Kayıplar Komitesi’nin Girne Boğazı’nda yürütmekte olduğu ve daha önce iki “kayıp” şahıstan geride kalanların bulunduğu kazıda, üçüncü bir “kayıp” şahsın da kalıntılarına ulaşılmaya başlandığı öğrenildi.

Kayıplar Komitesi Kıbrıslıtürk Üye Ofisi Kazılar Koordinatörü Arkeolog Gülseren Baranhan’dan aldığımız bilgilere göre, 1974’ten “kayıp” bazı Kıbrıslırumlar’ın gömü yerinin arandığı dere yatağında yürütülen kazılarda, üçüncü bir şahsa ait kalıntılara dağınık halde ulaşılmaya devam ediliyor. Bu bölge her ne kadar da Google haritalarında “Balabayıs” olarak (Bellapais) geçse de, aslında Girne Boğazı’nda bir nokta...

Kayıplar Komitesi’nin Gayduras (Korkuteli) köyünde 1974 “kaybı” bir grup Kıbrıslırum’un gömü yerini aramakta olduğu bir arsadaki kazı ise devam ediyor.

Mora’da (Meriç) başlatılmış olan, Kıbrıslıtürk mezarlığı arkasında yürütülen kazı da devam ederken, Lapta’da ise bir kuyu kazısı yapıldı ancak kuyuda herhangi bir ize rastlanmayınca, kazı kapatıldı.

Zeytinlik’te (Templos) 1974 “kaybı” bir grup Kıbrıslırum’un gömülü olduğu söylenen bir kuyu içinde kazılar devam ederken, Dikmen’de ise (Digomo) bir başka kazı tamamlanarak kazı kapatılmış bulunuyor.

1963-64 “kaybı” bazı Kıbrıslıtürkler’in gömü yerinin aranmakta olduğu Strovulos bölgesindeki kazılar ise devam ediyor.

Kayıplar Komitesi kazı ekipleri bugün ve Pazartesi günü, Kıbrıslırumlar’ın “Paska” tatili nedeniyle çalışmayacak, Salı günü ise Kıbrıslırum ekiplerin PCR testleri zorunluluğu nedeniyle çalışmayacaklar – kazılara önümüzdeki Çarşamba günü kalındığı yerden devam edilecek...

Kazı ekiplerinde bulunan tüm arkeologlarımıza, şirocularımıza ve diğer çalışanlara “Çok kolay gelsin” diyoruz...

KAYIPLAR KOMİTESİ’NDEN AÇIKLAMA...

Öte yandan dün, Kayıplar Komitesi tarafından Nisan ayındaki çalışmalara ilişkin bir açıklama yapıldı ve şöyle denildi:

“Kayıp Şahıslar Komitesi (KŞK), daha fazla kayıp kişinin yerini tespit etmek, kazı yapmak ve kimliklendirmek amacıyla Nisan ayı boyunca faaliyetlerine devam etti.

KŞK, Bellapais/Balabayıs'taki bir kazı alanında ek insan kalıntılarını ortaya çıkardı. Bu kazı çalışmaları, bu yerde bulunan tahmini kişi sayısını üçe, 2021 yılında adanın dört bir yanında kazılardan çıkarılan toplam kişi sayısını altıya çıkarıyor. Kazılar Kıbrıs genelinde yedi alanda devam etmektedir.

KŞK, Ocak ve Şubat aylarında Covid-19 ile ilgili hareket kısıtlamaları nedeniyle 41 iş günü kaybetmesine rağmen Ocak 2021'den bu yana 12 kayıp şahsın kimliklendirilmesi gerçekleştirilerek kimlik tespiti yapıldı. Komitenin Antropoloji Laboratuvarı'ndaki çalışmaları 2021 Mart ayı başında yeniden başladı.

KŞK’ya bugün, bir yıldır yürürlükte olan Covid-19 ile ilgili erişim kısıtlamalarının, kuzeydeki 10 askeri bölgede kaldırıldığı bilgisi verildi. Komite, kısa süre içinde bu yerlerde de kazı yapmak için hazırlık yapıyor.

