Dome Hotel, adeta sıfırdan çalışanların emekleri ile bugün en çok talep edilen oteller arasında yerini aldı. Ancak 2 yıl sonra sözleşmesi bitiyor, yabancı yatırımcılar ise gözünü Dome Hotel’e çevirdi. Siyasiler sözleşmenin uzatılıp uzatılmayacağı noktasında net konuşmuyor, cevap vermiyor. Çalışanlar ise endişeli…

• “Her iki hükümet bizimle konuşurken sözleşmenin uzatılması niyetini ifade ediyorlardı. Ancak bugüne kadar sebebini bilmediğimiz ve anlam veremediğimiz nedenlerle imzalanmadı.”

• “Ne piyasa, ne bankalara ne çalışanlara ne devletin sosyal güvenlik kurumlarına borcumuz yok. Kendi kendine yeten bir turistik tesisin işletme sözleşmesinin uzatılmamasına hiçbir anlam veremiyorum.”

• “Gazinosuz kendi kendine yeten, gelişen hem işletme karı hem de topluma çok önemli fayda sağlayan tek oteldir diyebilirim Dome Hotel.”

• “Geçtiğimiz günlerde İngiliz bir çift geldi. Elinde bir kupon, 1958 tarihli… ‘Benim bir çay hakkım var onu almaya geldim’ dedi. Baf’ta askerlik yapıyormuş. ‘Dome Hotel’i bulamayacağımı düşünürken, ya da yıkılıp yerine çok katlı binalar yapılacağını düşünürken aynı Hoteli bulmaktan çok mutlu oldum’ dedi.”

• “Dome Hotel Kıbrıs’ın, Girne’nin kimliği. Dome Hotel nasıl kar etti filan konuştuk ya aslında önemli olan Dome Hotel’i geleceğe taşımaktır. Dome Hotel kar etmediği dönemde de topluma çok büyük faydası var.”

• “Yatırımcılar buradan çok büyük rant elde edeceğini düşünüyorlar. Toplum ne kazanır diye değil de Dome Hotel’i aldığımda ne kazanırım düşüncesindedir.”

• “2018 Mayısı’nda sözleşme biterse buradaki insanlarla biz ‘buyurun gidiyoruz’ diyecek halimiz yok. ‘Biz aldık burayı sizi denize döktük’ olamaz.”

• “Asla verilemez. Biz burayla ilgili çok ciddi mücadeleler yaparız.Dome Hotel sadece burada çalışanlarla ilgili değil. Burayla iş yapan esnafla da, iş insanlarıyla da ilgilidir.”

Fayka Arseven KİŞİ

Vakıflar İdaresi tarafından Dome Hotel’in çalışanlara devredilmesinin üzerinden 8 yıl geçti. Örnek model olan ve çalışanların ‘biz de işletebiliriz’ demesiyle büyük bir özveri ve çalışkanlıkla bugün Dome Hotel yıllar önce bırakılan kötü noktanın çok ilerisinde…

2008 yılında 3,5 milyon TL yıllık zararla çalışan hotel bugün karını artırdı. Ne bir çalışana ne bir bankaya ne de devlete karşı herhangi bir borcu yok.

Hem çalışanların sosyal hak ve menfaatleri, hem yatırımları hem de artırdığı müşteri sayısıyla birlikte işçilerin 8 yıl önce ‘biz de işletebilirizin’ laf olmadığı gerçeği şimdi önümüzde…

Birçok ülkeden misafiri konuk eden, birçok yabancı gazetecinin övgüsünü alan Dome Hotel, şimdi bir belirsizlik içerisinde ‘ne olacağını’ bekler konumuna getirildi.

Çünkü büyük yatırımcıların gözü Dome Hotel’de, talibi çok…

Hotel yönetimi ve çalışanlar, Vakıflar İdaresi tarafından 10 yıllığına çalışanların işletmesine verilen Dome Hotel’in sözleşme süresinin uzatılıp uzatılmayacağına dair endişeli.

Endişeli olmalarının sebebi ise yaklaşık 2 yıl önce sözleşmenin uzatılmasını talep etmelerine rağmen halen daha bugün yanıt alamamaları.

Dome Hotel Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Karaman ile Dome Hotel’in geçmişini, bugününü ve gelecekteki yerini konuştuk.

