Kıbrıslı liderer Mustafa Akıncı ile Nikos Anastasiadis’in buluşması, Kıbrıs Rum basınında geniş yer buldu.

Fileleftheros gazetesi “Hareketli Kumda Adımlar- Anastasiadis ile Akıncı İleriye Doğru Bir Harekette Bulunmaya Çalıştılar Ama Türkiye Sondajlara Devam Ediyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Kıbrıs sorunundaki yeni çabanın Türkiye’nin istek ve arzularının “esiri” olduğunu iddia etti.

Liderler Akıncı ile Anastasiadis’in, farklı sebeplerle, Kıbrıs sorunundaki uzun süreli çıkmazı çözecek olan bir harekette bulunmaya çalıştıklarını yazan gazete, “Türkiye’nin Kıbrıs sorununda oldubittiler empoze edilmesine ilişkin planlamalarının uygulanmasında ısrar ettiği andan itibaren, sonraki adımların boşlukta kalabileceğinin açık olduğunu” ileri sürdü.

Liderlerin geçtiğimiz Cuma tüm konularla ilgili bir görüşme yaptığını ve liderlerin detaya girmeden örneğin çözümün temeli gibi bir dizi meseleyi açıklığa kavuşturduğunu belirten gazete, liderlerin iki kesimli iki toplumlu federasyon üzerinde hemfikir olduklarını, fakat içeriği aynı şekilde yorumladıklarının görülmediğini savundu.

Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’in doğal gaz konusunda Kıbrıslı Türk lider Akıncı’yı bilgilendirmeye aynı zamanda Kıbrıs sorunundaki anlaşmanın “kapının önünde olması durumunda” Kıbrıslı Türklere başka emniyet supapları da vermeye hazır olduğunu ileri süren gazete, bir sonraki aşamanın ise BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için atadığı geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un Kıbrıs’a gelmesi olduğunu belirtti.

Lute’un, referans şartlarında anlaşmaya varılması amacıyla Ağustos sonunda adaya gelmesinin beklendiğini kaydeden gazete, Lute’la anlaşmaya varılmaması durumunda, muhtemelen konuyu BM Genel Sekreteri’nin üstleneceğini ve Eylül ayında New York’ta yapılması beklenen üçlü görüşmeyi kesinleştirmeye çalışacağına işaret etti.

Diplomatik aşamada gerçekleştirilen hareketlerin, Türk planlarından etkileneceklerinin açık olduğunu da ileri süren gazete, Türkiye’nin bir sonraki adımının, “Oruç Reis” isimli ikinci araştırma gemisini bölgeye göndermek olduğunu öne sürdü.

Geminin nereye gönderileceği konusunda Türkiye’de iki yaklaşım bulunduğuna dikkat çeken gazete, geminin Meis adayı veya Kıbrıs’ın güneyine gönderilebileceğini iddialarına ekledi.

Gazete iç sayfadan ise haberine “İleriye Adımlar ve Boşluğa Adım” başlığıyla yer verdi.

Gazete “Ankara’nın İlgisi Jeostratejik” başlığıyla yayımladığı başka bir haberinde ise Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hareketlerinin doğal gazla daha az ilgisi olduğunu öne sürdü.

Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki hareketlerinin “yaldızlı enerji pastasından kendisinin de bir parça istediği izlenimi verdiğini” öne süren gazete, ancak Türkiye’nin öncelikle bölgenin jeostratejik değeriyle ilgilendiğini ve bu kısma büyük önem verdiğini ileri sürdü.

Haberde, bölgeyi Türk kontrolüne geçirmeyi amaçlayan yedi faaliyete de yer verildi.

“KIBRIS SORUNU BM TARAFINDAN BELİRLENMİŞ İKİ TAKVİMLE YENİDEN ISINMA SAFHASINDA”

Haftalık Kathimerini gazetesi ise “Guterres Tarafından Tasarlanan Rotada- Kıbrıs Sorunu 15 Kasım’da Referans Şartlarında Duraklayacak ve 10 Ocak’ta İki Kesimli İki Toplumlu Federasyonda Sona Erecek” başlığıyla ilk sayfadan yer verdiği haberinde, Kıbrıs sorununun, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından belirlenmiş iki takvimle birlikte, yeniden ısınma safhasına girdiğini yazdı.

İlk durağın 15 Kasım 2019 olduğunu ve liderlerin bu tarihte, bir sonraki adımların atılmasına izin verecek olan referans şartlarında bir sonuca varmalarının gerektiğini savunan gazete, ikinci belirleyici tarihin ise, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorunuyla ilgili raporunun yayımlanacağı 2020 yılının Ocak ayının ilk 10 günü içerisinde olduğuna dikkati çekti.

Guterres’in raporda, Crans Montana konferansını devam ettirecek olguları tarif edeceğini yazan gazete, Liderler Mustafa Akıncı ile Nikos Anastasiadis’in o zamana kadar, Ağustos sonunda veya Eylül başında adaya gelecek BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için atadığı özel danışmanı Jane Holl Lute’un “bakışlarının altında”, gayriresmî bir beşli toplantı perspektifiyle, var olan ve kendilerini BM Genel Sekreteri’yle görüşmeye sevk edecek engelleri aşmaları gerektiğine işaret etti.

Diyaloğun yeniden başlaması çabalarında “Türk meydan okumaları, doğal gazla ilgili talepler ve Maraş konusundaki problemlerin” bulunduğunu iddia eden gazete, olumlu oy konusunun da zorda olduğunu ve Anastasiadis’in anlaşmazlığın çözülmesiyle ilgili somut bir çerçeve önerdiğini öne sürdü.