Son olarak; KŞK kayıp bir şahısla ilgili bilgisi olan kişilerin 181 numaralı telefon hattını arayarak anonim olarak bilgi verebileceklerini bir kez daha hatırlatmak istiyor.

İletişim bilgileri

Kıbrıslı Türk Üye Ofisi: +90 3922281586

Üçüncü Üye (BM) Ofisi: +357 22614362

Kıbrıslı Rum Üye Ofisi:        +357 22400142

E-mail: [email protected]

KŞK Basın Ofisi:         [email protected]

Web sitesi: www.cmp-cyprus.org

Sosyal Medyada KŞK

Facebook:

● Kayıp Şahıslar Komitesi Kıbrıslı Türk Üye Ofisi

● Committee on Missing Persons in Cyprus - CMP

● Διερευνητική Επιτροπή για τους Αγνοούμενους στην Κύπρο - ΔΕΑ

Instagram:

● cmpkibris

● cmpcyprus

● cmpkypros

Twitter:

● Committee on Missing Persons in Cyprus (CMP)

LinkedIn:

● Committee on Missing Persons in Cyprus (CMP)”

Girne Boğazı'ndaki kazılardan görünüm...

Kosova’da savaş kurbanları, gerillaların savaş suçlarıyla yargılandığı duruşmalara gitmekten korkuyor...

Balkan Insight haber sitesinin verdiği habere göre, geçmişiyle yüzleşmeye çalışan Balkanlar’da, Kosova’da savaş kurbanları, gerillaların savaş suçu işledikleri için yargılanmakta olduğu duruşmalara gitmekten korkuyorlar ve çekiniyorlar...

Serbeze Hakhiyaj’ın haberine göre, Kosova’nın eski Cumhurbaşkanı Haşim Taci ve onunla birlikte üç üst düzey “Kosova Kurtuluş Ordusu” üst düzey yetkilisinin savaş suçu işlemekle suçlanarak yargılanmakta olduğu mahkemelerde savaş mağduru görgü tanıkları bizzat katılmaktan korkuyor. Taci’yle birlikte üst düzey politikacılar, eski gerilla liderleri Kadri Veseli ve Yakup Krasniki de yargılanıyor – mahkemede görüşülmekte olan davaya göre, Taci ve onunla birlikte yargılanan “Kosova Kurtuluş Ordusu” yöneticilerinin en az 416 bilinen kurbanları bulunuyor ve bunlara karşı savaş suçu işlenmiş...

Geçen hafta mahkeme, savaş suçuna maruz kalmış kurbanların mahkemeye katılımına ilişkin bir karar üreterek, 19 savaş kurbanı görgü tanığının mahkemede Taci’ye karşı ifade etmek üzere başvurduklarını, bunlardan dokuzunun mahkemece onaylanarak ifade vermelerinin kabul edildiğini duyurdu.

Mahkeme kararında, bu savaş mağduru görgü tanıklarına tüm evrakların verileceği, kamuya açık ve tüm gizli bilgilerin, yazışmaların ve kanıtların da kendilerine sunulacağı kaydedildi ancak “son derece gizli materyalin” kendilerine verilmeyeceği duyuruldu.

Savaş suçuna maruz kalmış kurbanların mahkeme öncesi yapılacak oturumlara da katılabilecekleri, kendi kişisel çıkarlarıyla ilgili konularda gerek sözlü, gerekse yazılı sunuşlar yapabilecekleri de belirtilen mahkeme kararında, “kendilerine isimsiz olarak bunu yapma olanağı verilecek ve kimlikleri gizli tutulacaktır” denildi.

Ancak Balkan Insight’ın haberine göre, bazı savaş mağdurları kimliklerinin yine de açığa çıkacağından korkuyor.

2020 Ekimi’nde, “Kosova Kurtuluş Ordusu Savaş Gazileri Örgütü” bir açıklama yaparak kendilerinin Lahey’deki savcılardan 4 binden fazla davaya ilişkin döküman elde ettiklerini, bunlar arasında görgü şahitlerinin listesi de bulunduğunu, bu dökümanların Priştine’deki ofislerine isimsiz olarak bırakıldığını duyurmuştu.

