Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Kapalı Maraş’la ilgili tutumu Kıbrıslı Türkleri yeninden Annan Planı öncesine taşıdı. Maraş’taki tek yanlı adım BM Güvenlik Konseyi tarafından kınandı.

BM açıklamasında “Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'ta Türk(iyeli) ve Kıbrıslı Türk liderlerin 20 Temmuz 2021'de kapalı Maraş bölgesinin bir bölümünün yeniden açılmasına ilişkin açıklamasını kınar” denildi.

Avrupa Birliği, ABD, İngiltere ve Yunanistan'dan da Maraş adımına tepki yükselirken, Türkiye'nin adımlarının 'kabul edilemez ve yasa dışı' olduğu öne sürüldü.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Maraş’la ilgili Türkiye ve Kıbrıs Türk tarafının yaptığı açıklamaları ve girişimleri kınayan bir açıklama yaptı.
BM Güvenlik Konseyi, Maraş’la ilgili kararlarını anımsattı.

Tek yanlı girişimleri kınayan BM Güvenlik Konseyi, Maraş (Varosha)’ya yönelik geçen yıl ekim ayından beri atılan tüm adımların ve yapılan girişimlerin derhal geri alınması çağrısında da bulundu.

Güvenlik Konseyi, Kıbrıs’ta federal çözümle ilgili Genel Sekreter’in çabalarına destek belirterek,  siyasi eşitliğe dayalı, iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyon esasında Kıbrıslıların isteklerine uygun adil, kalıcı ve kapsamlı bir çözüm taahhüdünü teyit etti.

BM Güvenlik Konseyi Başkanı’nın açıklamasının tam metni şöyle:

Güvenlik Konseyi'nin 23 Temmuz 2021'de yaptığı 8824. toplantısında, Konsey'in “Kıbrıs'taki Durum” başlıklı maddeyi değerlendirmesine ilişkin olarak Güvenlik Konseyi Başkanı Konsey adına şu açıklamayı yapar:

“Güvenlik Konseyi, 9 Ekim 2020 tarihli (S/PRST/2020/9) Başkanının Maraş hakkındaki açıklamasını yeniden teyit eder.

“Güvenlik Konseyi, 550 (1984) ve 789 (1992) sayılı kararlar da dahil olmak üzere önceki Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarında belirtildiği gibi Maraş'ın statüsünü yeniden teyit eder.

Güvenlik Konseyi, dikenli tellerle çevrili Maraş'ın herhangi bir bölümünde, sakinleri dışında herhangi bir kişinin yerleşimine yönelik herhangi bir girişimin kabul edilemez olduğunu ve Maraş ile ilgili kararlarına uygun olmayan hiçbir eylemde bulunulmaması gerektiğini yineler.

Güvenlik Konseyi, Kıbrıs'ta Türk(iyeli) ve Kıbrıslı Türk liderlerin 20 Temmuz 2021'de kapalı Maraş bölgesinin bir bölümünün yeniden açılmasına ilişkin açıklamasını kınar. Güvenlik Konseyi, önceki kararlarına ve açıklamalarına aykırı olan bu tek taraflı eylemlerden duyduğu derin üzüntüyü ifade eder.

Güvenlik Konseyi, bu hareket tarzının ve Ekim 2020'den bu yana Maraş'ta atılan tüm adımların iptalini talep eder.

Güvenlik Konseyi, kararlarına uygun olmayan ve adada gerilimi artırabilecek, çözüm umutlarını zedeleyebilecek bir tek taraflı her türlü eylemden kaçınma gereğinin altını çizer.

Güvenlik Konseyi, Maraş'ın BM yönetimine devredilmesi de dahil, tüm kararlarına tam saygı gösterilerek uygulanmasının ve UNFICYP'in hareket özgürlüğüne saygı gösterilmesinin önemini vurgular.

Güvenlik Konseyi, Kıbrıslıların istekleri doğrultusunda ve ilgili Güvenlik Konseyi kararlarında belirtildiği üzere siyasi eşitliğe sahip iki toplumlu, iki bölgeli bir federasyona dayalı kalıcı, kapsamlı ve adil bir çözüme olan bağlılığını yineler ve Genel Sekreterin çabalarını destekler.

Güvenlik Konseyi konuyla ilgilenmeye devam edecek."

Maraş kararına uluslararası tepkiler:

“Uluslararası hukuka aykırı”

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın  Kapalı Maraş’la ilgili tutumu Kıbrıslı Türkleri yeninden Annan Planı öncesine taşıdı, Avrupa Birliği, ABD, İngiltere ve Yunanistan'dan tepki yükselirken, Türkiye'nin adımlarının 'kabul edilemez ve yasa dışı' olduğu öne sürüldü.

Erdoğan’ın Kapalı Maraş’la ilgili Kıbrıs’taki sözlerine Avrupa Birliği, Yunanistan, Kıbrıs Cumhuriyeti, İngiltere ve ABD’den tepkiler yükseldi.

Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis, Türkiye’nin amacının bölgenin statüsünü değiştirmek olduğunu açıkça gösterdiğini iddia etti. Anastasiadis bu hamleyi ‘kabul edilemez ve yasa dışı’ olarak adlandırdı. Anastasiadis, “Erdoğan’a şu güçlü mesajı göndermek istiyorum. Atacağı adımlar ve talepleri kabul edilemez” ifadelerini kullandı. Anastasiadis, Kapalı Maraş’ın kontrolünün Birleşmiş Milletler’e verilmesi çağrısı yaptı.

