Tanju KONURALP

Bu hafta ADRES KIBRIS olarak, vatandaşların uzlaşı sürecinde rol oynaması için bir vasıta temin edilmesine yönelik olarak sivil toplumun kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı – (UNDP-ACT) finansmanı ile Kuzey Kıbrıs’ta Management Center tarafından ve Güney Kıbrıs’ta NGO Support Center (Sivil Toplum Örgütleri Destek Merkezi) tarafından yürütülen, “ENGAGE - Barışa Sende Katıl Projesi” ile ilgili proje yöneticisi Jale Canlıbalık ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

ENGAGE – Barışa Sende Katıl Projesi ve hedefleri nelerdir?

“ENGAGE - Barışa Sende Katıl Projesi” vatandaşların uzlaşı sürecinde rol oynaması için bir vasıta temin edilmesine yönelik olarak sivil toplumun kapasitesinin güçlendirilmesi amacıyla, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı – (UNDP-ACT) finansmanı ile Kuzey Kıbrıs’ta Management Center tarafından ve Güney Kıbrıs’ta NGO Support Center (Sivil Toplum Örgütleri Destek Merkezi) tarafından yürütülmektedir. 2009 ile 2011 yılları arasında tamamlanmış olan ENGAGE Projesi’nin birinci aşamasının karşılaştığı zorluklardan dersler çıkararak bir devam niteliğinde olacak ve 2011 ile 2013 yılları arasında sürecek olan ikinci aşamaya geçilmiştir.

ENGAGE Projesi, güçlendirilmiş bir sivil toplum yaratarak halkı uzlaşma sürecine entegre etmek amacını başarıyla gerçekleştirmiştir. ENGAGE Projesi sivil toplumun barışa yönelik girişimlere katkı koymasını desteklemekte ve ada çapında çeşitli ortaklarla çalışarak diyalog ve uzlaşma çabalarında halkın barışa yönelik girişimlere olan katkısını artırmayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda spesifik olarak sivil toplumun kendisini sürdürülebilir bir sektör ve Kıbrıs toplumunda uzlaşı için bir güç olarak ortaya koyma kapasitesinin artırılması, sivil toplumun rolüne dair kamu bilinçlendirme kampanyaları tasarlanması ve yerine getirilmesi ve Kıbrıs sivil toplumunun durumuna ilişkin CIVICUS Sivil Toplum Endeksi çalışmasının takibini hedeflemektedir. 

ÖZELDE-GENELDE FARKLI TAVIRLAR

ENGAGE projesi hedeflerine ulaşmak için neler yapmaktadır?

ENGAGE Projesi, çeşitli etkinlik ve aktivitelerin aracılığıyla barış ve uzlaşıda aktif katılım için yeni fırsatlar oluşturmakta ve aktif sivil katılım kültürünün yayılmasını sağlamaktadır. Kıbrıs’ta sivil toplum, yıllardır barışa yönelik çalışmalarda yer almıştır. Sivil toplum örgütlerinin uzlaşı ve yakınlaşma sürecine koyduğu katkının potansiyeli inkâr edilememektedir. ENGAGE projesi bu bağlamda sivil toplumun kapasitesini genişleterek, daha yaygın ve herkesi içeren bir uzlaşma süreci yaratmakta, diyalogu ve katılımı destekleyerek ilişkileri güçlendirmektedir.

ENGAGE Projesi kamuoyunu bilgilendirmek ve birlikte adım atmaya teşvik etmek için aktif bir sivil topluma ihtiyaç duymaktadır. CIVICUS araştırmasına göre, sivil toplum ve dış ortakların iki toplumlu etkinlikler ve uzlaşma sürecindeki tavrı, genel toplumun tavırlarından ciddi bir şekilde ayrı düşmektedir. Bu bağlamda, ENGAGE Projesi’nin ikinci aşaması özellikle gençler, memurlar, özel sektör çalışanları, sivil toplum aktivistleri başta olmak üzere, halk içerisinde daha geniş kitlelere ulaşarak daha fazla insanı uzlaşı sürecine katkı koymaya teşvik etmeye çalışmaktadır. Ayrıca, toplum içerisindeki anahtar kişilerle ilişkileri güçlendirip, teknik gruplardan nüfuz sahibi kişiler ve iki toplumun liderlerinin temsilcilerinin, işletme ve uluslararası toplulukların, akademik ve sivil toplumla işbirliği içinde beraber çalışmasıyla uzlaşı sürecinde etkin kararlar verilmesini esas almaktadır.

ÇALIŞMALAR

ENGAGE Projesinin faaliyetleri arasında neler olduğunu açıklayabilir misiniz?

