CTP NE YAPTI / YAZI DİZİSİ [10]

Kıbrıs Türk halkı olarak gittikçe artan elektrik ihtiyacımızı kendi başımıza karşılayabilme girişimleri açısından bakıldığında çok yakın bir geçmişe kadar parlak bir durumda değildik.

Elektrik ihtiyacımızı ya çok eski elektrik santralleri vasıtasıyla ya da Güney Kıbrıs’tan karşılıyorduk.

Ülkemizde elektrik alt yapısına yapılan yatırımların çok büyük bir çoğunluğu CTP’nin hükümette bulunduğu dönemlerde yapıldı, bu bilinen bir gerçek…

Bugün elektrik üretiminde ve arz güvenliğinde bulunduğumuz nokta CTP’nin hassasiyetleri sonucunda oluştu.

Gelin enerji alanında CTP'li hükümetler neler yapmış, detay detay, madde madde bakalım tarihe not düşelim:

1994-1996 DÖNEMİ:

- Elektrik ihtiyacımızı gidermeyi hedefleyen ilk girişim 1990 yılında tamamıyla Türkiye Cumhuriyeti desteği ile başlatıldı.

- 1995-1996 yılları arasında iki üniteden oluşan yeni santral tamamlandı ve devreye girdi. Ancak artan tüketim, gittikçe artan bir enerji ihtiyacı doğurdu ve tam kapasite ile çalıştırılan bu santral o günün koşullarında ortaya çıkan ihtiyacı karşılama konusunda yetersiz kaldı.

- Bu doğrultuda, 2003 yılında Teknecik’e iki ünite daha eklenerek artan elektrik talebi karşılanmaya çalışıldı. Bu müdahale bir süre için tüketim ihtiyaçlarının karşılanmasında etkili oldu.

2004-2009 DÖNEMİ:

- 2004 yılı sonrasında yaşanan inşaat patlaması ve buna bağlı olarak elektrik tüketimi ihtiyacının tekrardan artış göstermesi yeni müdahale gereksinimini ortaya çıkardı. CTP hükümeti döneminde halkın yaşam standartlarının yükselmesine yapılan vurgu kapsamında bu sıkıntının derhal aşılabilmesi için 2005 ve sonrasında elektrik üretimine yeni yatırımlar yapıldı.

- Dönem içerisinde ilk olarak 17 Megawatt’lık yeni iki ünite devreye sokuldu, ardından Türkiye Cumhuriyeti’nin desteği ile ve büyük bir kısmı KKTC kaynaklarından karşılanan dört ünitelik yeni bir santral kuruldu. Kasım 2008’de tamamlanan yeni ünite ve altyapı eklemeleri ile elektrik üretiminde güç artışı sağlandı.

- 2008 yılında Teknecik-Geçitkale yüksek gerilim hattı tamamlandı.

- 2004-2008 döneminde yapılan bu yatırımlar sayesinde ülkemizde sıkça yaşanan elektrik kesintileri neredeyse hiç yaşanmaz hale geldi. Dünyadaki petrol fiyat artışlarına bağlı olarak petrol fiyatlarında yeniden düzenlemeler yapıldı ve halkımızın daha uygun fiyatlarda elektrik tüketebilmesine olanak sağlandı.

- Elektrik enerjisinin sürdürülebilirliği ve kullanıcı erişiminin güvenliği açısından büyük önem taşıyan Denetimsel Uzaktan Kumanda ve Bilgi Toplama Sistemi (SCADA) hayata geçirildi. Bu sistem sayesinde elektrik şebekesinde meydana gelebilecek arızaları en kısa zamanda fark etmek ve en etkin biçimde müdahale edebilmek mümkün hale geldi.

- Dipkarpaz Apostolos Andreas’a elektrik enerjisi götürüldü.

2013-2016 DÖNEMİ:

- Akıllı sayaç sistemine geçildi.

- 154 bin adet uzaktan erişimli elektronik sayaç alındı, monte edildi ve Sistem Operasyon Komuta Merkezi tesis edildi.

- CTP’nin görevi bıraktığı tarihe kadar ortaya çıkan veriler ışığında kayıp-kaçak yüzde 15’lerden yüzde  8’lere düşürüldü.

- Her biri 17,5 MW (MegaWatt) olmak üzere toplamı 35 MW olan iki adet dizel santral ünitesi alındı ve sisteme dahil edildi.

- 225 MW olan kurulu santral gücü yüzde 15,5 artırılarak 260 MW’a çıkarıldı. Bu santrallerin devreye girmesi ile 60 MW’lık santrallere olan devamlı bağımlılık ortadan kalktı ve yılda yaklaşık olarak 20 milyon ton Fuel Oil tasarrufu sağlandı.