• 8 yıl önce çalışanlar olarak Dome Hotel’e talip oldunuz ve size 10 yıllığına kiralandı. 8 yılda neler yaşadınız?
• Bayram KARAMAN: 8 yıl önce ‘Dome Hotel büyük zarar etti’ gerekçesi ile ortak işletmeciyle çalıştırılmak istendi. O dönem çalışanlar ‘Vakıflar İdaresi ortak arıyorsa biz ortak çalıştırmaya hazırız’ dedi. Ferdi Sabit Soyer Hükümeti kendi insanına, çalışanına güvenerek ‘işletme yönetiminde karar alma hakkı olacak’ şekilde Dome Hotel yönetimini çalışanlara verdi. Çalışanların Dome Hotel serüveni böyle başladı. 2008 Mayıs’nda sözleşme imzalandı. 2009’da iktidar ve buna bağlı olarak Vakıflar yönetimi de değişti. 2009’da işletme yönetiminin devralan işçilerin Hoteli tahliye etmesi için dava açıldı. Çünkü sözleşmenin esası kar ortaklığına dayalı birlikte yönetimdi. Yani karın yüzde 30’u Vakıflar İdaresi’ne, yüzde 30’u çalışanlara yüzde 40’ı da Hotelin ihtiyacı olan yatırımlara gidecekti. Çalışanlar açısından epeyce sıkıntılı sözleşmeydi. Çok ağır şartlar vardı. Hatta bir gazeteci ‘aklı başında hiçbir kapitalistin imzalamayacağı şartlarda bir sözleşme’ diye yazmıştı.

Dava dilekçesinde Vakıflar İdaresi de Dome Hotel’in kar etme konusunda ‘kar edemez ve hiçbir zaman da kar etmeyecek. Dolayısıyla kar payına dayalı bir modeli doğru bulmuyoruz’ deyip dava açtılar.

Mahkeme süreci 4 yıldan fazla sürdü. Mahkeme Dome Hotel ile ilgili şöyle bir bulguya vardı; ‘siz Dome Hotel kar etmez, kar etmesi de imkansızdır diyorsunuz ama bize niye kar payı vermedi diye de şikayet ediyorsunuz. Dome Hotel Vakıflar için ağır bir zarar kamburuydu. Çalışanlar Vakıfları bu zararından kurtararak zaten size epeyce fayda sağladı. Kaldı ki kar da etti ve kardan paylarına düşen de kendilerine verildi.’

Mahkeme bu bulguyu da yaptı. Vakıfların iddialarını geçersiz buldu ve sözleşmenin yürürlükte kalması kararına vardı.
Ancak bu kez Vakıflar İdaresi istinafa gitti. Mahkeme süreci de bize belirsizlik yarattı. Yapılması gereken yatırımların, gerekli çabuklukta ve gerekli şekilde yapma imkanlarımız kısıtlandı.

Sonra tekrar iktidar değişti. CTP-DP hükümeti oluştu. Yeni olaşan Vakıflar yönetimine Şubat 2014’te bir  yazıyla müracaat ettik. 4.5 yıl süren mahkeme sürecinin telafisini öngören bir yazıydı. Biz bu yazıyı yazarken yapılması gereken yatırımlara da bir zaman kazanalım diye düşündük. Ve sözleşme süresini 10 yıla tamamlayalım ve sözleşmeyi yenileyelim diye talepte bulunduk.

Önce yeni Vakıflar yönetimi olumlu karşıladı. Hatta müdür de espri yapmıştı; ‘ çok başarılı görülüyor gelin şu merkezi de birlikte düzeltelim’ demişti. Hemen Başbakanlığın bilgisi dahilinde sözleşmenin yenilenmesi ve uzatılması çalışmaları yapıldı. Bugün de hala anlam veremediğimiz nedenden dolayı sözleşme ‘bugün yarın’ diye imzalanma süreci savsaklanmaya başlandı.

‘Sözleşmenin uzatılmaması için rapor hazırlandı’

• Size Vakıflar İdaresi tarafından herhangi bir olumlu veya olumsuz cevap verilmedi mi?
• Bayram KARAMAN: Çok sordum ancak hiçbir cevap verilmedi. ‘Bugün yarın’ gibi söylemler oldu. Başbakanlık’ta birkaç kez toplantı yaptık. Sonuçta imzalanmadı. Başbakanlığın direktifine de uygun davranılmadı. Bizim elimize de bir rapor geçti. Vakıflar İdaresi’nin hazırladığını düşündüğümüz.  ‘Dome Hotel işletme sözleşmesinin analizi’ diyerek, çok haksız ve tamamen sözleşmenin imzalanmasını önlemeye dönük bir rapordu. Bütün detaylarıyla biz o raporu cevaplayıp zamanın Başbakanı’na ilettik.

