Evet… Yine Seçim Var!

Yarın seçime uyanacağız. Evet… Yine! Bizde Hükümet düşmez. Devlet sistemi açısından Başkanlığın olduğu Cumhuriyet vardır. Ne isterse olsun, Başkan başkan görev süresini doldurur. Tüm bunlara karşın, bizde seçimler eksik olmaz. Üç-beş ay önce hatırlayacağınız üzere yine seçim vardı. Milletvekilliği seçimleriydi. Şimdi belediye seçimleri. Yani belediye başkanlarını, muhtarları, belediye meclis üyelerini ve ihtiyar heyetlerini seçiyoruz. Kısa süre sonra da cumhurbaşkanlığı seçimleri gelecek. Sırayla, bir bir… Böyle… Usanmayalım diye!

Ne denilebilir ki… Şimdiden usandık. Her defasında daha fazla usanıyoruz. Her defasında daha az kişi sandığa gidiyor. Ama bu defa, inanın, sanki seçim yokmuş gibi! Güya bir seçim kampanyası dönemi geçti, ama birçok kişi adayların dahi kim olduklarını bilmiyor. Kendimi niye bunun dışında tutuyorum ki? Ben de kimlerin aday olduklarını bilmiyorum. O kadar çoklar ki…

Lütfen bu sayıları bir not edin: Bir damla yerde, hatta onun yarısında 39 belediyemiz ve 487 Mahalli İdaremiz var! Ekonomik kurtarma paketinin, memorandumun, tıraşlamaların ve işsizliğin olduğu bu yer, belediye başkanları, muhtarları, belediye meclis üyeleri, ihtiyar heyeti üyeleri, binaları, çalışanları, memurları, bütün hizmetleri ile 39 belediye ve 487 Mahalli İdare barındırıyor. Yarın bu durumu muhafaza etmek üzere sandığa gideceğiz. Tabii gidenler… Çünkü kayıtsızlık apaçık ortada!

****

Hiçbir şey, ama hiçbir şey seçimleri andırmıyor. Sadece yolda giderken gördüğümüz panolardaki belediye başkanı ve belediye meclis üyesi adayları reklamları, tanıdıklardan üç-beş telefon ve çeşitli belediye meclis üyeliklerine aday olmuş arkadaş ve akrabalar seçim havası oluşturdu.

Oy kullanmaya gidecek olanlar da bu kişiler gibi gözüküyor. Adayların tanıdıkları, arkadaşları ve akrabaları! Memleket küçük, uzun aday listesinde ve uzun yerel merciler listesinde herkesin bir bir şeyi vardır elbet.  

Kendimden örnek verecek olursam, oy kullanacağım belediyenin aday listesinde tüm partilerden akraba, arkadaş ve tanıdık adaylar vardır. Samimi olarak belirteyim, yarın seçimimi hangi kriterlere göre yapacağımdan halen emin değilim: Akrabalık seviyesine göre mi? Yerel yönetimleri ilgilendiren tezlerine göre mi? Hangi partiden geldiklerine göre mi? Yoksa en iyisi hiç gitmesem mi?

****

Yarın çıkacak olan sonuçlarda sürprizler olacağını tahmin ediyorum. Burada,  anketçiler de ellerini yukarıya kaldırdılar. Temsil gücü düşük olan veya yanıltıcı yanıtlar alıyorlar. Bu, elbette seçmenlerin bitkinliği ile de alakalıdır. Ahalinin seçim süreçlerine karşı genel bir retçi tavrı hâkimdir. Yoruldu! Bu sürece dâhil olan herkese şüphe ile yaklaşıyor: Adaylar, politikacılar, partiler, anketler, gazeteciler, hepsi! Politikanın itibarını yerlerde süründüren acaba skandallar mıdır? Bunun sebebi siyasi kültür seviyesinin düşmesi midir? Veya yerel yetkililerin seçildiği seçimlerin düşük seviyede politika olarak görülmesinden midir?             Yoksa herkesin aklının Kıbrıs sorunundaki gelişmelerde olmasından mıdır?

Yerel yönetime ilişkin görüşler etraflıca tartışılmadı. Adayların tezlerini dinlemedik. Kamuoyu nezdindeki tartışmalar oldukça sınırlıydı. Yapılan tartışmalar ise önemsenmeden geçip gitti.  Yetkililer, seçim merkezlerinde görevlendirilecek yetkili kişi bulmakta dahi zorlandılar. Düşünebiliyor musunuz? Bu işi ödemeli olarak yapma hakkı olan devlet memurları ve işsizler seçim görevlisi olmaya asgari ilgi gösterdiler!   

