Hüseyin ÖZBARIŞCI

Türk Lirası’nın döviz karşısındaki değer kaybı hayat pahalılığını günden güne artırmaya devam ederken, hayat pahalılığına enflasyonun yükselmesi de kaçınılmaz oluyor. Özellikle geliri düşük olan yurttaşlar, tenceresine et koyamıyor. Son yıllarda et fiyatlarındaki inanılmaz artış nedeniyle yurttaş, etini Kıbrıs’ın güneyinden almayı tercih ediyor.

Tüm bunların yaşandığı bugünlerde hayvan yetiştiricilerinin yüksek maliyetlerle üretim yapması, kasaptaki et fiyatının yükselmesine neden oluyor.

Hayvan üreticileri maliyetlerin düşürülmesini, kasaplar canlı hayvan fiyatının aşağılara çekilmesini talep ederken, tüketiciler de eti daha ucuz fiyata tüketmek istiyor. Hükümet ise bu konuda sadece “geçici” çözümler üretmekle yetiniyor. YENİDÜZEN’e konuşan ilgili kesimler, hükümetin et konusuna bir an önce “kalıcı” çözümler üretmesini belirtiyor.

İlgili kesimler ne diyor?

Bizim Kasap direktörü Azmi Erkasap:

“Halkı yeniden kuzeyden et alma konumuna getirmek istiyoruz”

Dağılan Kasaplar Birliği’nin genel üyelerinden ‘Bizim Kasap’ direktörlerinden Azmi Erkasap, son dönemde birçok yurttaşın güneye geçerek et aldığını belirterek, tek amaçlarının Kıbrıs’ın güneyiyle fiyatları dengelemek ve halkın yeninden kuzeyden et almasını sağlamak olduğunu söyledi. 

YENİDÜZEN’e değerlendirmelerde bulunan Erkasap, kuzu etinde zam beklentisi olmadığına, zam olması durumunda sadece dana etine olabileceğine dikkat çekti.

Erkasap şu şekilde konuştu:

“Son dönemde et fiyatlarında yaşanan ciddi artış nedeniyle halkımızın önemli bir kesimi güneye geçerek daha ucuz et alıyor. Şu anda canlı kuzu fiyatında bir düşüş oldu, az daha düşerse güneyle dengeyi yakalayacağız. Canlı kuzunun fiyatı güneyde 100 TL’ye tekabül ediyor, bizde ise 130-140 TL civarlarında… En azından 120 TL’ye kadar düşebilirsek o dengeyi sağlamış olacağız. Amacımız, daha düşük fiyattan alıp,  tüketiciye daha düşük fiyata satmaktır. Halkı yeniden kuzeyden et alma konumuna getirmek istiyoruz. Biz ara yerde dengeyi kurmak istiyoruz. Bizim kavgamız ne üretici, ne de tüketiciyledir. Ama mevcut durumun tek kaybedeni de kasaplardır. Devlet, hayvancının maliyetlerini düşürmeli ki, üretim daha ucuz gerçekleşsin. Bu da teşviklerle olur. Daha ucuz üretim olursa, daha ucuz tüketim de olur…”

Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları:

“Kalıcı çözüm bulunmazsa gerekeni yapacağız”

Kıbrıs Türk Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, canlı hayvan fiyatlarında şu anda bir artış söz konusu olmadığını ancak et fiyatlarında da bir düşüş olduğunu belirterek, “Herkes dövizi bahane ediyor, hayvan üreticisini suçluyor” dedi.

UBP-DP-YDP Hükümeti’nin geçtiğimiz gün açıkladığı ekonomik pakette hayvancılık konusunda bir takım önlemler alındığını ancak bu önemler 1 Temmuz’a kadar olduğunu belirten Naimoğulları, “Açılım yapmaya çalıştılar ama geçici bir açılımdır. 26 Haziran’da yeniden masaya oturacağız. Sıkıntılar giderilmezse ne gerekiyorsa yapacağız” değerlendirmesini yaptı.

