Dila ŞİMŞEK

Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit, engelli bireylerin yaşamını kolaylaştırmak ve onları günlük hayata kazandırmak adına gereken yasaların mevcut olduğunu, fakat bu yasaların uygulanmadığını belirterek, “Yaşamın hiçbir alanında denetim yok” diye konuştu.

Çalışma Bakanlığı’nda kayıtlı 5600 engelli bireyin olduğunu söyleyen Kibrit, 2006’dan beri hiç istihdam yapılmadığını ve 670 kişinin istihdam beklediğini belirtiyor. Bu sayıların uzun yıllardır bu şekilde devam ettiğini belirten Kibrit, emekli yaşı hesaplandığında çoğu engelli vatandaşın emekli olamayacağının da altını çiziyor.

“Yasalarımız mevcut, ama…”

Kibrit, engelli bireylerin gerek çalışma gerek ise eğitim alanlarına katılımları için, fiziki yapılandırma zorunluluğu ve her 25 kişi çalıştıran şirketin en az bir engelli çalışanının olması gibi yasaların mevcut olduğunu fakat bu yasaların uygulanmadığını ve denetlenmediğini açıkladı.

“Engelli bireyleri topluma kazandırmak en büyük amacımız”

Kibrit, engelli bireylere eşitlikçi bir yaşam sağlama ve onları kamusal alanlarda görünür kılmanın en büyük hedefleri olduğunu söyledi. Özellikle eğitim alanında ihtiyaç olan yapılandırmanın olmadığını anlatan Kibrit, özel eğitimin, Milli Eğitim Yasası’nın altında ‘bir iki kelime ile geçen’ bir maddeden ibaret olduğunu söyledi. Aynı zamanda özel eğitim için tüzük hazırladıklarını ve hayata geçmesini umduklarını da ekledi.

“Engelli bireyleri doğru tespit etmek çok önemli”

Kibrit, hastane ve sağlık değerlendirme kurumlarının verilerinde ‘engelli birey’ adı altında, kanser hastaları vs. gibi bireylerinde yer aldığı için, ‘engelli’ olarak adlandırabilecek özel gereksinimli insanları tespit etmenin ve asıl sayıyı bilmenin çok zor olduğunu anlattı. Bu sorunun en büyük eksikliklerden biri olduğunu söyleyen Kibrit, doğru verilere ulaşımın sağlanması için Engelli Hizmetleri Koordinasyon Kurumu’nun, bir üniversite ile işbirliği yaparak, Çalışma Bakanlığı ve muhtarların da kendi bölgelerinde yaşayan engelli bireyleri bildirmesi yardımı ile ‘neredeyse en doğru’ sayının ortaya çıkmasını umduklarını ifade etti.

“Bedensel engelli bireyler kamusal alanda bulunamıyor”

Hem okullarda hem de günlük hayattaki her türlü alanda engelli bireyler için gereken altyapı bulunmuyor diye açıklayan Kibrit, bunun için gerekli çalışmaların sürdüğünü söylüyor. Sosyal alanlara engelli bireylerin katılamadığını söyleyen Kibrit, engelli bireylerin hem toplumun bakışı açısından hem de fiziki altyapı yüzünden ‘dışlanmış’ hissettiğine de vurgu yaptı. 2014 yılında yürürlüğe geçen Fasıl 96 yasasıyla, kamuya açık binalarda engelli bireyler içi gereken yapının sağlanması güvenceye alınmış olsa da, Kibrit, bu yasanın uygulanmadığını belirtti. Engelli bireylerin dolaşım hakkını zora sokan bu uygulamanın değişmesinin önemini de ayrıca vurguladı.

“3 Aralık Dünya Engelliler Günü aslında farkındalık ve görünürlük günüdür”

Kibrit’in 3 Aralık Dünya Engelliler Günü için mesajı ise, toplumun engellileri tanıyıp, farkındalıklarının en küçükten en büyüğe yayılması. Sivil toplum Örgütlerine, Milli eğitim Bakanlığına ve devlete çok büyük bir sorumluluk düştüğünü söyleyen Kibrit, çocuklara eğitimlerinin başında bu farkındalığı aşılamanın gerekliliğini vurguladı. “Çözümleri çok basit olan sorunlarımızın, toplumun bizi tanıyıp kabul etmesiyle giderebiliriz. Toplum, engelli bireylerin de kendileriyle aynı haklara sahip olduğunu anlamalı.”

“Duyarlılık yetmez, halkımız farkındalığa sahip olmalı”

Engelli bireylerin kamusal alandaki varlığına ve ihtiyaçlarına dikkat çeken Kibrit, her duyarlı insanın ‘farkında’ olmadığını söyledi ve “Duyarlı insanlarımız para yardımı yapmaktan çekinmiyor fakat engelli yerine arabasını park ediyor. İşte tam da bu yüzden farkındalık önemli.” diye ekledi.