‘Bu sözleşmeyi uzatmayın’

• Raporda neler yazıyordu?
• Bayram KARAMAN: ‘Sayıştay  ve mahkeme kararına göre mevcut sözleşme yasaldır. Bunun için siz sözleşmenin uzatılmasını engellemeye dönük elinizden ne gelirse yapmalısınız. Hatta siyasi otoritenin gerekirse verdiği talimata da uymamalısınız. Çalışanlarla ilgili üzülmenizi gerektirecek bir şey yok. Çünkü onlar kıdem tazminatlarını fazlasıyla aldılar. 10 yıllık da bir çalışma süresi kendilerine verilmiş olduğuna göre bundan sonrasını siz düşünmeyin. Zaman kazanın bu sözleşmeyi uzatmayın.’

• Elde ettiğiniz bilgi bunun Vakıflar İdaresi tarafından hazırlandığı yönünde miydi?
• BAYRAM KARAMAN: Belgede tarih ve kim tarafından yazıldığı yok. Sadece yazıyı M.D başharfleri biri yazmış. Ama içeriğine baktığınızda Vakıflar yönetimi tarafından tartışılmış, görüşülmüş o görüşmeler raporlaştırıldı.

• Sizin raporun yazılışına dair bir tarih öngörünüz var mı?
• BAYRAM KARAMAN: Vakıflar İdaresi’ne 2014 Şubatı’nda biz yazı yazdık. 2014 Ağustos’unda Vakıflar İdaresi sözleşmeyi imzalayacak düşüncesinde olması gerekir ki, o istinaf davası geri çekilmişti. Görüşmelerimiz başladı, sonra savsaklanmaya döndü. Rapor herhalde bu raporlardan sonra oldu.

• Şu an gelinen aşama nedir?
• BAYRAM KARAMAN: Öylece kaldı. Her iki hükümet bizimle konuşurken sözleşmenin uzatılması niyetini ifade ediyorlardı. Ancak bugüne kadar sebebini bilmediğimiz ve anlam veremediğimiz nedenlerle imzalanmadı.

• 2 yıl sonra sözleşme bitiyor. Endişeniz nelerdir?
• BAYRAM KARAMAN: Endişemiz tabi ki var. Bütün ülkelerden beğeniler alan ve hakkında belgeseller yapılan bu model, bu uygulama neden imzalanmadı? Kendi ihtiyaçlarını kendisi karşılıyor. Tarihinde ilk defa binlerce turistik tesis arasında misafir memnuniyeti en hızlı artan  Hotel ödülünü aldık. Yüzde 45’lik doluluk oranını bugün yüzde 70-75’lere çıkardık. Gelirimiz arttı. Çok ciddi misafir memnuniyetini ve doluluğu artıran yatırımlar yaptık. Kimseye borcu olmayan bir tesis... Ne piyasa, ne bankalara ne çalışanlara ne devletin sosyal güvenlik kurumlarına borcumuz yok. Kendi kendine yeten bir turistik tesisin işletme sözleşmesinin uzatılmamasına hiçbir anlam veremiyorum.

Her hükümet kendi ülkesinde böyle işletmeler olsun ister. Kaynak üretsin. Yaklaşık 8 yılda 60 milyon TL’lik bir cirosu oldu. Bu, bu ülkede harcandı. Topluma ne kadar fayda sağladığını ekonomistler yorumlayabilir. 

• Dome Hotel’in çalışan sayısı nedir?
• BAYRAM KARAMAN: Kışın biraz düşüyor. 120-130 kişi.

“Elinde bir kupon, 1958 tarihli…”

• Doluluk oranı ve  beklediğiniz doluluk oranı nedir?
• BAYRAM KARAMAN: Geçen yıl yüzde 75’ti.Bu yıl yüzde 70’ler dolayındayız. Dome Hotel’in şöyle bir şeyi var; çok acentelere bağımlı bir Hotel değiliz. Dome Hotel’in kendi misafirleri var, burayı kendi evi gibi niteleyen aylarca kalabilen misafirleri vardır.

Dome Hotel’in farklı kimliği vardır. Tarihi kimliği çok önemlidir. Bu tarihi kimliğin verdiği bir avantajı da var. Dome Hotel biliniyor. Geçtiğimiz günlerde İngiliz bir çift geldi. Elinde bir kupon, 1958 tarihli… ‘Benim bir çay hakkım var onu almaya geldim’ dedi. Baf’ta askerlik yapıyormuş. ‘Dome Hotel’i bulamayacağımı düşünürken, ya da yıkılıp yerine çok katlı binalar yapılacağını düşünürken aynı Hoteli bulmaktan çok mutlu oldum’ dedi. Dome Hotel ile ilgili böyle hikayesi olanlar da var.