Naimoğulları şöyle devam etti:

“Hayvan üreticileri bugün birçok sıkıntı içindedir. Döviz yükseldik sonra üretimdeki maliyetler de yükseliyor. Ancak kimse bunu görmüyor. Son zamanlarda canlı hayvan fiyatlarında düşüş olmasına rağmen yine de et fiyatları düşmedi.  Herkes dövizi bahane ediyor, hayvan üreticisini suçluyor. Hükümet pakette geçici önlemler açıkladı. Hükümet, hem seçim öncesi hayvancının eyleme gitmemesi için, hem de Türkiye’nin açıklayacağı faiz kararını görebilmek için 15 günlük açılım açıkladı.

26 Haziran’da tekrar masaya oturacağız. Şu anda sadece açıklanan kararlar kararlardır. Günü birlik kararlardır. Önümüzdeki günlerde göreceğiz, maliyetler yükselmeye devam edecek. Bunalar hayvan fiyatına yansıyacak, hayvancıya dolayısıyla tüketiciye yansıyacak. Kalıcı kararlar alınması şart. Eğer, kalıcı çözüm bulunmazsa, biz gereken neyse onu yapacağız. İthal konusunda ise, ülkemizde yeteri kadar hayvan olduğunu söylemiştik, haklı çıktık.”

RES-BİR Başkanı Arif Bayraktar:

“Hiçbir şey yapmıyorlar, sadece gün geçiriyorlar”

Restorancılar Birliği Başkanı Arif Bayraktar, YENİDÜZEN’e yaptığı değerlendirmede, et konusunda hükümetin hiçbir çalışma yapmadığına vurgu yaparak, “Türkiye’nin açıklayacağı faiz kararını bekliyorlar” dedi.

İthal et konusunda geçtiğimiz haftalarda görüşülmesi için komiteye izin verildiğini hatırlatan Bayraktar, ilgili komitenin “Yeterli et vardır” kararı ürettiğine vurgu yaptı, komitenin toplanmadığını ifade etti.

Bayraktar şöyle devam etti:

“Elimize gazeteleri alıyoruz ve her gün kaçak et olaylarını okuyoruz. Böyle devam ederse bu olaylar artarak devam edecek. Bu bir gerçektir. Bizim yaptığımız araştırmalara göre bayram sonrası kuzu etinin kilosunun 500-600 TL olabileceği yönündedir. Hükümetin artık bu işe acilen bir önlem alması gerekiyor. Ancak şu anda hiçbir şey yapmıyorlar. Türkiye’nin açıklayacağı faiz kararını bekliyorlar. Açıklanan ekonomik pakette okuduğumuz kadarıyla bizleri sadece ilgilendiren kiralardaki kur sabitlenmesi meselesidir. Gelinen aşamada herkes kendine göre haklıdır ama bu iş sektörler arası bir birbirimizle kavga etmekle olmaz. Biz bunu sürekli olarak gündeme getiriyoruz Ama ne yazık ki, hiçbir şey yapmıyorlar, sadece gün geçiriyorlar.”

6 ayda 1 ton 290 kilo kaçak et!

Etin güneyden daha pahalı olması kaçak et olaylarını da artırmış oldu. Ocak ayından bugüne kadar olan 6 aylık bölümde güneyden kuzeye kaçak olarak geçirilmeye çalışılan ve basına yansıyan toplamda 1 ton 290 kilo et ele geçirildi, onlarca kişi tutuklandı. 

Basına yansıyan kaçak et olayları şöyle:

4 Ocak 2023: 116 kilo sığır eti

4 Nisan 2023: 190 kilo sığır eti

9 Mayıs 2023: 38 kilo kuzu eti

19 Mayıs 2023: 590 kilo dana ciğeri, 302 kilo kuzu kuyruk yağı, 18 kilo kuzu eti

14 Haziran 2023: 24 kilo dana eti, 8 kilo dana eti kıyması