****      

Hayır, bu millet toy değildir. Toy olan siyaset ve siyasetin ele alınış biçimdir.  Bunun yanında, politikacılar dışında birçok unsur da sürece dâhil oluyor. Gazeteciler, medya, kamuya mal olmuş kişiler, elit kesim, akademisyenler, her türlü iktidarları ile sürece dâhil oluyorlar.      

Açık oturumlarda uzun uzadıya görüş tartışma dönemi, geri gelmeyecek biçimde sonlandı. Fakat bizler 80’lerde takılıp kaldık. Artık lider, parti, ideolojinin başı çektiği ve milletin onların peşinden gittiği devir kapandı. Millet, izlenilmesi gereken politikanın kıvılcımını yakıyor. Bir zaman izlenilmesi gereken politikanın ne olduğu anlaşıldığında, belki de politika artık “düzen” olmaktan çıkmış olur…  Seçmenler iradesiz varlıklar değildirler. Ne de muhtemelen siyasi liderlerin zannettikleri gibi güdümlüdürler. Zor durumlarda her zaman politikadan önde olduklarını birçok kez gösterdiler. Hem söyleyecek sözleri, hem de oynayacak rolleri vardır. Görüşleri vardır ve olgundurlar. Dikkate alınmadıkça da iktidar merkezlerinden uzaklaşırlar.

Seçimlere dair belirtebileceklerim bunlar… Bizlere iyi oy kullanmalar! Bakalım bu seçim sonuçlarını nasıl yorumlayacağız ve yine kendimizi dışarıda bırakıp suçlamak üzere kimleri bulacağız!  

-----

YENİDÜZEN için hazırlanan özgün Yunanca metinden çeviri: Çağdaş Polili

-----

Ναι… έχουμε πάλι εκλογές!

Αύριο ξημερώνουν εκλογές. Ναι… πάλι! Σε ‘μας η Κυβέρνηση δεν πέφτει. Έχουμε Προεδρική Δημοκρατία για πολιτειακό σύστημα. Η θητεία του Προέδρου εξαντλείται μέχρι τέλους ό,τι κι αν γίνει! Παρόλα αυτά, οι εκλογές δεν μας λείπουν. Πριν λίγους μήνες, θα θυμάστε, είχαμε βουλευτικές. Τώρα δημοτικές. Ψηφίζουμε δηλαδή για δημάρχους, κοινοτάρχες, δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια. Ακολουθούν σύντομα οι προεδρικές. Με τη σειρά τους. Μία προς μία. Έτσι… για να μην βαριόμαστε!

Μα τι λέω… βαρεθήκαμε ήδη. Κάθε φορά και περισσότερο. Κάθε φορά και λιγότεροι στην κάλπη. Αλλά αυτή τη φορά, πιστέψτε με, είναι σαν να μην γίνονται! Πέρασε υποτίθεται προεκλογική περίοδος κι όμως οι περισσότεροι δεν ξέρουν καν ποιοι είναι οι υποψήφιοι . Μα γιατί εξαιρώ τον εαυτό μου; Ούτε κι εγώ ξέρω όλους τους υποψήφιους. Είναι τόσοι πολλοί…

Σημειώστε παρακαλώ τους αριθμούς: Έχουμε 39 Δήμους και 487 Κοινότητες, σε μια στάλα τόπο και μάλιστα μισό! Αυτός ο τόπος, της οικονομικής περισυλλογής, του μνημονίου, των στερήσεων και της ανεργίας συντηρεί 39 Δήμους και 487 Κοινότητες, με Δημάρχους, Κοινοτάρχες, δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια, κτίρια, λειτουργούς, υπαλλήλους, υπηρεσίες… όλα! Αυτή την κατάσταση θα πάμε να συντηρήσουμε αύριο. Όσοι πάμε… γιατί η αδιαφορία είναι πασιφανής!

****

Τίποτα, μα τίποτα δεν θυμίζει εκλογές, εκτός από κάτι διαφημιστικές πινακίδες με υποψήφιους δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους στους δρόμους και μερικά τηλεφωνήματα από γνωστούς, φίλους και συγγενείς που είναι υποψήφιοι στα διάφορα δημοτικά συμβούλια.

Αυτοί προβλέπεται ότι θα πάνε να ψηφίσουν. Οι γνωστοί, φίλοι και συγγενείς! Μικρός ο τόπος, όλοι από κάποιον θα ‘χουμε στον μακρύ κατάλογο των υποψηφίων και στον μακρύ κατάλογο των τοπικών αρχών.