Bu açıklama, gerek savaş kurbanları, gerekse Gani gibi görgü tanıklarına yönelik bir tehdit olarak algılanmıştı. Böylece “Kosova Kurtuluş Ordusu Savaş Gazileri Örgütü” lideri ve başkan yardımcısı tutuklanmış ve Lahey’e gönderilerek adalete müdahale etme ve görgü tanıklarını taciz etme konularında kendilerine dava okunmuş, kendileri de suçsuz olduklarını ileri sürmüşlerdi.

Kosova’da 2013 ile 2017 yılları arasında AB’nin Hukukun Üstünlüğü Misyonu EULEX’te başhakim olarak görev yapmış olan Malcolm Simons, savaş suçlarının yargılanmakta olduğu Kosova Özel Mahkemesi’nin savaş kurbanlarını bu mahkemelere katılarak tanıklık etmekle ilgili olarak zorluklar yaşayacağını çünkü sözkonusu özel mahkemenin, Kosovalı Arnavutlar tarafından “Kosova Kurtuluş Ordusu’nun bağımsızlık için haklı savaşını lekeleme girişimi olarak görüldüğünü” belirtti.

Simons, Balkan Insight’a verdiği demeçte, “Kosova’nın yurttaşlarının önemli bir bölümünün desteğine sahip olmayan bu mahkemelere katılmak için kurbanları teşvik etmek zordur” diye konuştu. Simons ayrıca “Mahkemenin kurbanların ve görgü şahitlerinin mahkeme önünde tanıklık etmesi hakkında can güvenliklerini sağlayamayacağı da açıktır” dedi.

Eski Yugoslavya’ya ilişkin Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’nde 2017 yılına kadar görülen savaş suçlarına ilişkin davalarda ve Kosova’da da savaş suçlarıyla ilgili davalarda, savaş mağduru kurbanlar, görgü tanığı olarak yer alıyorlar.

Priştina’da bulunan Kosova Hukuk Enstitüsü Direktörü Ehat Miftaraj, savaş kurbanlarının katılımcı olarak mahkemeye katılacak olması kararının, ileriye doğru atılmış bir adım olduğuna dikkati çekti. Miftaraj, Balkan Insight’a verdiği demeçte, “Kosova Özel Mahkemesi, kurbanların haklarını koruyor ve adalete ulaşmada kolaylıklar sağlıyor” dedi.

Sözkonusu özel mahkeme, mahkum edilmiş bir şahsa, kurbanlarına tazminat ödemeyi de emredebiliyor.

Priştina’daki İnsancıl Hukuk Merkezi’nden Amer Aliya ise 1998-99 yıllarında yaşanmış olan savaş esnasında işlenmiş savaş suçlarını belgelemek için yıllarca çaba harcamış olduklarını hatırlatıyor ve Kosova Özel Mahkemesi’nin “Kurbanların Katılımı için Ofis” kurmuş olmasından övgüyle söz ediyor. Ancak buna karşın, kurbanların bu duruşmalara katılımı için başvurularına yönelik daha fazla çaba harcanması gerektiğine de işaret ediyor Aliya...

Aliya, Balkan Insight haber sitesine verdiği demeçte, “Bazı savaş mağduru kurbanlar yaşlıdırlar ve haklarının bilincinde değildirler ve mahkemedeki duruşmalara katılmak için nasıl başvuru yapacaklarını da bilmiyorlar... Tüm savaş kurbanlarının bu duruşmalara katılımı çok önemlidir çünkü bu dava, onlar için yapılıyor” diye konuştu.

GANİ’NİN YAŞADIKLARI...

Kosova’da savaş kurbanı Gani, eski gerilla Pyeter Şala’nın tutuklanarak Lahey’de yargılanacağını duyunca, tek düşünebildiği şey, Mayıs 1999’da, “Kosova Kurtuluş Ordusu” tarafından bir tutuklama kampında nasıl esir edilmiş olduğuydu...

