Fazıl Önder’in Hür Söz gazetesinde yayımlanan yazılarından oluşturduğumuz yazıdizimizin sonuna geldik.

Fazıl Önder katledildiğinde 32 yaşındaydı. Tarih ise, 24 Mayıs 1958’i gösteriyordu. İlk önce “iddiaya göre” suikastin TMT (Türk Mukavemet Teşkilatı) tarafından düzenlendiği şeklindeydi. Önder'in öldürülme emrinin verilmesine, Birleşik Kıbrıs fikrini destekleyen ve Sosyalist eğilimler gösteren bir kişiliğe sahip olması neden gösterilmişti. Ayrıca “Taksim” tezine, yani adanın Kıbrıslı Türk ve Rumlar olarak  bölünmesi politikasına karşı tutumundan dolayı katledilişinden önce sürekli tehdit edildiği de söylenmekteydi.

Katledildiği ertesi günü Bozkurt gazetesi ilk “Solcu Bir Kıbrıslı Türk Vurularak Öldürüldü” başlığıyla haberi şöyle veriyordu:

“Bozkurt Gazetesi-25 Mayıs 1958-syf:1

Solcu Bir Türk Vurularak Öldürüldü

Diğer Bir Solcu’nun Da Kaçırıldığı Bildiriliyor

Dün sabah saat 10.45 raddelerinde Lefkoşa’da Selimiye Camii civarında meçhul bir şahıs tarafından vurulmak suretiyle öldürülen 32 yaşındaki Fazıl Önder, şehrimizde solculuğu ile tanınmıştı.

Bundan bir hafta evvel cemaat aleyhine olan hareketlerinden vazgeçmesi için kendisine ihtar yapılmış ve bir açıklamada bulunması istenmiştir. Fazıl Önder böyle bir açıklamada bulunmıyacağını ve ideallerinden fedakârlık yapmayacağını söylemiştir.

Hadise şu şekilde cereyan etmiştir: Fazıl Önder dün sabah Küçük Kaymaklıdaki evinden kalkarak Lefkoşa’ya gelmiş ve dükkânında ortağı ile birlikte çalışmaya başlamıştır. Saat 10.45’de meçhul bir şahıs makine başında çalışmakta olan Fazıl Önder’e üç el ateş açmış ve isabet kaydetmiştir.

Fazıl Önder kurşunları yediği halde mukabele etmeğe davranmış ve bu sırada arkasına bir de kama işlenmiştir. Bu kama Fazıl Önder’in ölümünden sonra hastahanede zorlukla çıkarılmıştır.

Yaralandıktan sonra hastahaneye kaldırılan Fazıl Önder orada ölmüştür. Yayınlanan resmi bir tebliğde 38’lik bir tabanca kullanıldığı ve tahkikatın devam ettiği bildirilmektedir.

Diğer taraftan Sadi Erkut’un vurulduğu gün solcu işçilerle birlikte bir konuşma yapan Hulûsi Çağlar’ın Rumlar tarafından Londra’ya gönderildiği haber veriliyor.”

Olayı o anda üstlenen olmadığını ve “meşhul şahıs” şeklinde bir muamma yüklenip bırakılan haberin başında, Fazıl Önder’e daha önce siyasi görüş ve davranışlarından dolayı ihtar yapıldığından bahsediliyor. Peki kim tarafından ve bu haberi yazan kişi, Fazıl Önderle ilgili bu konuyu nereden biliyor?

“Raporlara göre, Önder'in ilk olarak vurulduğu sırada, yarası ölümcül değildi ve katillerden biriyle mücadelesi sırasında diğer suikastçinin onu sırtından bıçaklaması sonucunda ölümcül darbeyi almıştı.”

