Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı Elektrik Mühendisleri Odası’nın düzenlediği “KKTC’de Elektrik Özelleştirilme(me)li mi?” konulu panel Lefkoşa Atatürk Kültür Merkezi’nde yapıldı.

Konuyla ilgili 6 uzmanın konuşmacı olarak katıldığı panelin açılışına, Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, CTP Lefkoşa Milletvekili Kadri Fellahoğlu, Ticaret Odası Başkanı Günay Çerkez ve KIB-TEK çalışanları ile diğer konuklar katıldı.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, panelin açılışında yaptığı konuşmada, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK)’i özelleştirme politikaları olmadığını, kurumun sürdürülebilir hale gelmesi için birçok adımlar attıklarını ve atacaklarını söyledi. Atun, kurumla ilgili hazırlanan tasarının, kurum emeklilerini intibaklarının sağlanmasını ve tahsilatların da özel kuruluşlarca yapılmasını amaçladığını kaydetti.

“KKTC’de Elektrik Özelleştirilme(me)li mi?” konulu panelin ilk oturumunda konuşan KIB - TEK Avukatı Feyzi Hansel, şu andaki mevzuatta KIB -TEK dışında elektrik üretimine yasal engel bulunmadığını söyledi.

Hansel, Pazartesi günü Meclis’ten yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili yasanın geçeceğini kaydederek, bunun önemine işaret etti. Enerji Dairesi kuruluşuyla ilgili teşkilat yasasının da Meclis komitesinde bulunduğunu belirten Feyzi Hansel, Elektrik Kurumu Ayrıştırma ve Yapılandırma Yasası ile Enerji Verimliliği Yasası hakkında bilgiler verdi.

KIB - TEK’in en iyi denetimi yapacak noktaya getirilebilmesi için hazırlanan yasanın önemli olduğunu kaydeden Hansel, “Gerekli yasal ve teknik altyapı bir tamam hazırlandıktan ve uygulandıktan sonra özel sektörün elektrik üretmesinden veya dağıtmasından korkulmamalıdır” dedi.

BESİMLER: “TÜKETİCİ MENFAATLERİ ÖNEMLİ”

Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA) Direktörü Derviş Besimler, dünyadaki sanayileşme sürecini özetledi; insan değerinin arttığı, tüketicinin odak olduğu bir düzene doğru ilerlendiğini belirtti.

Demokrasi gereği de yapılacaklardan insanların nasıl etkilendiğinin dikkate alınması gerektiğini vurgulayan Besimler, tüketicinin menfaatlerinin önemini vurguladı.

“Özelleştirme mi, özelleştirmeme mi” tartışmasından öte “güvenilirlik, kalite, makul fiyatta elektrik üretimi” konularını ön plana çıkarmak gerektiğini söyleyen Derviş Besimler, ilgili tarafların bir araya gelip vizyon oluşturmasının çağın gereği olduğunu anlattı.

YAGA Direktörü Besimler, alternatif enerji üretimi konusunda çok başvuru aldıklarını belirterek, rüzgar, güneş ve atıklardan elektrik üretimi için yatırımlar yapılabileceğini; Almanya ve Galler’deki bazı tesisleri de yerinde incelmeyi planladıklarını açıkladı.

ERHÜRMAN: “TASARIYLA KIB - TEK ORTADAN KALDIRILIYOR”

DAÜ Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi, Yrd. Doç. Dr. Tufan Erhürman, KIB - TEK’le ilgili yasa tasarısını yorumlarken, bugüne dek yetkili makamlardan elektrikte özelleştirme olmayacağını çok kez işittiğini; panelin açılışında Bakan’dan bir kez daha işittiğini ve şaşırdığını çünkü Bakan’ın söyledikleriyle yasa taslağındakilerin benzer olmadığını savundu.

Bu taslakla KIB - TEK’in ortadan kaldırılıp yeni bir özerk, kamu tüzel kişiliğine sahip kurum oluşturulmasının amaçlandığını öne süren Erhürman, tasarıda direkt “özelleştirme” ifadesi yer almadığını ama maddelerdeki düzenlemelerin bu anlama geldiğini ileri sürdü.

Tufan Erhürman, taslağın elektrik iletimini sadece kurumun yetkisine verdiğini; Özelleştirme Yasa Tasarısı’nda ise sadece satış değil, kamu hizmetinin devrinin bile özelleştirme olduğunun kayda geçtiğini belirtti.

Üretim alanında devletin tamamen piyasadan çekildiği anda bu kamu hizmetinin tamamen özelleştirilmiş olacağını kaydeden Erhürman, elektrik piyasasının özel tekellerin eline geçmesinin çok risk taşıdığını söyledi.

ÇEÇEN: ÖZELLEŞTİRME İŞSİZLİK, GÜVENCESİZ ÇALIŞMA VE YOKSULLUK DEMEK

Türkiye Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) Eski Başkanı ve Yüksek Onur Kurulu Üyesi Musa Çeçen, özelleştirmenin işsizlik, güvencesiz çalışma ve yoksulluk anlamına geldiğini söyledi.

Çeçen, “Biz Türkiye’deki özelleştirmenin ardından yaşananlarla yeniden kamusallık mücadelesi verme noktasına geldik. Kıbrıs’ta da meslek örgütlerinin halkı aydınlatıp, başlarına gelebilecek badire konusunda uyarıp siyasilere baskı yapmalıdır” dedi.

AKSOY: KIB-TEK SÜRATLE YENİDEN YAPILANDIRILMALI

KTMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Mustafa Aksoy, “Elektrik enerjisinde özelleştirme” konulu sunumunda, özelleştirme ve amaçlarıyla ilgili bilgiler verdi. Özelleştirme için “yabancılaşma, peşkeş, soygun” sözcüklerinin kullanılabileceğini belirten Aksoy, TC-KKTC İşbirliği Protokolü, Enerji Strateji Belgesini de yorumladı ve eleştirdi.

Odanın da görüş verdiği Yenilenebilir Enerji Yasası Tasarısı’nın hazırlanmasını sevindirici bulduklarını belirten Aksoy, KIB-TEK’in devletten 300 milyon TL, özelden de 100 milyon TL alacağı bulunduğunu; bunları tahsil edebilse borçlarını ödeyebileceğini anlattı.

Bunların yapılabilmesi için KIB-TEK’in süratle özerkleştirilmesi gerektiğini ifade eden Aksoy, siyasiler tarafından atanmayacak, profesyonel yöneticilerle yönetilmesinin mümkün olacağını kaydetti.

KALYONCU: KIB-TEK’İN SORUNU ÖZERKLİKTİR…

Panelin son konuşmacısı El-Sen Başkanı Tuluy Kalyoncu, dünyadaki örneklerden alıntılar yaparak özelleştirme sürecinin işsizliği artırdığını söyledi.

Kurumun sorununun bütçe açığı ve verimlilik olmadığını ifade eden Tuluy Kalyoncu, ideolojik ve ülkedeki her şeyi kontrol altına alma çabası bulunduğunu belirtti ve çözümün KIB-TEK’in özerk yapıya kavuşmasında olduğunu vurguladı.

El-Sen’in özerklik için bir yasa taslağı hazırladığını ve yakında toplum ve siyasi partilerle paylaşacaklarını açıklayan Tuluy Kalyoncu, KIB-TEK’in varoluş mücadelesine koruması gereken en önemli kalelerden biri olduğunu söyledi.

Panel sorularla tamamlandı; sonuç bildiri ise Salı günü açıklanacak.