Bu corona’lı günler geçtiğinde acaba yine belli dönemlerde eve kapanmak veya bazı işyerlerinin belli süre kapalı kalması gibi uygulamalar ülkelerin gündemine girer mi!

Geçtiğimiz yılın sonlarında dünyada görülmeye başlayan, 2020’nin Şubat ve Mart aylarında yoğun olarak yaşanan, ölümlere yol açan ve sokağa çıkma yasakları getiren, maske-eldivenin günlük yaşamımıza girmesini sağlayan covid-19 salgınının öte yandan havanın temizlenmeye başlamasına, havaya salınan karbon gazların azalmasına neden olduğu da biliniyor.

***

Küresel salgın (pandemi) hayatları altüst etti, virüs pozitif vakalar, artık hayatımıza ne yazık ki herhangi bir rakammış gibi yansıyan günlük ölümler, kapanan işyerleri, yaşanan işsizlik, parasızlık ve insanın insandan korkmaya başlaması, sosyal mesafenin korunmaya çalışılması, bundan sonraki yaşamın çok farklı olacağını işaret ediyor bize…

Pandemi ne zaman bitebilir bilinmiyor… Dünya bunu bilemiyor… Dünya Sağlık Örgütü’nde böyle bir bilgi yok. Bilim insanları, tıp uzmanları kesin birşey söyleyemiyor… Halâ corona’nın yeni hali covid-19’u tanımaya, anlamaya çalışıyorlar…

Salgınla ilgili sürekli yeni bilgiler, farklı görüşler geliyor…

Semptomlar konusunda eklentiler yapılıyor bazen… “Virüsün şöyle-böyle de semptomları olabilir” deniyor…

Bazen, “semptomlar başlayınca hemen sağlık birimlerini arayınız” deniyor, bazen de “semptomlar görülürse hemen hastaneye başvurmayın, evde bekleyin, ağırlaşırsa sağlık birimlerini arayınız” deniyor… Bu ikinci yaklaşım biraz da dolu olan hastanelerin işlevsiz hale gelmemesi için yapılıyor…

Ölümlerin artış gösterdiği, sağlık sisteminin iflas ettiği yerlerde doktorlar artık hasta seçme durumunda kalıyor… Ölme ihtimali fazla olan bir hastayı ölüme bırakabiliyor, kurtarılabilecek hastanın yardımına koşuyor…

***

Dünya çok farklı ve de çok kötü bir deneyim yaşıyor…

Belki de tüm dünyayı kapsayan bir felaket ilk kez yaşanıyor… Dünya Savaşları bile adına ‘dünya’ denmesine rağmen dünyanın tümünü kapsamamıştır. Bazı bölgeler savaşırken bazı bölgeler savaşları yaşamamış, uzaktan seyretmiş, bazı bölgeler belki sadece ekonomik olarak etkilenirken şimdi pandemide olduğu gibi (neredeyse ölümlerin olmadığı yer/ülke kalmamış) bir durum yaşamamıştır.

Korkunç bir tablo vardır dünyada…

İlk kez bu kadar yaygın bir trajedi yaşanıyor…

Savaşlar da, daha önce meydana gelen salgınlar da bu kadar yaygın yaşanmadı. İlk kez dünyanın tümü etkileniyor, ilk kez dünya kapanıyor.

***

Bu korkunç tablodan acaba gelecek için daha farklı bir yaşam biçimi ortaya çıkarabilir miyiz?

Yukarıda da sözünü ettiğim gibi pandeminin artık yavaşladığı, sona erdiği, bundan sonrası için bir grip gibi insanları etkileyeceği bir yaklaşım haline dönüştüğü zamanlarda acaba ülkeler yılın belli dönemlerinde bazı sektörlerin kapalı kalmasını, bazı işyerlerinin belli bir dönem kapalı kalmasını, trafikteki karbon salınımının azalması için tek-çift plaka uygulaması getirerek arabaların trafikteki sayısını azaltma yoluna gider mi!

Hatta karbon salımını fazla yapan, hiçbir koruyucu önlem almayan fabrikaları engeller mi veya tam kapasite çalıştırmaz mı!

Yine yılın belli dönemlerinde ‘tatil’ adı altında zorunlu iş durdurmalar yapar mı!

İnsanların birbirine temasını azaltacak önlemler alır mı! Ne olur ne olmaz diye, yine bilmediğimiz, beklemediğimiz, mutasyona uğramış başka virüsler dünyaya musallat olur diye dolaşıma sınırlamalar getirir mi!

Bu süreçten sonra alınabilecek bazı önlemler veya uygulamalar olumlu olabilirken bazıları da olumsuz bir gelişme olabilir.

Örneğin seyahat kısıtlamaları çok da olumlu olmasa gerek.

Artık küçülen dünyada bir yerde durarak iş yapmak çok mümkün değil. Dünyanın çeşitli yerlerinde temaslar kurmak, farklı yerlerde iş yapmak, görev almak gibi durumlar var.

Eğitim artık yaşadığınız ülkede yapılmıyor… Dünyanın çeşitli yerlerinde farklı eğitimler, daha iyi eğitim sistemleri varken “ben ülkemde kalacağım” demek artık  mümkün değil.

Tatil artık olduğumuz yerde yapılmıyor… Evet, bu süreçten sonra turizm de ister istemez kendi içine dönmek durumunda kalacaktır belli bir süre için… Kıbrıs’ta da, dünyada da turizmin eskisi kadar olmasa da canlı kalabilmesi için farklı yöntemler aranacaktır… Her ülke kendi içinde turizmi öldürmemek için çareler üretecektir.

Salgından önce turizmde en canlı yerler olarak bilinen İtalya, İspanya gibi yerlerden şimdilerde gelen kötü haberler oraların (ne kadar sürer bilemiyoruz ama) erken bir zamanda Ocak öncesine dönmesini beklemek saf bir yaklaşım olur.

Bizim de son zamanlarda rağbet gösterdiğimiz Uzakdoğu turları, Avrupa gezileri, hatta Türkiye tatilleri bile oldukça olumsuz etkilenecektir.

***

Artık farklı bir yaşam bizi bekliyor… Henüz pandemiyi de atlatmış değiliz… Bu süreçte eksikler, hatalar, alınmayan önlemler ve hantallık var.

Elbette ki yapılan öneriler, uzman görüşlerinin dikkate alınması, farklı akıllarla birlikte çalışmanın ortaya çıkaracağı sinerjinin görülebilmesi ve bir merkezden kararlar üretebilmek bu salgını en az zarar ve olabilecek en kısa sürede atlatabilmemizi getirecektir.

Ama şunu da bilmek gerekir ki bundan sonrası şimdiki gibi olmayacaktır. Buna hazırlıklı olmak gerekir.