Fehime ALASYA

Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybıyla Kıbrıs’ın kuzeyinde de Euro’ya geçiş ihtimalini değerlendiren milletvekilleri ikiye bölündü.

Hem muhalefet hem de hükümetteki Milletvekilleri Euro’ya geçişin ülke ekonomisine olumlu etki edeceği düşüncesinde hemfikir olurken, hükümet ortağı partilerin milletvekilleri bunun teknik olarak mümkün olmadığını, ülkede bu yönde bir altyapının bulunmadığını ifade etti.

Euro’ya geçiş ihtimaliyle ilgili YENİDÜZEN’e konuşan vekiller, çeşitli görüşler ortaya koysa da bunu ülke ekonomisi için olumlu etki olacağı görüşünde uzlaştı.

CTP Milletvekili Salahi Şahiner:

“Bu geçiş hem siyasi hem teknik olarak mümkündür”

“Türkiye’nin resmi para birimini kullanıyoruz, TC’nin kendine göre aldığı önemeler istenmeyen sonuçlar doğurabiliyor. TC bu kararları alırken kendine göre bir pozisyon geliştiriyor. Ancak bizim böyle bir şanımız yok. İstikrarlı bir para birimine ihtiyacımız olduğu ortadadır. Hem denk bütçe hedefi için çalışırken, kademeli şekilde Euro’ya geçebiliriz. Bu teknik olarak mümkündür. Ekonomistlerle de görüştüğümüz zaman mümkün olduğu yorumunu alıyoruz. Siyasi karar alınabilir. Bunun için şu anda para birimini kullandığımız Türkiye de ikna edilebilir ya da işbirliği mümkündür. Önemli olan yaşam kalitesini artırmamız ve sürdürülebilir bir ekonomik düzen kurmamızdır.”
 

UBP Milletvekili Yasemi Öztürk:

“Keşke önü açık olsa da geçsek, ancak bu şartlara sahip değiliz”

“İnsanlarımız zor durumda ama Türk Lirası dışında çıkmak o kadar kolay değildir. Euro’ya giriş için dövizle rezervlerinizin olması, Avrupa Birliği’ne başvurmanız, onay olmanız gerekmektedir. Bunu gündeme getirenler halkı yanıltmak aslında halkla oynamak peşindedir. Keşke döviz kullansak ama maalesef bunlara geçmek için bazı kriterler var. Keşke önü açık olsa da geçsek, çok muhteşem olurdu ama bu şartlara sahip değiliz. Bugün bir araç bile alsak döviz, TL şu anda eridi, hiçbir değeri kalmadı. Belli kriterleri var, ekonomistlerle konuştuğumuzda bunlar için gerekli şartların şu anda olmadığını söylüyorlar. Bu geçiş için kriterlere sahip değiliz. Keşke olsa. Altyapımız buna uygun değil, maaşları dahi zor öderken nasıl bu geçiş yapılabilir ki? Keşke olsa ama mümkün değil… Ben de uzaya da çıkmak istiyorum ama bu imkanlarımız yok. Halkı kandırıp seçim zamanı bunu yapacağız demek doğru değil. Herkes bu gemide, hepimiz zarar göreceğiz, hayatı nasıl ucuzlatırız diye bakacağız, Türkiye ile iletişim ve işbirliği içerisinde bir yol haritası çizeceğiz. TL’nin hiçbir değeri kalmadı, muhakkak adım atılmalı.”

UBP Milletvekili Menteş Gündüz:

“Siyaseten de teknik olarak da bunun kısa veya uzun vadede mümkün olmadığını düşünüyorum”

“Türk Lirası para biriminden ayrılarak Avrupa Birliği para ailesine katılmak ve Euro’ya geçmek için bir altyapıya ihtiyaç vardır. Hem siyasi hem teknik olarak bu hayaldir. Seçimler geldi, siyasi arenada artık herkes olur-olmaz birçok şey konuşmaya başladı, herkes ortaya rant için bir şey atabilir. Euro’ya geçiş kolay olmayacak, durumumuz ortada, altyapımızın hazır olması gerek. Bunlar ciddi, uzmanlar tarafından çalışması gerektiren konulardır. Siyaseten AB tarafından dışlanmış bir ülke olarak da bunun bizim açımızdan imkanı yoktur. Bizim Euro’ya geçişimizi dış güçler isteme. Siyaseten de teknik olarak da bunun kısa veya uzun vadede mümkün olmadığını düşünüyorum.”