Yunanistan: “ABD’yi bilgilendirdik”

Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin söz konusu adımlarının en güçlü şekilde kınandığını duyurdu. Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Victoria Nuland ile telefon görüşmesi yaptığını söylerken, Türkiye’nin yasa dışı eylemleri konusunda bilgi verdiğini aktardı.

İngiltere: “Tansiyonu yükseltmeyin”

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyesi İngiltere, konunun acil olarak diğer konsey üyeleriyle birlikte tartışılması gerektiğini belirtirken, durumun endişe verici olduğuna dikkat çekti. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “İngiltere, tüm taraflara Kıbrıs anlaşması uyarınca adadaki tansiyonu yükseltecek herhangi bir adım atmamaları çağrısı yapıyor” denildi.

Borrell: “Uluslararası hukuka aykırı”

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell ise, TC Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Kıbrıslı Türk lider Ersin Tatar’ın açıklamalarının Kıbrıs’ın statüsünü değiştirmeye yönelik tek taraflı kararlar olduğunu söyledi. Adada tansiyonun yükselmesi riski bulunduğunu öne süren Borrell bu durumun kabul edilemez olduğunu vurguladı. Borrell, AB’nin uluslararası hukuka aykırı, tek taraflı eylemlerden ve provokasyonlardan kaçınılması çağrısı yaptığını söyledi.

ABD: “Güçlü bir yanıt verilecek”

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da gündemin sıcak maddesine ilişkin açıklamada bulundu. Yapılan duyurunun provokatif ve kabul edilemez olduğunu savunan Blinken, “ABD ortak görüşe sahip olduğu ülkelerle birlikte çalışarak, endişe verici bu durumu Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nde görüşecek, güçlü bir yanıt verilmesi çağrısı yapacaktır” dedi.

Rusya: “Varoşa’daki Türk kışkırtmalarından endişe duyuyoruz”

Rusya Dışişleri Bakanığı Sözcüsü Maria Zakharova, “ülkesinin Varoşa’daki Türk kışkırtmalarından endişe duyduğunu” söyledi. 
Yapılan basın açıklamasına göre Zakharova, perşembe günü Moskova’nın Varoşa’nın askeri statüsünün değişikliğine ve Kıbrıs’ın bölünmesi düşüncesine açıkça karşı olduğunu ifade etti.
 Sözcü Zakharova, Moskova’nın Kıbrıs’ta, Varoşa’daki gelişmeleri yakından takip ettiğini bildirdi; Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin önceki kararlarına karşı her türlü kabul edilmez, tek yanlı girişimlerden büyük endişe duyulduğunu vurguladı. 
Bu tür girişimlerin Kıbrıs müzakerelerinin başlamasında zorluklar yarattığına işaret eden Zakharova, Moskova’nın Kıbrıs sorununa uluslararası yasal çerçeve esasında bir çözüm bulunmasına yönelik sabit görüşünü tekrarladı.
 

BM: Guterres de gelişmelerden "derin endişe" duyuyor

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'in de gelişmelerden "derin endişe" duyduğu kaydedildi.

Guterres'in sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, "Tarafların, kalıcı bir anlaşma arayışını tehlikeye atacak, tek taraflı adım atmaması konusunda Genel Sekreter'in defalarca çağrı yaptığı" vurgulandı.

Sözcü Ferhan Hak, kapalı Maraş bölgesi ile ilgili Birlemiş Milletler'in duruşunun değişmediğini, varolan Güvenlik Konseyi kararları ile hareket edildiğini söyledi.

Fransa: Erdoğan'ın Kıbrıs'taki 'provokasyonundan' derin üzüntü duyuyoruz

Fransa, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Kıbrıs'ta yaptığı 'iki devletli çözüm' ve kapalı Maraş konusundaki açıklamalarını kınadı.

Dışişleri Bakanlığı, 'provokasyon' ve 'tek taraflı yaklaşım' olarak nitelediği Erdoğan'ın sözlerinden üzüntü duyduğunu kaydetti.

Açıklamada "Fransa, Kıbrıs sorununun adil ve kalıcı bir çözümü için müzakerelerin acilen yeniden başlatılması için gerekli olan güvenin yeniden tesis edilmesini zedeleyen ve bir provokasyon teşkil eden bu tek taraflı ve eşgüdümsüz adımdan derin üzüntü duymaktadır" ifadelerine yer verildi.

Erdoğan ne demişti?

TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Kapalı Maraş’la ilgili şu ifadeleri kullanmıştı:

“Atılan adımlarla Maraş’ta yeni mağduriyetler oluşturulmayacak, bilakis mevcut mağduriyetler giderilecektir. Bizim kimsenin toprağında, hakkında, mülkünde gözümüz yoktur. Kimse de bizim ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin hakkına el uzatamaz. Cumhurbaşkanı Sayın Tatar’ın bizlerle paylaştığı kararla Maraş’ta hayat yeniden başlayacaktır. Mülkiyet haklarına riayet edilerek yürütülen bu çalışmalar ışığında artık Maraş’ta herkesin yararına olacak yeni bir dönemin kapıları açılacaktır. Açılımın öncelikle Kapalı Maraş’ın yüzde 3 buçuğuna tekabül eden pilot bölgede başlayacak olması Kıbrıs Türk makamlarının bu konuya ne kadar hassas yaklaştığını ortaya koyuyor.”

Cumhurbaşkanlığı BM’yi kınadı

Erhürman: İki adım birlikte atılmalıdır

Sorakın: “Tepeden bakma ve maceracı yaklaşımlarla bir yere varmak mümkün değildir”

Türkiye’den BM’ye tepki

BM Güvenlik Konseyi’nden “Maraş” kınaması