Αν πάρω για παράδειγμα τον εαυτό μου, συγγενείς, φίλους και γνωστούς, έχω στα ψηφοδέλτια όλων των κομμάτων στον Δήμο που ψηφίζω και ειλικρινά, δεν είμαι ακόμα σίγουρη με βάση ποιο κριτήριο θα κάνω την επιλογή μου αύριο: Με βάση τον βαθμό συγγένειας; Των θέσεων σε ότι αφορά στην τοπική αυτοδιοίκηση; Με βάση την κομματική τους προέλευση ή να μην πάω καλύτερα;

****

Προβλέπω εκπλήξεις στα αυριανά αποτελέσματα. Εδώ και οι δημοσκόποι έχουν σηκώσει τα χέρια ψηλά. Παίρνουν απαντήσεις μη αντιπροσωπευτικές ή και αλλοπρόσαλλες. Αυτό βέβαια, έχει να κάνει και με την κόπωση των ψηφοφόρων. Επικρατεί μια γενικότερη άρνηση του κόσμου απέναντι σε εκλογικές διαδικασίες.  Κουράστηκε! Βλέπει με καχυποψία όλους όσοι εμπλέκονται σε αυτές: Υποψήφιους, πολιτικούς, κόμματα, δημοσκόπους, δημοσιογράφους, όλους! Είναι τα σκάνδαλα που έχουν ρίξει την αξιοπιστία της πολιτικής; Είναι που τον λογαριασμό της κακοδιαχείρισης τον πληρώνει ο κόσμος; Είναι γιατί το επίπεδο της πολιτικής κουλτούρας έχει πέσει χαμηλά; Είναι γιατί οι εκλογές για ανάδειξη τοπικών αξιωματούχων θεωρούνται χαμηλής πολιτικής;  Είναι γιατί το μυαλό όλων είναι στις εξελίξεις στο Κυπριακό;

Δεν έγινε παράθεση απόψεων αναφορικά με την τοπική αυτοδιοίκηση. Δεν ακούσαμε τις θέσεις των υποψηφίων. Ελάχιστες ήταν οι συζητήσεις στη δημόσια σφαίρα. Κι αυτές που γίνονταν, περνούσαν απαρατήρητες. Οι υπηρεσίες, δυσκολεύτηκαν ακόμα και να βρουν άτομα να στελεχώσουν τα εκλογικά κέντρα. Το φαντάζεστε; Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι άνεργοι, που έχουν δικαίωμα να εργαστούν επί πληρωμή για να κάνουν αυτή τη δουλειά, επέδειξαν μειωμένο ενδιαφέρον!

****      

Όχι, δεν είναι ανώριμος ο κόσμος. Ανώριμη είναι η πολιτική και η διαχείρισή της. Κι η δεύτερη, εμπλέκει και άλλους πέραν των πολιτικών. Εμπλέκει τους δημοσιογράφους, εμπλέκει τα ΜΜΕ, τα δημόσια εκτεθειμένα άτομα, την ελίτ, τους ακαδημαϊκούς, τους έχοντας πάσης φύσεως εξουσία.

Η εποχή της παράθεσης θέσεων καθ’ έδρας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Αλλά εμείς μείναμε στη δεκαετία του ’80. Δεν άρχεται ο ηγέτης, το κόμμα, η ιδεολογία και ακολουθεί ο κόσμος. Ο κόσμος δίνει το έναυσμα για να ακολουθήσει η πολιτική. Αν κάποτε γίνει αντιληπτό, τότε ίσως η πολιτική σταματήσει να είναι «κατεστημένο». Οι ψηφοφόροι δεν είναι άβουλα όντα. Ούτε καθοδηγούμενα όπως οι πολιτικοί ηγέτες ενδεχομένως να νομίζουν. Το έχουν αποδείξει πολλές φορές, ότι στα δύσκολα είναι πάντα μπροστά από την πολιτική. Έχουν λόγο και ρόλο, έχουν άποψη και ωριμότητα και όσο δεν λαμβάνονται υπόψη, άλλο τόσο απομακρύνονται από τα κέντρα εξουσίας.

Αυτά περί εκλογών και… καλή μας ψήφο. Να δούμε πώς θα ερμηνεύσουμε και αυτά τα εκλογικά αποτελέσματα και ποιους θα βρούμε πάλι να φταίξουμε εκτός από τους εαυτούς μας!