CTP Milletvekili Fikri Toros:

“Bu siyasi irade gerektirmektedir”

“Kıbrıs’ın güneyinde olduğunu gibi kuzeyde de Euro para birimine geçişin teknik olarak mümkün olacağını düşünüyorum. Dış ülkelerde bunu başaran ülke örnekleri de var. Teknik olarak böylesi bir geçişin mümkün olduğu kanıtlandı. Bizde ise bu adım öncelikle siyasi irade gerektirmektedir. Aslında harcamalar zaten döviz endekslidir. Burada siyasi irade karar verecek ve adım atacaktır. Böylece aynen giderler gibi gelirler de dövize endeksli düzenlenecektir. Üzerinde çalışma yapılabilir. Bu görüşü mutlaka değerlendirmemiz gerekiyor. Tabii en önemlisi siyasi iradedir. CTP göreve geldiği zaman bu iradeyi ortaya koyarak bu yönde bir girişim yapacak, sorumluluk üstlenecektir.”

DP Milletvekili Serdar Denktaş:

“Geçiş mümkün olmasa da tüm gelir-giderler Euro’ya endekslenebilir, inanmak gerek”

“Euro’ya geçiş söylendiği kadar kolay ya da mümkün görünmüyor ama devletin gelir giderlerini ve özel sektör harcamalarını Euro’ya endekslemek mümkün. Yine TL kullanılarak, tüm ödemeler Merkez Bankası kurları üzerinden Euro yapılabilir. Bu mümkündür. Ama önce ekonomide mevcut yanlışlar giderilmelidir. Bunu 90’lı yıllarında gündeme getirmiştim ve TC Merkez Bankasıyla da iletişim içine girmiştik. İnanırsanız ve ne yapacağınızı bilirseniz bunun altından kalkabilirsiniz. TL’nin gidişatını hiçbir şekilde göremiyoruz, bu nedenle böyle bir düzenleme daha doğru olur. Talep edilirse de ayrıntılı şekilde tüm arkadaşlara yardımcı olabilirim.”

YDP Milletvekili Erhan Arıklı:

“Herkes bunu ister ama ekonomik ve mantık çerçevesinde çok zor, altyapımız yok”

“Ülkede Euro’ya geçelim mi diye halka sorsanız % 100 geçelim sonucu çıkar. Ama ekonomik ve mantık çerçevesinde çok zor! Altyapımız yok, önce döviz stokunun olması veya altının olması gerek aksi halde bunu piyasaya süremeyiz. Bu şartlarda çok da mümkün görülmüyor. Bu aşamada TC ile bunu açık açık konuşup, sıkıntılarımızı anlatmak ve telafisini istemek gerekiyor. Bunun dışındaki söylemler popülist ve vatandaşı boş hayallere sürükleyen söylemeler olur. Geçeceğiz diyenler altını da doldurmalı ki bunu teknik olarak da görelim.”

CTP Milletvekili Erkut Şahali:

“Formülü aslında çok basit, bunu yapabiliriz”

“Euro’ya geçiş formülü aslında çok basit… Piyasadaki tüm giderler dövize endekslidir. Eksik kalan tek bileşen emektir... Devlet dahil, tüm işverenlerin gelirleri dövize endekslidir. Tüm çalışanların geliri de dövize endekslenir ve mesele çözülür. Dövizle ithal ettiği ürünü satan da aslında Türk Lirası üzerinden ilerlemiyor. Ya da hammaddesini döviz üzerinden alan bir üretici, tüm süreçlerini Euro ya da Sterlin üzerinden yönetiyor. Gümrük ve diğer harçlarını toplarken devlet de dövize göre gelir elde ediyor.
İşin aslı geriye emeğin bedelini de dövize endekslemek kalıyor. Emeğiyle geçinenlerin tüm giderleri zaten döviz üstünden, gelirinin de dövize göre olmasının önünde engel yoktur. Piyasada yine Türk Lirası kullanılacak. Tüm işverenlerin geliri gibi, tüm çalışanların geliri de, Euro’ya endekslenecek ve bu geçiş tamamlanacak. Bunu yapabiliriz.”