Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek), elektrikte yüzde 30 zammı kapsayan yeni nizamname düzenlemesini Bakanlar Kurulu’na sunmaya hazırlanıyor.

Kıb-Tek Genel Müdürü Gürcan Erdoğan, elektrikte “fiyat düzenlemesi” yapılmasının elzem ve kaçınılmaz olduğunu söyledi, “Bugün itibariyle en az yüzde 30 fiyat ayarlaması yaparak, zararımızı ortadan kaldırmamız gerekiyor” dedi.

Erdoğan, Kıb-Tek tarafından yapılan çalışmada, elektrikteki fiyat artışının vatandaşa yansımasını yüzde 30 yerine, yüzde 20 olarak yansımasını, şu anda kilovat saati 97,83 kuruş olan elektrik fiyatının 1.184 TL’ye çıkarmayı hedeflediklerini aktardı.

Geriye kalan yüzde 10’luk kısmın ise Maliye Bakanlığı’na 34 milyon TL ek külfet olarak yansıyacağını sözlerine ekleyen Erdoğan, “Eğer Maliye bunu öngörürse, vatandaşlara yüzde 30 değil, yüzde 20 fiyat ayarlaması yapılacak” dedi.

Erdoğan, söz konusu fiyat ayarlamasının ne kadarının halka yansıyacağının, ne kadarının devlet tarafından üstlenileceğinin de siyasiler tarafından karar verileceğini yineledi.

Yeni fiyat düzenlemesine ilişkin talebini Ekonomi Bakanlığı aracılığıyla Bakanlar Kurulu’na göndereceklerini ifade eden Erdoğan, “Çıkacak olan neticeye göre uygulamaya başlayacağız” şeklinde konuştu.


“En az % 30”

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (Kıb-Tek) Genel Müdürü Gürcan Erdoğan, elektrikte acilen fiyat düzenlemesine gidilerek en az yüzde 30’luk bir artış yapılması gerektiğini; bu yöndeki taleplerini ilgili bakanlık üzerinden Bakanlar Kurulu’na göndereceklerini söyledi.

Bu artışın mali çıkmazda olan kurumun bundan sonra zarar etmemesini sağlayacağını ifade eden Erdoğan, bu miktarın ne kadarının halka yansıtılacağı, ne kadarının devlet tarafından üstlenileceği konusunda ise yetkililerin çalışma yapması gerektiğini kaydetti.

Eroğan saat 13:00’de Kıb-Tek toplantı salonunda, bazı Kıb-Tek yetkililerinin de katılımıyla basın toplantısı düzenledi.

Geçmişte, Bakanlar Kurulu’ndan kurumun kâr etmeyeceği şekilde idamesini sağlayacak bir fiyat güncellenmesinin her ay yapılmasını öngören bir nizamname geçtiğini, ancak 2019 yılı Nisan ayından bu yana elektrikte fiyat düzenlemesine gidilmediğini, bunun yasalara aykırı olduğunu kaydeden Erdoğan,  bu düzenleme yapılmayarak kurumun  mali yönden içinden çıkılmaz bir noktaya getirildiğini söyledi.

“Kesintiler kaçınılmazdır”

Yatırım ve santrallerin bakım onarımı konusunda sıkıntılar yaşandığını, Aksa’ya 3-4 aydır ödeme yapılamadığını kaydeden Erdoğan,  “Yılbaşında 1 milyar 900 milyon TL’lik yatırım ön görmemize rağmen, 8 ayda  yaptığımız yatırım 11 milyon TL, bu ne yatırım yapıyoruz ne de mevcutları idame ettiriyoruz demektir. Bu elektrik arzında ciddi sıkıntılara neden olmaya başlamıştır, kesintiler kaçınılmazdır”  diye konuştu.

Bakanlar Kurulu’na ilgili bakanlık vasıtasıyla yaptıkları jeneratörlerin bakım ve idamesinin üretici firmadan hizmet alarak yapılması yönündeki önerilerinin bir türlü kabul edilmediğini savunan Erdoğan, şu anda üretim santrallerinin bazılarının çalışmadığını, bazılarının ise bakımsızlıktan nerdeyse durma noktasına geldiğini anlattı.
 

“Güneyden günlük 20 megavatlık alım yapılıyor”
 

Yaz aylarında geçen yıl  günlük pikin pandemiden dolayı 200 megavat civarında olduğunu, şu anda pikin, pandemi öncesini de geçerek 340 megavata ulaştığını kaydeden Erdoğan, santrallerinin üretim noktasının tamamen dolduğunu, şu anda Rum tarafından günlük 20 megavat elektrik aldıklarını ve bunun maliyeti ciddi oranda artırdığını  söyledi.
 

Gerekli yatırımların yapılamaması ve fiyatların düzenlenememesi neticesinde kurumun ciddi bir finans açığı bulunduğunu, borçlarının 500 milyona ulaştığını dile getiren Erdoğan, şu bilgileri verdi:
“2019 yılında son yapılan düzenleme ile elektrik fiyatı 97.83 kuruş kuruş idi, o dönemde dolar 5.6 TL idi, satış fiyatımız 17.63 dolardı, bugünkü rakamlarla 148 kuruşa tekabül ederdi, bugün geldiğimiz noktada dolar 8.40, yakıtın tonu 300 dolarlardan 460 dolara çıkmasına rağmen fiyat düzenlemesi yapılmadığı için kurum aylık 40 milyon TL yıllık da 480 milyon TL zarara uğramaktadır”.

