Kıbrıs mutfağını ne kadar tanıyoruz. Bu zengin varsıl mutfağın hakkını ne kadar veriyoruz. Bu mutfak turizm sektöründeki haklı yerini ne kadar alıyor. Kendi ürettiğini tüketen Kıbrıslı her mevsim ürettiğini tüketen bir toplumdu. Unutulan ve kaybolan o kadar lezzetlerimiz ve kültürleri vardır ki inanamazsınız. Harnıp. Dilimize harup, harnup olarak da söylenmeye başlandı. Türkiye’de keçiboynuuzu olarak da bilinmektedir.  Harnup (Kıbrıs dilinde harnıp) Latince ismi Ceratonia Siligua, bir Akdeniz ağacıdır. Akdenize kıyısı olan ülkelerde yabani olarak yetişir. 5-10 metre boyuna kadar yükselebilen, kışın yaprağını dökmeyen, ilkbaharda yeşil çiçek açan ve yazın siyah uzun boynuza benzeyen meyva veren bir ağaçdır. İşte bu ağacın meyvesinden birçok lezzetler üretilir ve yenir. Hem lezzetli, ekonomik hem de sağlık açısından mucizeler saçan bir meyve. Harnıb’ın meyvesinden Kıbrıs mutfağında birçok lezzet üretilir.

HARNIB’IN LEZZETLERİNDEN

Toplanan harnıblar iyice kırılır. Eskiden taş veya traktör kullanılırdı. Kırılan harnıblar çekirdeklerinden ayrıldıktan sonra kırılmış harnıblar betmez yapımı için, çekirdekleri de gokkomila yapımında kullanılırdı. Çekirdekleri ise Gokkomila’yı bilenler tarafından kullanılırdı.  Betmez yapımında kalan posalar da hayvanlara yem olarak kullanılırdı.  Günümüzde ise harnıbların kırılma işlemi fabrikalrada yapılır.  Daha kolay bir yöntemle bu işlemi Kıbrıs Türk Harup Fabrikası yapmakadır. Kıbrıs Türk Harup İşletmeleri Ltd. 1974 yılında Kıbrıs Türk Kooperatif Merkez Bankasının Güney Kıbrıs’ta kalan Harup Fabrikasına karşılık kullanımı Kıbrıs Türk Harup İşletmeleri Ltd’in kullanımına verilmiştir. 1974 yılından beridir işletilen Harup Fabrikası üreticiden satın aldığı harupları ince, orta, kalın olarak kırdıktan sonra çekirdeklerini de ayrıştırarak hem iç hem de dış piyasaya satışını yapmaktadır. Aynı zamanda 2006 yılından beridir iç piyasaya da hayvan yemi imalat ve satışı yapılmaktadır.

1. Harnıb çekirdeği, kozmetik alanı, ilaç yapımı, band şeridi, cd yapımı, komposto bif kutusu olarak kullanılan ambalajların iç yüzeyindeki koruyucu tabakanın yapılması başlıca kullnılan yerlerdir. Ve gokkomila yapımı.
2. Harnıp Posasından besi yemi ve betmez ve bal yapılır.
3. Yeşil harnıb ise idrar söktürücü özelliğe sahip,
4. Harnıb betemezi ise inanılmaz bir lezzet. Eskiden harnıb betmezi yapılırken eski bir yöntem ve gelenek olarak kara kazan ve köfün kullanılırdı. Bir gece suda kalan dövülmüş harnıblar ertesi gün köfün içerisinden kazana süzdürülerek gaynatmaya bırakılırdı. Bir iki gün gaynayan betmez kıvamına gelince süzülerek yenmeye hazır duruma getirilir. İyi bir betmezin olduğunu anlamak için kullanılan bir yöntem ise, kaşık ucundan toprağa bir damla akıtılır. Eğer akıtılan damla pirili gibi olursa o, betmez oldu demektir.
5. Unnuri
6. Gullurugya, derzçullugya ve çörçülukya yapmınında kullanılır,
7. Betmezli tahın,
8. Un helvası,
9. Sısam bastı,
10. Pastelli
11. Harnıb balı,
12. Porto,
13. Gatsurez veya supurga
14. Betmezli dribidez
15. Porto
16. Gatsurez (  Supurga)
17. Betmezli Dribidez
18. Harnıb ytozu
19. GOKKOMİLA

GOKKOMİLA’NIN YAPILIŞI

Gelelim Gokkomila’ya. Çok eski bir tatlımız. Genelde Lefkara köyünde yapılmış olan bir lezzet. 90 yaşında yitirdiğimiz Zeyni Ali nenenin bıraktığı bir miras. Ve unutulmaktan kurtarıldı. Lefkara köyünden sonra göç ettirildiği Çayırova köyüne kadar gokkomilayı hep yaptı. Angonisi Deniz de bu lezzeti yaşatıyor. Çok eskilerde bir tatlı veya yemiş. Gokko Kıbrıs dilinde yemiş anlamında. Mila ise genelde Rumca’da elma anlamına gelmektedir. Evde tatlı ve yemiş ihtiyacını gideren bir lezzet. Toplanan harnıblar kurutuldukatn sonra eski bir gelenek olarak kullanılan taşlarla ezilir ve çekirdekleri ayrılır. Kırılan harnıblar betmez yapımında kullanılırken çekirdekler de farklı bir şekilde kullanılırdı. Atık yok. Harnıb çekirdekleri bir gece suda kaldıktan sonra ertesi gün su içerisinde kaynamaya bırakılır. Kaynayan çekirdeklerin suyu süzülür. Suyu süzülen çekirdeklerin üzerine betmez dökülür ve bir taşım daha kaynatılır. Bir taşım, taşmayacak anlamında kullanılır. Bu aşamadn sonra gokkomilamız hazır. Soğuk veya sıcak olarak yenir. Eskiden yapıldıktan sonra birkaç gün istenildiği zaman yenirdi.  Ve unutulmuş olan bir tatlımız veya yemişimiz.