Okan DAĞLI - Yücel VURAL

Adayı bölen yeşil hattın üzerindeki dikenli teller birçok noktada aralanmışken…  Kıbrıs’ın ortak kültürel mirası ortak eylemlerle korunmaya çalışılırken…

Elektrik şebekeleri ortak eylemle birbirine bağlanmışken…

Mobil telefonlarla daha rahat iletişim kurulmasını sağlayan ortak bir girişim başarıya ulaşmışken…

Çeşitli yaş gruplarından öğrenciler ayırıcı duvarları aşarak bir araya gelirken… Kıbrıs’ın toplumları artık günlük yaşantılarının neredeyse her alanında birbiriyle normal ilişkileri geliştirmeye başlamışken…

Ve en önemlisi, sivil toplum kafalardaki bölünmüşlük algısını darmadağın etmişken…

Ve dahası artık günlük yaşantımızın parçası haline gelmişken….

Barikatları kapatmak neyin nesi oluyor? Ya da bu kararı alanlar neyi amaçlıyor?

***

Bilindiği gibi, Yeşil Hat üzerinde 1974 yılından beri var olan barikatlar 23 Nisan 2003 tarihine kadar kapalı kaldı.

Kuzey’de on binlerce insanın, ‘barış ve federasyon’ ana talebiyle sokaklara dökülmesi barikatların açılmasını da zorlayan bir gelişmeydi. Sivil toplumun bu zorlaması sonucunda aklıselim galip geldi ve Kıbrıs’ta iki bölge arasında denetimli geçişler başlatıldı. Böylece yıllarca adayı bölen Yeşil Hat ilk kez birleştirici bir rol üstlenmiş oldu.

Zamanla iki toplum arasında iletişim köprüsü görevini de gören geçiş noktaları şimdi büyük bir sınav veriyor. Bunun nedeni de Anastasiadis hükümetinin bazı geçiş noktalarını bir haftalık süreyle kapatmış olmasıdır.

Bu kapatma kararına gerekçe yapılan koronavirüs’un ‘masumiyeti’ne dair Kıbrıs kamuoyunda genel bir uzlaşı olmuştur. Yani hiç kimse, bazı geçiş noktalarının geçici olarak devre dışı bırakılmasının gerekçesinden tatmin olmamıştır. Bu kararı alanlar bile inandırıcı olmayı denemeyi göze almamışlar….

Geçiş noktalarının, herhangi bir gerekçeyle, kapatılarak ‘eski’ye dönülmesi mümkün müdür?  Çok zor, ama imkansız değil.

‘Yeniden Kapalı Maraş’ başlıklı yazımızda, kapalı Maraş’ı gerek BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarını gerekse iki taraf arasında uzlaşılmış ilkeleri ayaklar altına alarak ‘yerleşime’ açmanın ancak bir maceraperestlik örneği olduğunu ve bu eylemin geçiş noktalarına bomba atmak anlamına geldiğini ileri sürmüştük.

Göründüğü kadarıyla Anastasiadis hükümeti bu bombayı erken patlattı. Yani kapalı Maraş’ın açılmasına dönük provokatif söylemlere provokatif bir yanıt verilmiştir. Anastasiadis hükümeti bu provokasyon zincirinin provasını koronavirüs bahanesiyle yapmaktan çekinmeyeceğini göstermiştir.

Bu eylem, yani geçiş noktalarından dördünün geçici de olsa kapatılması, aynen kapalı Maraş’a BM Güvenlik Konseyi kararları ve iki toplum lideri arasında varılan uzlaşının hilafına ‘girip yerleşeceğini’ ilan edenlerin eyleminde olduğu gibi toplumlar arası yakınlaşmaya dönük bir saldırı anlamına gelmektedir.

Şimdi gerek güneyden gerekse kuzeyden provokatif eylemleri peydahlamak isteyenlere bazı hatırlatmaları yapmanın tam zamanıdır. Zaten sivil toplum bunu yapıyor:

• Sizler ‘sınır’ kapatır gibi geçiş noktası kapatamazsınız… Kıbrıs’ın üyesi olduğu AB sizlerden, AB vatandaşlarının Kıbrıs içinde serbestçe dolaşımını sağlamak için çaba harcamanızı, geçişlerde en az kuralı uygulamanızı beklemektedir.
• Bu nedenle 10. Protokolü ve Yeşil Hat Tüzüğü’nü yeniden okumanızı önermek isteriz.
• Kapatmaya çalıştığınızın ‘sınır kapısı’ olmadığının farkında mısınız? Herhalde değilsiniz. AB Yeşil Hattı AB’nin bir dış sınırı olarak tanımamaktadır. Kıbrıs’ın halkı da bunu bir dış sınır olarak görmemektedir.
• AB, Kıbrıs’ın her iki bölgesi arasında işbirliği yapılmasını arzulamaktadır. Kıbrıs’ın kalkınması her iki bölgenin de kalkınması anlamına gelmektedir.
• Uluslararası toplum sizden hukuk ve insan haklarına saygı beklemektedir. Yani dayatma da yapamazsınız.
• Sizler, güneyde ya da kuzeyde olun fark etmez….Her iki halkı da etkileyecek önlemler almadan önce nezaket gösterip bu halkın temsilcilerine bilgi vermek ve sivil toplumun sesine kulak asmak zorundasınız.
• Aksi halde hem kapalı Maraş için hem de geçiş noktaları için kafanızdan geçenler provokatif eylemler olmaktan başka bir anlam taşımayacaktır.

Koronavirüsün dünyada yarattığı etkiye karşı önlem alındığı gerekçesi sadece bir komedidir. Adada herhangi bir vakaya rastlanılmadığı halde iki toplumlu sağlık komitesine haber bile vermeye gerek duymadan geçiş noktalarından bazılarının açık bırakılarak 4 kapının kapatılması siyasi nitelikli bir karardır.

Bir haftalık sürenin sonucunda tekrardan değerlendirilecek olan geçiş noktalarının kapatılması yönündeki karara gösterilen tepkiler, (geçiş noktalarının geleceğiyle ilgili verilecek karar ne olursa olsun) çok ciddi sonuçlara yol açmıştır.

Artık bu mızrak bu çuvala sığmıyor! Utangaç da olsa, pervasız da yapılsa provokasyonlarınız artık can sıkmaktadır.

UniteCyprusNow ve İki Toplumlu Barış İnisiyatifi’nin çağrısıyla Lokmacı/Ledra sokak geçiş noktasında toplanan sivil toplumdan birçok insan barikatları yıkarak bir araya gelmiştir. KıbrıslıRum barışseverler de, bu karara karşı ciddi ve kitlesel bir tepki göstermiştir.

Sizin provokasyonlarınızı anladıkları için…

Yani geriye dönüş yolunuzda yalnızsınız...