“Geldiğimde adadaki hayat Türkiye’ye göre daha güzeldi. Şimdi çok daha zor…”
Mustafa Tekebağ… Henüz 14 yaşında adaya geldi. 10 yıldır Lefkoşa Sanayi bölgesinde oto kaporta mekanik sektöründe hizmet veren bir şirkette çalışıyor.
▶ Kıbrıs’ı gezmek için gelmiş, “hayat şartları Türkiye’ye göre daha iyi” düşüncesi ve abisinin tavsiyesi üzerine adada kalmış. Şimdi ise gitmeyi, memleketi Şanlıurfa’ya dönmeyi düşünüyor. Çalışmak için Türkiye’den adaya gelecek olan kişilere ise burada kalma önerisinde bulunmayacağını vurguluyor.
▶ “İlk geldiğimde buradaki hayat Türkiye’ye göre daha güzeldi. Şimdi çok daha zor... Gün geçtikçe, geçinmek oldukça zorlaştı.”
▶ “Et fiyatları ortada, oldukça yüksek. Her canım çektiğinde et yiyemiyorum. Kendi ihtiyaçlarımı kısıtladım. Ayakkabı, kıyafet…”
▶ “Hasta da olsam işe gelmek zorundayım. Yoksa geçinemeyiz.”
Ayşe GÜLER
Mustafa Tekebağ… Henüz 14 yaşında adaya geldi. 10 yıldır Lefkoşa Sanayi bölgesinde oto kaporta mekanik sektöründe hizmet veren bir şirkette çalışıyor.
Kıbrıs’ı gezmek için gelmiş, “hayat şartları Türkiye’ye göre daha iyi” düşüncesi ve abisinin tavsiyesi üzerine adada kalmış.
Şimdi ise gitmeyi, memleketi Şanlıurfa’ya dönmeyi düşünüyor. Çalışmak için Türkiye’den adaya gelecek olan kişilere ise burada kalma önerisinde bulunmayacağını vurguluyor.
Hayat pahalılığından, ulaşım sorunundan dem vuruyor, yüksek ev kiralarından dert yanıyor.
Eve yalnızca gece uyumak için gidiyor ancak aylık 400 TL elektrik faturası ödüyor.
“İlk geldiğimde adadaki hayat Türkiye’ye göre daha güzeldi. Şimdi çok daha zor… Geçinmek çok zor” diye anlatıyor Tekebağ…
Tekebağ, gün geçtikçe geçinmenin daha da zorlaştığını ifade ederek, ekliyor: Ekstra iş yapmadığımız zaman, tek maaşla geçinemiyoruz. 10 yıldır buradayım, ustayım ama aldığım maaş 8 bin 600 TL. Ne kadar da çalışsam da alacağım maaş bu…
Kişisel ihtiyaçlarını kısıtlandığından da bahseden Tekebağ, “Her markete girdiğimde bin TL’den aşağı alışveriş yapamıyorum. Gıda fiyatları çok yüksek...” diyor.
“Gün geçtikçe, geçinmek oldukça zorlaştı”
◼ Tekebağ, 2012 yılında adaya geldiğinde hayat şartlarının Türkiye’ye kıyasla daha güzel olduğundan bahsetti, “ Şimdi her şey çok daha zor. Geçinmek çok zorlaştı” dedi.
◼ Adaya ne zaman geldin, kaç yıldır buradasın?
“10 yıldır buradayım. Adaya, 14 yaşında geldim. Şu anda 24 yaşındayım. Bu yaşıma kadar hep çalıştım. İlk geldiğimde buradaki hayat Türkiye’ye göre daha güzeldi. Şimdi çok daha zor... Gün geçtikçe, geçinmek oldukça zorlaştı. Her konuda böyle oldu. Yakıt, ulaşım, market…”
◼ En fazla giderin nedir?
◼ “Bir markete girdiğimde 1000 TL’den aşağı alışveriş yapamıyorum. Gıda fiyatları çok yüksek... Ben lojmanda kalıyorum ama arkadaşlarımdan biliyorum; ev kiraları çok yüksek. İlerleyen dönemde eve çıkmak istediğimizde nasıl yapacağız bilmiyorum.”
◼ Aylık kazancın ortalama ne kadar?
◼ “ Ekstra iş yapmadığımız zaman, tek maaşla geçinemiyoruz. 10 yıldır buradayım, ustayım ama aldığım maaş 8 bin 600 TL. Ne kadar da çalışsam alacağım maaş bu. İş yerinde 2 kişiyiz. Piyasa böyle... “Mesaim sabah 08.00’de başlıyor, 17.00’ye kadar çalışıyoruz.