Dome Hotel Kıbrıs’ın, Girne’nin kimliği. Dome Hotel nasıl kar etti filan konuştuk ya aslında önemli olan Dome Hotel’i geleceğe taşımaktır. Dome Hotel kar etmediği dönemde de topluma çok büyük faydası var. İşçilere ne kadar para veriliyor, Vakıflar’a ne kadar pay verdiğinin ötesinde değerlendirilmesi gerekir. Şimdi Bellapais Manastırı’nı çok fazla paraya birine verebilirsiniz ama o kültürü o tarihi yok edersiniz. Değer mi? Girne Limanı, yat limanı ve Dome Hotel bir tarihi kimliği tamamlıyor.

• Devletten herhangi bir katkı sağlanıyor mu size? 
• Bayram KARAMAN: 10 yıllık bir süremiz olduğu için bu tür şeylerden yararlanmaktık.

• Diğer otellerle rekabet etme durumunuz nedir?
• Bayram KARAMAN: Rekabet edebiliyoruz. Diğer otellerin kumarhane özelliği var. Dome Hotel’in kumarhanesini bir başkası çalıştırıyor ve kirasını da Vakıflara veriyor. Bizimle hiçbir bağı yok. Gazinosuz kendi kendine yeten, gelişen hem işletme karı hem de topluma çok önemli fayda sağlayan tek oteldir diyebilirim Dome Hotel.

• Ülkeler bazında müşteri profili nedir Dome Hotel’in?
• Bayram KARAMAN: Türkiye ve İngiltere ağırlıklıdır. Çünkü sömürge döneminde Dome Hotel çok rağbetteydi. 1974 sonrası da Türkiye.

• Yatırımcıların gözü sürekli Dome Hotel’in üzerinde. Neden Dome Hotel?
• Bayram KARAMAN: Konumu itibarıyla Dome Hotel çok güzel bir yerde. Yatırımcılar buradan çok büyük rant elde edeceğini düşünüyorlar.’ Toplum ne kazanır’ diye değil de ‘Dome Hotel’i aldığımda ne kazanırım’ düşüncesindedir. Örneğin bize gelen bir yatırımcı bazı bölümleri yıkıp gazino yapmaktan bahsetti. Anlayış bu. Bizim anlayışımız ise buranın bir tarihi ve kimliği olduğuna dair. Gelecekte çocuklarımıza, torunlarımıza bırakacağımız tarihi bir mirastır. Buradaki çalışanların da temel felsefesi insanca çalışabileceği ve yaşanabileceği koşulların olmasıdır. Biz daha çok kar değil bu Hoteli geleceğe taşıyacak imkanlarla yenilemek, ayakta tutmak. Buraya gelen misafirler sanki evimize gelmesini istediğimiz ve çok değer verdiğimiz misafirler gibi ağırlamak bizim için önemli olan.

• Yeni hükümet ile görüşmeniz olacak mı?
• Bayram KARAMAN:Vakıflar İdaresi’nin yönetimi yeni atandı. Onlarla da Dome Hotel’i ve 8 yıllık süreci anlatacağız.  Hukuken en azından çalışanların durumlarının ne olduğunu da söyleyeceğiz. 2018 Mayısı’nda sözleşme biterse buradaki insanlarla biz ‘buyurun gidiyoruz’ diyecek halimiz yok. Çünkü burada çalışanların yasal hakları var. ‘Biz aldık burayı sizi denize döktük’ olamaz.

Sözleşme yenilensin niyetiyle aylarca görüşmeler yapıldı. Sonra bu görüşmeler tersine çevrildi. Acaba neden? Bu işin arkasında ne var? Bu Hotel verilirse ne olur?

• Sizin sorduğunuz bu sorulara cevabınız ne olur?
• Bayram KARAMAN:Asla verilemez. Biz burayla ilgili çok ciddi mücadeleler yaparız. Sadece burada çalışanlarla ilgili değil. Burayla iş yapan esnafla da, iş insanlarıyla da ilgilidir. Çünkü biz tamamıyla büyük ölçüde KKTC yurttaşı insan çalıştırıyoruz. Alımlarımızın yüzde 90’nına yakını yerli esnafımız  ve iş insanımızdan. Diyelim ki çalışanlara verdiğimiz ücretin toplamı piyasaya veriyoruz. Yarattığımız katma değer çok yüksektir. Buraya gelince insanlar kendilerini çok rahat çok özgür hissediyor.