Haberde “meçhul bir şahıs” yani tek bir kişiden bahsediliyor fakat başka kaynaklarda suikastçilerin iki kişi olduğu dile getiriliyor. Söz konusu bir diğer kaynak devamında,olayın aslını okurla paylaşıyor:

“Karısı Zehra ve kızı Ayşe'nin cenazesinde bulunmasına izin verilmedi; sadece kız kardeşi ve diğer iki akrabasının katılmasına izin verildi. Küçük Kaymaklı mezarlığına defnedildi ama akrabaları, Önder'in aslında isminin altındaki mezarda gömülen kişi olup olmadığını hâlâ doğrulayamamaktadır.

Suikastten üç gün sonra TMT bir bildiri yayımlayarak, cinayetin kendileri tarafından işlendiğini açıklamış ve Kıbrıs Rumları ile aynı örgütlerde yer alan bütün Türklerin aynı şekilde temizleneceği tehdidinde bulunmuştu. Nitekim izleyen günlerde, TEK Yönetim Kurulu (Türk Eğitim Kulübü ea) üyelerinden berber Ahmet Yahya 29 Mayıs'ta Lefkoşa'da, yine berber olan Ahmet İbrahim ise 30 Haziran'da Limasol'da öldürülmüştü. İnşaat İşçileri Sendikası Yönetim Kurulu üyesi Hasan Ali 5 Haziran'da, Arif Hulusi Barudi de 3 Temmuz'da uğradıkları saldırılardan yaralı olarak kurtulabilmişlerdi. Yıllar sonra, 15 Ekim 1965 tarihli Zafer gazetesi, bu tedhiş olaylarını “1958’de solcu Türklerin temizlenmesi harekâtı” olarak değerlendirecekti.(www.vikipedi)”

Bozkurt gazetesinin söz konusu 25 Mayıs 1958 tarihli nüshasında solcu oldukları için öldürülen veya darbedilen Kıbrıslı Rumlardan da haberler vermekteydi. “Cadı Avı” misali her iki tolumda da “solculara” karşı bir katlediş ve bezdirme harekatı başlatılmıştı. Her iki toplumun faşitleri ortak bir paydada buluşmuştu. “Düşmanları aynı idi.”

Yazıdizimizi gazetede yer alan ve solcu oldukları için katledilen-dövülen Kıbrıslı Rumların haberleriyle tamamlyoruz. Fazıl Önder için yazılacak daha çok şey vardır kuşkusuz. Işıklar yoldaşı olsun...

“Bozkurt Gazetesi-25 Mayıs 1958-syf:1

Lefkoşa’da Bir Solcu Rum Vuruldu

Dün akşam Lefkoşa’da bir vurma hadisesi olmuş ve Kıbrıslı bir Rum yaralı olarak Lefkoşa Genel Hastahanesi’ne kaldırılmıştır.

Ömerge sokağında bir evin kapısı vurulmuş ve o anda evde bulunan Rum kapıya çıkmıştır. Kapının önünde bulunan ve iki kişi olduğu iddia edilen silâhlı şahıslar Rum’a ateş açmışlar ve Rum içeri doğru koşmaya başlamıştır.

Ayağından üç kurşun yarası alan Kıbrıslı Rumun solcu olduğu bildirilmektedir.”

“Bozkurt Gazetesi-25 Mayıs 1958-syf:1

Solcu Bir Rum Döğülerek Öldürüldü

Kufezli Savas Menikos adında Solcu İşçi Birlikleri’ne mensup bir Rum işçisi Lefkonuk köyünde kilise avlusunda bir ağaca bağlanarak halkın önünde ve karısının da hazır bulunduğu bir sırada ölünceye kadar döğülmüştür (dövülmüştür). Hadise mahalline yetişen polis maktulün bulunduğu yerde bir levha bulmuştur. Bu levhada Eoka’nın emriyle öldürüldüğü yazılıydı.”

“Bozkurt Gazetesi-25 Mayıs 1958-syf:1

Bir Solcu Daha Öldürüldü

Solcu İşçi Birlikleri’ne mensup İpsoslu Yorgos Yasumis üç maskeli şahsın kahvehaneye girmesi üzerine kaçmağa muvaffak olmuş, fakat maskeli şahıslar tarafından takip edilerek evinin hemen dışında vurulmak suretiyle öldürülmüştür.”