Didem MENTEŞ

Kamudaki bin 116 (1016) geçici personelin kadrolanması için Kasım 2017’de oy çokluğuyla Meclis’ten geçen, “Geçici Personelin Kadrolanması (Özel Kurallar) Yasa Önerisi” ve “Bakanlıkların Kuruluş İlkeleri Değişiklik Yasası”,  Anayasa’dan geri döndü.

Anayasa Mahkemesi, her iki yasa önerisini Anayasa’nın ‘eşitlik ilkesi’ ve ‘kamu görevine girme hakkı’na aykırı buldu. Mahkeme, iki yasa önerisinin gerekçelerini birleştirerek bir karar altında okudu.

Mahkeme kararı açıkladı

Bilindiği üzere Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, sendikaları ikiye bölen, Meclis’te de tartışma konusu olan ‘Geçici Personelin Kadrolanması(Özel Kurallar) Yasa Önerisini imzalamamış, hukuki görüş almak için Aralık 2017’de Anayasa Mahkemesi’ne göndermişti. 45 günlük süre dolmadan Anayasa Mahkemesi, yasa önerisiyle ilgili görüşünü öğle saatlerinde açıkladı.

Başkanlığı’nı Narin Ferdi Şefik’in yaptığı üye yargıçlar Mehmet Türker, Ahmet Kalkan, Tanju Öncül, Bertan Özerdağ’dan oluşan Anayasa Mahkemesi huzurundaki davada, İddia Makamı’nda Başsavcılık adına Kıdemli Savcı Cemaliye Usanmaz ve tarafların avukatları hazır bulundu. KTAMS adına avukat Levent Kızılduman, Memur-Sen adına avukat Hasan Yücelen, Kamu-Sen adına avukat Suna Amca ve Tel-Sen yetkilisi şahsen mahkeme hazır bulundu. Anayasa Mahkemesi kararını Başkan Narin Ferdi Şefik okudu.

Mahkeme 3 gerekçe öngördü

Mahkeme, kararında üç gerekçe üzerinde durdu. Mahkeme birinci gerekçede; bu yasa önerisinin kamu görevinde çalışan geçici personel ile kamu görevine girme hakkına sahip yurttaşlar arasında ayırım yapmakta olduğunu, bu ayırımın da Anayasa’nın 8’inci maddesi olan ‘eşitlik ilkesi’ne aykırı olduğunu açıkladı.

İkinci gerekçede ise KKTC iç hukukunun parçası olan 111 sayılı İLO sözleşmesinin, devletin her türlü ayrım gözetmesini eşitlik ilkesine aykırı bulmakta olduğunu belirten Mahkeme, sadece geçici personele yönelik yasa yapılmasının İLO sözleşmelerine de aykırı olduğunu ifade etti.

‘Kamu görevine girme hakkı’ düzenleyici maddedir

Mahkeme, üçüncü gerekçede ise Anayasa’nın 11’inci maddesi tahtında bu şekilde yasalar yapılmasının Anayasaya uygun olduğunu, 11’inci maddenin kamu yararı olması halinde Devletin temel hakları, hakkın özüne dokunmadan yasayla kısıtlamayı ön görmekte olduğunu kaydetti.

Ancak Anayasa’nın 11’inci maddesine dayanarak bu yasanın uygulanamayacağına işaret eden Mahkeme, Anayasa’nın 72’inci maddesi olan ‘kamu görevine girme hakkı’nın bu yönde düzenleyici madde olduğunun altını çizdi.

Ayırım yapılmak yasaktır!

Mahkeme, Anayasa’nın 72’inci maddesinin 2’inci fıkrasına göre görevin gerektirdiği nitelikler haricinde, ayırım yapılmasının yasak olduğunu da atardı. Mahkeme, daha önceki kararlara atıfta bulunarak, geçicilik görevinin gerektirdiği niteliklerden olmadığını dolayısıyla geçici personel kadrolanmasına yönelik bu yasanın Anayasa’nın 72’inci maddesinin 2’inci fıkrasına aykırı olup, bu sebeple Anayasa’nın 11’inci maddesinin uygulanmasına imkan olmadığını ifade etti.

Neler olmuştu?

Hatırlanacağı üzere Aralık 2017’de Cumhurbaşkanı Akıncı, Cumhuriyet Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilerek onayına gönderilen “Geçici Personel Yasası”nı ve “Bakanlıkların Kuruluş İlkeleri Değişiklik Yasası”nı yaptığı değerlendirmeler ve son tahlilde Başsavcılık tarafından verilen hukuki görüşler ışığında, Anayasaya Mahkemesi’ne sevk etmişti.

Başsavcılık Cumhurbaşkanlığı’na verdiği hukuki görüşte, Cumhuriyet Meclisi’nde oy çokluğuyla kabul edilen Geçici Personel Yasası’nın Anayasa’nın 8. ve 72. Maddelerine aykırı olabileceğini belirtmişti.

Cumhurbaşkanı, Mustafa Akıncı Başsavcılık görüşü yanı sıra düşüncelerini aktarmak isteyen sendikalar KTAMS, KTÖS, DEV-İŞ, GÜÇ-SEN, MEMUR-SEN ve HAK-SEN ile bira araya gelmiş ve görüşlerini de dinlemişti.

Bilindiği üzere 21 Kasım tarihindeki Meclis oturumunda yasa önerisinin Anayasa’nın 8. ve 72. maddesine aykırı olduğu ifade edilmiş, CTP ve TDP’nin olumlu oy kullanmamalarına rağmen yasa önerisi oyçokluğuyla geçmişti.