Gazete iç sayfadan ise habere “Ufukta Gayri Resmi Beşli Toplantı- Görüşmenin Ardından İyimserlik Havası- Maraş ve Doğal Gazla İlgili Talepler Diken” başlıklarıyla yer verdi.

15 Kasım 2019 tarihinin, BM Güvenlik Konseyi’nin son raporunda Kıbrıs’taki iki lidere verdiği takvimi teşkil ettiğini yazan gazete, liderlerin BM Güvenlik Konseyi’ne, ne yaptıkları konusunda yazılı raporlar vermeleri gerekeceğini belirtti.

İki tarafın bu tarihe kadar referans şartları üzerinde bir sonuca varması gerekeceğini ve liderlerin, her birinin kendi raporunda, BM Güvenlik Konseyi’nin son kararını desteklemek için yaptıkları faaliyetleri yazmaları gerekeceğini ifade eden gazete, bu raporların Güvenlik Konseyi’nin raporuna ekleneceklerini kaydetti.

Bu arada gazete, haberde ismi belirtilmeyen “Rum kaynaklara” dayanarak, iki kesimli, iki toplumlu çözüm çerçevesinin yeniden teyit edilmesinin ve Akıncı’nın desantralize federasyon konusunda sahip olduğundan söz edilen olumlu tutumunun, liderlerin geçtiğimiz günkü görüşmesinin iki olumlu unsuru olduğunu savundu.

Jane Holl Lute’un adaya gelişinin, çabaların ilk turunun başlaması anlamına geleceğini de yazan gazete, liderlerin BM Genel Sekreteri’yle aynı masaya oturup oturmayacağının buna bağlı olacağını ekledi.

Gazete “Kıbrıs Türk Tarafı Bir Dizi İlkede Israr Ediyor” başlıklı başka bir haberinde ise “KKTC Cumhurbaşkanlığı çevrelerine yakın olan, konu hakkında bilgili bir kaynağın”,  Akıncı’nın liderler görüşmesinin ardından “siyasi eşitlik konusunda önemli fikir ayrılıkları olduğunu ve aynı şeyin hidrokarbonlar konusunda da olduğunu söylediğini” aktardı.

Gazete bu “kaynağa” dayanarak, “taraflar MEB konusunda uzlaşmacı bir formüle ulaşmadıkları sürece, Türk tarafının yaşanacak gelişmelerden bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceği” iddiasında bulundu.

Ankara’da dikkatlerin planlanmakta olan gayri resmi beşli toplantıya çevrildiğini yazan gazete, Türk yetkililerin bölgedeki yeni gelişmelerin Ankara’nın Kıbrıs sorunu ve MEB konusundaki pozisyonunu güçlendirdiği inancıyla kapsamlı bir “bargaining” (pazarlık/müzakere) vizyonu ortaya koyduklarını iddialarına ekledi.

Politis gazetesi ise “Nikos ve Mustafa Yine Dümende- ‘Grande Finale’ (Büyük Final/Harika Son) veya Nihai Çıkmaza Gidiyoruz” başlıklarıyla manşete çektiği haberinde, Eylül sonundaki üçlü görüşmenin başarılı olması halinde, Ekim’de gayriresmî beşli toplantıya gidileceğini yazdı.

Olumlu senaryonun Kasım ayı içerisinde Crans Montana tipinde bir beşli konferans öngördüğünü yazan gazete, her şeyin BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için atadığı geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un sürece müdahil olmasına bağlı olacağını ve Lute’un BM Genel Sekreteri’ni de bilgilendireceğini belirtti.

“Güvenilir diplomatik çevrelerin” Kıbrıs sorununda şu an gerekli olan şeyin, özellikle tüm taraflarda siyasi irade bulunduğunu belirttiklerini de ileten gazete, yeni bir başarısızlık durumunda, “Kıbrıs sorunu gemisinin bilinmeyen sularda hareket edeceğini, liderlerin de bunun seyriyle ilgili ciddi bir söze veya role sahip olmayacakları” yorumunda bulundu.

“Diplomatik bir kaynağa” dayanarak, BM’nin bu şartlar altında, New York’taki bir üçlü görüşmeden çok daha fazlasını istediğini yazan gazete, “bazı diplomatik kaynakların”, Ekim ayı içerisinde iki kesimli iki toplumlu federasyonun akıbeti açısından son bir şans daha ortaya çıkabileceğine inandıklarını aktardı.

Gazete iki tarafta yapılan “nabız yoklamalarına” göre;

“1. Birleşmiş Milletler (BM) Eylül ayı sonuna doğru New York’ta yapılacak üçlü görüşmeyi, Ekim ayı ortasında veya sonunda gayriresmî bir beş taraflı toplantı yapılması açısından değerlendirmeyi hedefliyor. Beşli toplantıda süreç ayrıntılı bir şekilde ele alınacak ve yapılandırılmış bir diyalog gerçekleştirilmesi için bütün gerekli ayrıntılar masaya konacak.

2. Başarılı olunması durumunda, Kıbrıs sorununun Guterres çerçevesinin öngördüğü nihai ‘al-ver’le kapanması için, Kasım ayı içerisinde Crans Montana tipinde beş taraflı bir konferans toplanacak.

3. Beşli konferansın sonucu temelinde, referandumların gerçekleştirilmesi tarihi belirlenecek.”