    Küçük Destek Programları ile birçok Sivil Toplum Örgütü ortaklığının uzlaşma sürecine film festivalleri, tiyatro, medya atölyeleri, tarihi yürüyüşler gibi kendi girişimleriyle katkı koymaları için fonlar sağlanmıştır. Sivil Toplum Örgütleri ve ağlarla ihtiyaçları bazında yüzlerce teknik yardım toplantısı yapılmıştır. Kıbrıs Sivil Toplumunun Değerlendirilmesi CIVICUS metodolojisine göre yapılan anketle hazırlanmıştır. Sivil toplum aktivistleri ve STÖ temsilcilerine yönelik İnsan Hakları Tabanlı Yaklaşımlar gibi birçok farklı temalı açık eğitim, Federal Yönetim Sistemi ve çeşitli yönleri üzerine eğitsel görüşmeler düzenlenmiştir. Lefkoşa, Mağusa ve Limasol’da, Kıbrıs Halkı ve Sivil Toplumun birbirlerini ve kendilerini daha iyi tanıması ve görüş alışverişinde bulunmaları için Sivil Toplum Fuarları düzenlenmiştir. Ayrıca, ENGAGE Projesi faaliyetlerini başarı ile yürütebilmek için Aktif Diyalog Ağları oluşturmuştur.

ENGAGE Projesi bağlamında sıkça duyulan Aktif Diyalog Ağları’nın misyonları nedir?

ENGAGE Projesi hedeflerine ulaşabilmek için bir seri Aktif Diyalog Ağı oluşturmuştur. Barış ve Uzlaşı Aktif Diyalog Ağı çekirdek grup üyeleri akademi, sivil toplum, iş insanları, odalar ve kamu sektöründen temsilcilerin katılımı ile oluşturulmuş ve toplanarak Kıbrıs Barış Görüşmelerinin ve uzlaşı sürecinin içine girdiği çıkmazdan kurtulması için faydalı olabilecek olası güven artırıcı tedbirler olarak belirlemiştir. Ana hedef olarak hâlihazırda bu konu üzerinde uğraş veren kişilerle yeni ağ üyelerini bir araya getirmek ve ağı dinamik bir yapıya kavuşturarak güçlendirmesi amaçlanmıştır.

ENGAGE Projesi ayrıca 2011 Aralığı’nda “Toplumsal Cinsiyet ve Çeşitlilik” ile ilgili olarak Aktif Diyalog Ağları’nı (ADA) başlatmıştır. Yerel yönetimlerden, işletmelerden, akademiden ve sivil toplumdan gelen bireylerden oluşan anahtar kişilerin oluşturduğu çalışma grupları geniş kapsamlı sosyal yardım ve aktif destek stratejilerinin bir kısmını oluşturmaktadır. ADA’lar ilgili karar vericilerin desteğinin ve savunuculuğunun sağlanması için yapılacak, belirli politika tavsiyelerinde uzlaşıya ulaşabilmek amacıyla farklı konular üzerinde yapılan tartışma ve analizleri kolaylaştırmak için geçmiş deneyimleri ve tecrübeleri bulunan ilgili bireyleri bir araya getirmektedir.

‘Toplumsal Cinsiyet ve Çeşitlilik Aktif Diyalog Ağı’ daha geniş bir katılımcı grubuna ulaşmak, daha çok insanı harekete geçirmek ve Toplumsal cinsiyet eşitliğinin saygı gösterildiği ve desteklendiği kucaklayıcı bir toplum yaratmak için lobi yapacak temsili politika belgelerinin üretilmesi amacıyla Lefkoşa’da yapılan tek toplumlu ve iki toplumlu görüşmelerin ardından Çatalköy, Akova, Yeniboğaziçi, Mormenekşe, Lefke, Güzelyurt, Mağusa, Baf, Larnaka, Limasol ve Agros’ta bölgesel toplantılar organize edilmiştir. Ada genelinde 200’den fazla kadının hazırlanmasına katkıda bulunduğu politika belgeleri  ‘Kadınların hukuksal hakları ve bu hakları tecavüze uğradığında başvuracakları yollar hakkında farkındalık yaratmak’ (Kıbrıs adası geniş önceliği), ‘Okullarda daha geniş çerçevede İnsan Hakları Eğitimi ile ergen sağlığı ve kadın erkek eşitliğinin ana plan ve politikalara yerleştirmek’ (Kıbrıs Türk Toplumu için) ve ‘Kadınların güçlendirilmesi için yaygın eğitim programlarının desteklenmesi’ (Kıbrıs Rum Toplumu için) üzerine odaklanmıştır.

BARIŞA KATKI

Son olarak toparlamak gerekirse ENGAGE Projesi’nin bugüne kadar elde ettiği sonuçlar ve başarılar nelerdir?

Yerel sivil toplum ağları tespit edilerek uzun vadeli kalkınma raporları vasıtasıyla bunlara destek verilmiştir. Sivil toplum kuruluş ve ağlarına açık eğitimler verilmiş ve birçok özelleştirilmiş teknik yardım sağlanmıştır. Kıbrıs sivil toplum kuruluş ve ağlarına tutarında küçük fon yardımları yapılmıştır. Sivil toplum için ödül törenleri, ağ oluşturma etkinlikleri ve fuar düzenlenmiş, birçok medya girişimi geliştirilmiş ve kitle iletişim araçları yoluyla yayılmıştır. CIVICUS Sivil Toplum Endeksi ile ilgili araştırma yürütülmüş ve rapor yayınlanmıştır.

Engage projesi UNESCO tarafından dünya çapında parçalanmış kültürlerin birleştirilmesine aracı olan 450 proje ve aktiviteden biri olarak listelenmiştir. Ayrıca BM Genel Sekreteri’nin Değerlendirme Raporları tarafından da Kıbrıs’ın barış sürecine katkıları kabul edilmektedir.