Gani, Şala ve bir diğer adamın kendisini ve diğer Kosovalı Arnavut tutukluları demir bir çubukla dövdüklerini, bir diğer tutuklunun da lastikle kaplı bir beyzbol sopasıyla dövülerek kanlar içerisinde bırakıldığını hatırlıyor.

O günlerde Şala adlı sözkonusu gerilla, “Kosova Kurtuluş Ordusu”nda “Komutan Kurt” savaş lakabıyla tanınmaktaydı ve Gani’nin iddiasına göre, yanındaki tutuklunun yaralarına ve yüzüne tuz atmıştı...

Gani “Kosova Kurtuluş Ordusu” mensubu askerler tarafından Arnavutluk’un kuzeyindeki bir göçmen kampındayken tutuklanmıştı – Kosova’dan Nisan 1999’da kaçtıktan bir hafta sonraydı bu... Kendisine Sırp yetkililerle işbirliği yaptığı suçlaması yapılmıştı...

2019 yılının Aralık ayında Lahey’de savcılar bir görgü tanığı olarak Gani’yle mülakat yapmışlardı... Gani, onun gerçek ismi değildir, Balkan Insight haber sitesi, onun kimliğini korumak maksadıyla bu takma ismi kullanıyor haberde... Pek çok şahit, Kosova’da olası intikam saldırılarından korkuyor – işte bu nedenle Kosova Özel Mahkemesi de “Kosova Kurtuluş Ordusu” gerillarının işlemiş oldukları savaş suçlarını yargılamak üzere ülke içinde değil, ülke dışında kurulmuş bulunuyor.

Yakın geçmişte Gani’ye, Şala’nın Arnavutluk’un kuzeyindeki Kukes Metal Fabrikası’nda toplanmış esirlere karşı savaş suçu işlemekle suçlanmakta olduğu bildirildi. Şala, bu özel mahkemede geçen hafta suçlu olmadığını ve bu suçlamaların da “saçma olduğunu” beyan etti.

Kosova Özel Mahkemesi, kurbanların bu duruşma süreçlerine katılımına izin veriyor... Gani böylece Şala’nın duruşmasına katılım için başvuru yapmış bulunuyor. Ama bundan yine de çok emin değil...

“Gidip gitmemeyi düşünüyorum... Tekrar onunla karşılaşmak istemezdim... Ancak onca yıldan beridir onu hapiste görmek için bekliyorum” diyor uzak bir köydeki evinde Balkan Insight muhabirine...

“İş Kosova Kurtuluş Ordusu komutanlarına gelince, Kosova’da kimsenin kurbanlara aldırdığı yoktur” diyor öfke ve üzüntüyle...

Şala duruşmasında henüz kurbanların başvuruları için bir son başvuru tarihi belirlenmemiş...

Kosova Özel Mahkemesi sözcüsü Angela Griep, Balkan Insight’a verdiği demeçte, “Suçlamalarda belirtilen suçlardan zarar görmüş, mağdur edilmiş, acı çekmiş herhangi birisi Kurbanların Katılımı Ofisi’ne ve mahkeme sürecine başvurup katılabilir” diyor. “Kosova Özel Mahkemesi önüne çıkacak olan kurbanlar, kurban oldukları yönünde bir tür “onay” alacaklardır, böylece hakimler de işlenmiş olan savaş suçlarının etkisinin tam olarak bilincinde olacaklardır” diye konuşuyor. Griep, kurbanların ayrıca adaletin yerine getirilmesine yardımcı olmayı bilerek bundan bir tatmin duygusu yaşayacaklarına da işaret ediyor...

“Savaş suçu mağduru kurbanlar, gerçeğin ortaya çıkarılmasına katkıda bulunabilirler, adalete katkıda bulunabilirler ve gerek kendilerine, gerekse ailelerine neler yaşandığı hakkında daha ayrıntılı bilgilere ulaşabilirler” diyor.

(BALKAN INSIGHT haberinden derleyip Türkçeleştiren: Sevgül Uludağ/YENİDÜZEN – 28.4.2021)

DEVAM EDECEK