilerin de maliyeti ve satış fiyatları arasında çok bir fark yoktur. Üreticiye 2,50 TL’ye mal olan bir ürün, 4 ile 4 buçuk TL arası ise satışının olduğunu, pazarda gidene dek ise dağıtımcı ve toptancı karı ilave edildiğinde fiyatlar 6 ile 7 TL arasında piyasaya çıkıyor. An itibariyle fiyatlar konusunda bir değişiklik ihtimalini yaratamadık ama üreticilerimiz önümüzdeki hafta içerisinde ürünün bolaracak olması sebebiyle fiyatların biraz daha gerileyebileceğini ifade ettiler. Takip etmeye devam edeceğiz.”

ÜRETİCİLER NE DEDİ?

Fırat Yoran (Tepebaşı Üreticisi):

“6 TL’lik fiyatlar normal”

“Basından okuduğumuz gibi domatesin kilosu 9,90 TL değildir. Bu çok yanlıştır. Domatesin kilosu 6-7 TL arası değişiyor. Domatesin kalitesine ve fiyatına dil uzatan basına anlam vermek mümkün değil. Türkiye’deki fiyatların bile 3 TL ile 5 TL arası olduğu biliniyorken iki bin rakımlı, ilacı, suyu beleş olan giderleri çok düşük bir ülkeyle bizlerin üretimi karşılaştırılıyor? Kıbrıs’ın güneyi ile de kıyas yapılmalı. Aynı coğrafyada yaşıyoruz. Bizde ise üretim maliyetleri 2 buçuk ile 3 TL arası değişiyor.

Piyasada görülen 6 TL ile 7 TL arası bu fiyatlar normaldir. Tüm girdi maliyetlerimiz çok yüksek, üstelik sadece domates değil birçok ürünün fiyatı çok yüksektir. Biber, patlıcan, kavun gibi birçok ürünün fiyatı yüksektir. Son aylarda elektrik ve akaryakıt fiyatlarına gelen zamları zaten görüyorsunuz.

Tüketicinin bu ürünleri daha ucuz yiyebilmesi için gereken tek şey girdi maliyetlerinin düşmesidir. Aksi takdirde üretici de kalmayacak.

Tüm toptancılar bize ithal izni talebimiz yok dedi. Bakanımız da zaten bize hak verdiği için ithal domatese izin vermemiştir. İnşallah tüm bakanlarımız da bu şekilde düşünür ve domates ithal edilmez.  

Murtaz Türüt (Sadrazamköy Üreticisi):

“10 güne kadar bu fiyatlar düşecek”

“Sayın bakan ayrım yapmamaksızın hem üretici hem de tüketicinin yanındayız dedi. Biz de orta yolun bulunmasını istiyoruz. Bu rakamlar 7 TL’yi geçmiyor ve üstelik biz de geçmesine karşıyız. İlerleyen dönemde, 10 güne kadar bu fiyatlar düşecektir, o zaman tüketici de durumdan hoşnut kalacaktır.

Girdilerimiz, maliyetlerimiz çok yüksek, her şey pahalı, elektrik, akaryakıt zamlı, bu ücretler çok normal. Sadece domateste değil birçok üründe bu yıl yüksek fiyatlar görüldü. Birçok domates üreticisi var, bunları korumalıyız.”

Ahmet Ertan Dönmez (Geçitköy Üreticisi):

“İthale kesinlikle karşıyız”

“Bazı köşe yazarlarının üreticilerin hangi zorluklarla mücadele ettiğinden haberi yok. Bu yılki tüm maliyetlerde yüzde yüz artış oldu, bırakın da domatesin maliyeti biraz yüksek gitsin, bu çok normal. Ama fiyatlar abartıldığı gibi değil, fiyatlar 10 TL’ye çıkmadı. Her market aynı kar marjıyla satış yapmıyor. Tarım Bakanı her şekilde bizim yanımızda olduğunu beyan etti, ithale kesinlikle karşıyız.  

Geçen yıla göre, hatta son beş seneye göre en yüksek verim ve kaliteyi bu yıl aldık, alıyoruz. Hem susuzluk, hem hastalık, içki, ilaç, gübre maliyetleri her şey pahalı, her türlü sorunla mücadele ediyoruz.

Önümüzdeki günlerde verim bolaracak, fiyatlar zaten 10 gün içinde düşecek. Bu durumda ithal domates konuşmak tamamıyla yersizdir. Birkaç gün sonra ürünlerimiz artacak bile… En yüksek fiyatı 6,95 TL’dir, bizim cebimize giren ise 4 buçuk TL’dir.”

İbrahim Kırmızıgil (Akdeniz Üreticisi):

“Ürünlerimiz artacak, zaten fiyatlar düşecek”

“Girdi maliyetleri çok yüksek, buna rağmen her türlü güçlükle mücadele edip kaliteli ürün ortaya çıkarmaya çalışıyoruz.

İlerleyen günlerde ürünlerimiz artacak, zaten fiyatlar da ürünler arttığı için düşecek. Şimdiden ithal domatesi gündeme taşımak çok gereksiz, buradaki üreticiler çok zor durumda kalır, bunun sözünün edilmesi bile bizleri üzer. Bizde yeteri kadar ürün var, üstelik çok da kaliteli.”