“Zammın her ay yapılmasının önü açılmalı”

Bunun sürdürülebilir bir yapı olmadığını, kurumun bu saatten sonra bu şekilde çalışmasının mümkün olmadığını ifade eden Erdoğan, zammın nizamnameye uygun olarak tekrar her ay yapılmasının önünün siyasiler tarafından açılması gerektiğini kaydetti.

Yıllık 1 milyon 450 milyon kilovat saat satışları olduğunu, bunun pandemi öncesinde 1.8 milyar olduğunu açıklayan Erdoğan, pandemi sonrasında bunun daha da artacağını belirtti.
Erdoğan, gerekli bakımların yapılması, iletim hatları ile dağıtım sisteminin  yenilenmesi, teknolojiye ayak uydurup maliyetleri aşağıya çekmeleri, yatırım yaparak santrallerde kullanılan yakıt modeli değiştirilerek üretim maliyetlerinin aşağıya çekilmesi gerektiğini anlattı.

“Doğru zamanda doğru yatırım”

3-5 yıl sonra fuel oile erişmenin de mümkün olmayacağını ifade eden Erdoğan, “Dolayısıyla doğru zamanda doğru yatırımları yapmazsak üretimden tamamen kopmuş olacağız. Gaza geçmek için en az 150-200 milyon Euro’luk yatırım yapmamız gerekir, ancak böyle bir yatırım yapacak durumumuz yok” diye konuştu.

2024 yılında Aksa’nın sözleşmesinin sona ereceğini de hatırlatan Erdoğan, bugünkü açıklarını kapatamadıklarını, 2024’deki Aksa’dan dolayı oluşacak 140 megavatı da  tamamlamak durumunda kalacaklarını ve bugünkü yapıyla bunun mümkün olmadığını dile getirdi.

“Yurttaşa % 20”

Yaptıkları çalışmada vatandaşlara yüzde 20’lik bir artış yapılmasını öngördüklerini kaydeden Erdoğan bu durumda, 97.83 olan elektrik fiyatının 1.184’e tekabül edeceğini, yüzde 20’nin üzerinde kalan kısmının ise Maliye Bakanlığı üzerinden devlet dairelerinin tüketimine aktarılmasıyla ilgili önerileri de bulunduğunu, bu durumda Maliye’ye yıl sonuna kadar 34 milyon TL’lik bir ek külfet geleceğini dile getirdi. 

“500 milyon zarar”

Bugün itibarıyla yapılacak fiyat artışının bundan sonraki zararları karşılayacağını kaydeden Erdoğan, geçmişteki yıllık 500 milyon civarındaki zararın telafisinin nasıl olacağının bundan sonra değerlendirileceğini söyledi.

Akaryakıt alımı ile ilgili ihale açtıklarını  ancak son 3 ihalenin teklif yüksekliği, eksik evrak gibi nedenlerden dolayı  iptal edildiğini kaydeden Erdoğan, ülkeyi elektriksiz bırakmamak için Türkiye elektrik kurumu altında bir kuruluş olan TPK ‘dan Bakanlar Kurulu Kararları doğrultusunda alım yaptıklarını söyledi.

Günlük 1000 ton yakıt harcandığını ve yaklaşık 10 günlük bir yakıt stoku kaldığını da ifade eden Erdoğan, TPK’dan bedeli 150 milyon TL civarında olan 36 bin ton yakıt alımına, bankalardan borçlanarak  gideceklerini söyledi.

Vatandaşlara uyarı…

Bugünlerde elektrik tüketiminin çok yüksek olduğunu da kaydeden Erdoğan, yüksek tüketimin, fiyatların artışıyla birlikte faturalara yansıyacağını belirtti,  vatandaşların elektriği dikkatli kullanması önerisinde bulundu ve faturaların 2 katı gelebileceği uyarısını yaptı.
Alınan akaryakıtın kriterlere uygun olmadığı yönünde yapıldığını söylediği spekülasyonlara da yanıt veren Erdoğan, bütün gerekli analizleri yaptırdıklarını ve kriterlere uygun olunduğunu söyledi.
Erdoğan bacalardan çıkan dumanın yakıtın kalitesizliğinden kaynaklanmadığını, filtreler olmamasından ve daha fazla üretim için sistemi çok eski olan ve ömrünü aşan termik santrallerin de tam kapasite çalıştırılmasından kaynaklandığını, bunu önleme imkanlarının şu an olmadığını anlattı.
 

İşte önerilen yeni fiyat dilimleri

Erdoğan bir soru üzerine fiyat  dilimlerinin de şu şekilde olacağını açıkladı:
“Yaz dönemi çoklu tarifede 9:00-18:00 saatleri arasında 1.2908 olan fiyat yüzde 20 artışla 1.5504’e 18:00-23:00 saatleri arasında 0.9873 olan fiyat 1.1848’e; 23:00-09:00 saatleri arasında 0.65 olan fiyat 0.78’e çıkacak”.

İlgili Bakan’ın göreve gelirken elektrik fiyatlarının ucuzlayacağını söylediğinin hatırlatılması, borçların toplanamadığının belirtilmesi ve alım gücü düşen  halka yapılacak zamlarla haksızlık yapılıp yapılmadığının sorulması üzerine ise Kıb-Tek Genel Müdürü Gürcan  Erdoğan, kendileri göreve geldiklerinde 950 milyon olan alacağın şu an 655 milyon TL olduğunu kaydetti ve tahsilatın arttığını kaydetti.

Yapılacak olanın bir zam değil fiyat düzenlemesi olduğunu iddia eden Erdoğan elektrik arzının sağlanması, üretim ve maliyet istikrarı için bu düzenlemenin gerekli olduğunu sözlerine ekledi.