Levent ÖZDAĞ

Lefkoşa’nın Asmaaltı olarak bilinen yerinde asırlardır süre gelen ‘Fırıncılık’ dimdik ayakta duruyor. 4 nesildir aktarılan mesleğin şimdiki sahibi İlker Dağer meleğin zorluklarından, kendi yaşamına, eski Kıbrıs’ı anlatırken gözleri doluyor.
62 yaşında olan İlker Dağer “52 yıldır buradayım 10 yaşında başladım bu işe hala devam ediyorum” diyor.
200 yıllık geçmişi olan odun fırını önce Rum ve Ermeni esnaflar tarafından işletildi. Günümüzde ise tam bir asırdır Dağer ailesi tarafından işletiliyor.

• “Esnaflık” nasıl bir duygu?
• “Yalnız esnaf değil herkes işini sevmeli. İşini düzene koyup ona göre yürütmek gerekir. Esnaflık özveri isteyen bir şeydir. Özveri varsa bazı şeylerden feragat edilirse iş yürür.”

• “Keşke esnaf değil de masa başı bir işim olsa” dediğiniz oldu mu hiç?
• “Evet okulu bitirdikten sonra babam bana İş Bankası ve Türk Bankası’nda tanıdıklarım var oraya aldırayım seni, dedi. Dedim hayır ben istemem,  burada kendi işimi yapacağım. Bankaya girip çalışmadım ve burada bu işi yaptığım için mutluyum.”

• Eğer yetki sahibi olsaydınız esnaf için neyi değiştirmek isterdiniz?
• “Arz-talep meselesine göre değişir. Hükümetin verdiği imkanlara göre değişir. Avrupa’da verilen imkanlar başka bizde verilen imkanlar başkadır. Hükümet kuvvetli olacak ki sana yardımcı olabilsin. Hükümet kuvvetli olamadıktan sonra iş değişir. Verebilir mi sana 50 bin, 100 bin Sterlin veya 500 bin Sterlin ayda, veremeyeceğine göre Hükümetin yapabileceği çok bir yardım yoktur diye düşünürüm. Mesela bizim dükkanın önünde proje çıktı bordür taşı olacak ve alakasız dükkanlar var burada. Bu dükkanların şehrin dışında Sanayi Bölgesi’nde olabilecek imkanları vardır. Devlet diyebilir mi al 200 bin TL yap dükkanını yap başka yere git, ben burayı başka yere çevireceğim. Biz burada kendi yağımızla kendi ciğerimizi kavurmaya çalışıyoruz.”

• Çocukluğunuzun Kıbrıs’ını nasıl hatırlarsınız?
•  “Çocukluğumuzun Kıbrıs’ı çok güzeldi. Buraları, çarşı bölgesi özellikle çok güzeldi. Köyden, kentten gelen, bayram arifelerinde iki kilo zeytinini, iki kilo hellimini, 10 düzine yumurtasını satıp da çocuklarına bayram harçlığı vermek isteyen yaşlı kadınlarımız ile doluydu buraları. Her cuma bisikletimle annemi Kapalı Pazar’a götürür ve alışveriş yaparken, kalabalıkta onu kaybetmemek için çok mücadele ederdim. Ama şimdi çarşıya girdiğimizde incir boncuk işi oldu artık çarşı. Pek fazla kasap da manav da yok kültür da değişti. Yaşayan insanlar değişti.”

• Nasıl bir ülkede yaşamak isterdiniz?
•  “Hayalim olan bir ülke diye bir şey dersem yanlış söylemiş olurum. Keşke yine memleketimde yaşamış olaydım da hükümet tarafından olan imkanlarımız biraz daha fazla olsaydı. Yani tercihim hükümetlerin insanların arkasında olduğu bir ülkede yaşamak isterdim. Keşke memleketimde hükümetin imkanları iyi olaydı da bize de bir şekilde yardımcı olup göç olayını engellese. Dışarı okumaya gidip de gelmeyen çok gencimiz var. Çok açık fikirli çocuklarımız var”

• İş veya özel yaşamınızda sizi en fazla öfkelendiren şey nedir?
•  “İşlerim aksi giderse veya bir makinem bozulursa sinirlenirim. Hayatta en canımın sıkıldığı en huylandığım şey bir makinemin bozulmasıdır. Aksi gibi o da hep pazar günü bozulur. Kimse konuşamaz bana o günler, çok hırçın olurum. Buradaki bu kızcık da çok çeker benden. Pazar günü bozulunca sinir olurum.”

• Bu meslek size neler kazandırdı, neler kaybettirdi?
• “Bu meslek için konuşursam özel hayatım hiç yok. Kapımı çalan biri yok. Çünkü sohbet edileceği an benim boynum bükülür, uyuklarım. Her gün saat sabaha karşı 3’de kalkarım. Pazar da dahildir buna. Senede sadece bir gün kapalıyım o da yılbaşının ertesi günüdür. O yüzden beni rahatsız etmesinler diye, yok ki sevmezler diye, misafirliğe veya bana gelen biri yoktur. Ama bu memleketteki çocukların hepsinin abisi ve babasıyım. Bu para ile kazanılacak bir şey değil ve bundan dolayı çok mutluyum.”