“Her ay 250 TL cep telefonu, 400 TL elektrik faturası…”
◼ Tekebağ, 10 yıl önce ilk maaşının bin 600 TL olduğunu, o dönemde bu paranın bin TL’sini biriktirebildiğini ifade ederek, “Şimdi aldığım maaş 8 bin 600 TL. Her ay 250 TL cep telefonu, 400 TL elektrik faturası ödüyorum. Bir kenara para atmayı bırak, geçinemiyor, ay sonunu getiremiyoruz.”
◼ Ay sonunu getirebiliyor musun?
◼ “Buraya ilk geldiğimde aldığım maaş bin 600 TL idi. 1000 TL’sini rahatlıkla biriktirebiliyordum. Şimdi aldığım maaş 8 bin 600 TL alıyorum, bir kenara para atmayı bırak, geçinemiyor, ay sonunu getiremiyoruz.”
◼ Peki aylık giderin ortalama ne kadar?
◼ “Her ay 250 TL cep telefonu faturası ödüyorum. Ayda bana düşen elektrik faturası ise 400 TL. Sabah çıkıyoruz, eve gece gidiyoruz. Yatmadan yatmaya elektrik kullanıyoruz ama ödememiz gereken ücret bu.”
◼ Yapmak isteyip de yapamadığın bir şey var mı?
◼ “Kendime zaman ayıramıyorum. Doğum günü hediyesi olmasaydı şu anda telefon taşıyamazdım. Araba tamir ediyorum ama arabam yok. Arabam olsun isterdim. Yaz geldiğinde tatile gitmek istiyorum. Umutsuzum.”
◼ Hayat pahalılığından bahsettin. Kısıtladığın bir giderin var mı?
◼ “Et fiyatları ortada, oldukça yüksek. Her canım çektiğinde et yiyemiyorum. Kendi ihtiyaçlarımı kısıtladım. Ayakkabı, kıyafet… İster istemez bu oluyor. Hasta da olsam işe gelmek zorundayım. Yoksa geçinemeyiz. Bir gün gelmediğimde, ertesi gün maaşımdan kesiliyor. Kendine bakacaksan özel hastaneye gitmek zorunda kalıyorsun. Sağlık konusunda özel hastane olmazsa boş…”
“Gitmeyi düşünüyorum" Belli zaman sonra adadan ayrılacağım…”
◼ “50 kişilik arkadaş grubum vardı. Çoğu Türkiye’ye döndü. Ben de dönmeyi düşünüyorum” diyen Tekebağ, “Şu anda benim yanıma biri gelse burada kalmasını önermem” değerlendirmesinde bulundu.
◼ İlk geldiğin dönemle şimdiyi kıyaslarsan, ne söyleyebilirsin?
◼ “Daha önceki hayallerimiz bambaşkaydı. İlk geldiğimde ada çok daha güzeldi. Bir ev almak istiyordum, iş yeri kurmak istiyordum.”
◼ Türkiye’ye dönmeyi düşünüyor musun?
◼ “Gitmeyi düşünüyorum. Belli zaman sonra adadan ayrılacağım. 50 kişilik arkadaş grubum vardı. Çoğu Türkiye’ye döndü. Bir uçak bileti 2 bin 500 TL oldu. Yaşanmaz hale geldi. Ben Şanlıurfa’dan geldim. Acil durum olmadığı sürece senede 2 kez gidiyorum.”
◼ Adaya gelmendeki sebep neydi?
◼ “Abim buradaydı. Gezmeye geldim, kendisi önerdi kaldım. Ama benim yanıma biri gelse burada kalmasını önermem. Sürekli dışarı çıkamıyoruz. Bir bardak içki fiyatı 80 TL-100 TL oldu. Her şeyi kısıtladık.”
◼ Asgari ücretin artması gündemde. Sence kaç olmalı?
“Asgari ücret artmalı. Türkiye’de asgari ücret 8 bin 500 TL oldu. Eğer artmazsa herkes Türkiye’ye ailesinin yanına gider. Hayat şartları düzeltilmeli. Çoğu genç göç etti. Çırak olarak sanayide biziz. Bizim arkamızdan biri gelmedi. 10 bin TL maaş alsa da geçinemezsin. Yılbaşından sonra işlerin açılmasını bekliyoruz. Şu anda haftada 5-6 araba geliyor. Eskiden yetiştiremiyor, ekstra işe kalıyorduk.”