- Sokak aydınlatmasında tasarruf sağlamak amacı ile 125 Watt’lık civa buharlı armatürlerin yerine, yaklaşık 15 Watt’lık ve 250 Watt sodyum buharlı armatürlerin yerine yaklaşık 50 Watt’lık LED armatürler kullanılarak, 1. Etap 10 bin adetlik LED sokak aydınlatma ihalesi tamamlandı. Pilot bölge seçtiğimiz Lefkoşa’ya monteleri yapıldı ve çalışır durumda hizmete sokuldu.

- 2. Etap olarak aynı güçlerde 45 bin adet LED armatür ihalesi yapıldı ancak ihaleyi kazanan firmanın belirtilen süre içerisinde yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı teminatına el konularak ihalenin yeniden açılmasına karar verildi.

- 17 bin adet için açılan 3. ihale sonuçlandırıldı ancak görev süremizin bitmesinden dolayı yeni gelen yönetim kurulu bu ihaleyi iptal etti.

- Yıpranmış ve verim alınamayan kurumun araç parkı yenilendi ve sıfır kilometre 16 adet çift kabin arazi aracı, 8 adet liftli araç alındı. Bunlara ek olarak acil ihtiyaçtan dolayı çok iyi durumda 7 adet liftli 2. el araç alındı.

- Kurum vezneleri ve bankalar haricinde vatandaşın gün 24 saat ödeme yapabileceği ödeme noktaları oluşturuldu. Faturaların SMS ve elektronik posta ile vatandaşa gönderilmesi sağlandı ve konuyla ilgili tüm teknik alt yapı kuruldu.Bu uygulama ile KIB-TEK personel giderleri konusunda ciddi bir tasarruf sağlandı. Vatandaşın en büyük şikayeti olan bilgi alamamak ile ilgili olarak 24 saat hizmet verecek olan

- Çağrı Merkezi kurulumu tamamlandı.

- Uzun yıllardır yapılmayan iletim ve dağıtım hatları ile ilgili ve arz güvenliğinde ciddi sorun yaratan tüm alt yapı çalışmaları projelendirildi.

- 1. İhale olarak, Haspolat Trafo Merkezi ihalesi sonuçlandırıldı ve en düşük teklifi veren firma ile sözleşme imzalandı.

- 2. İhale olarak, trafo merkezlerinin SCADA’ya uyarlanması ve Fiber Haberleşme Sistemi ihalesi için gerekli teklifler alındı ancak görev süremizin bitmesinden dolayı sonuçlandırmayı yeni gelen yönetim kurulu yaptı.

 - CTP'nin görev süresi içerisinde gerçekleştirilen projelerin toplam bedeli 127 milyon 140 bin TL olup, bunun 93 milyon 633 bin TL’lik kısmı ödendi.

Yenilenebilir enerji

- “Yenilenebilir Enerji Tüzüğü” ilk olarak 2012 yılında hazırlandı. CTP son şeklini verip, 14 Şubat 2014 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra Tüzüğü uygulamaya koydu.

- 2014 yılında, uygulamada ortaya çıkan anomalileri kaldırmak amacıyla gerek kamunun gerekse vatandaşın lehine olacak aşağıdaki düzenlemeler yapıldı.

- Önceden tek fazda 5 KW, üç faz konutlarda 10 KW olan azami kurulum hakkı tek fazda 4 KW, üç fazda ise azami 8 KW olarak düzenlendi.

- Önceden binaların inşa aşamasında YEK kurulum izni vermiyordu. Tüzükte yaptığımız değişiklikle binanın inşa aşamasında başvuru hakkı verilerek bina sahibinin gerek binanın çatı gerekse diğer yapısal alt yapısını kuruluma uygun olacak şekilde yapması için fırsat verildi.

- Tüzükte yapılan düzenlemelerle panellerin, inverterlerin ve montajların yapılacağı alt yapı malzemeleri için kriterler belirlenerek, özelde tüketicinin süreç içerisinde mağduriyeti, genelde ise ülkenin bu verimsiz malzemelerle bir çöplük olmasının önüne geçildi. Bu kriterler ise her başvuruda kurulumda kullanılacak malzemelerin belgeleri istenerek sıkı bir şekilde denetlendi.

- Tüzük öncesi kriter altı malzeme getiren şirketlerden ellerinde bulunan stoklar talep edilerek, bu stokları bitirmelerine imkan tanınması suretiyle maddi/manevi mağduriyetler önlendi.

YARIN DEVAM EDECEK