Devrim DEMİR

Ercan Havaalanı’nda hızlı, kesintisiz ve güvenli uçuşun sağlanması için kritik görev üstlenen hava trafik kontrolörleri, yılın 365 günü 24 saat kesintisiz olarak yoğun mesai harcıyor. Ömürlerinin yarısını dar ve kapalı bir alanda geçiren hava trafik kontrolörleri YENİDÜZEN’e kapılarını açtı, mesleğin bilinmeyen yönlerini anlattı.

YENİDÜZEN’e konuşan Hava Trafik Kontrolleri Sendikası (HTKS) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Kapısız, “Ağır özveri ile çalışıyoruz” dedi, “Yolda yürürken birine çarptığınızda 'pardon' diyerek bir tatsızlığı önleyebilirsiniz ancak yeryüzünde öyle bir meslek var ki 'pardon' deme lüksü veya şansı yok” ifadelerini kullandı.

Oldukça zor ve sorumluluk isteyen bir meslek dalı olan Hava Trafik Kontrolörleri, vardiya usulü çalışarak, hem özel hayattan hem de sosyal hayattan ödün veriyorlar.

Mesleğe adım atabilmek için zor bir eğitimden geçen Hava Trafik Kontrolörleri, Ercan Hava Sahası’nda günde 800 uçağa hizmet veriyor.  

36 kişilik personel sayısı ile 365 gün 7/24 kesintisiz hizmet veren kontrolörlerin en büyük sıkıntısı ise ‘personel’ eksikliği.

Her gün yüzlerce uçakla konuşup yön veren kontrolörler, pilotlarla yüz güldüren diyaloglarını da YENİDÜZEN’e anlattı.

“Kıbrıs’ın güneyi ile koordinasyon yok”

İnsan hayatının her şeyin üstünde olduğuna vurgu yapan kontrolörler, hava sahasında her uçağın onların için çok önemli olduğunu söyledi. Ercan Hava Sahası’nın hizmet alımında tanındığını ve İngiliz bir pilotla yaşanan diyaloğu da YENİDÜZEN’e anlatan kontrolörler, politik nedenler dolayısıyla Kıbrıs’ın güneyindeki kontrolörle koordinasyonları olmadığını anlattı.

YENİDÜZEN’e konuşan Hava Trafik Kontrolörü, İngiliz pilotla yaşadığı diyaloğu şu şekilde anlattı:

“İngiliz uçağı bize bilgi verdi, Kıbrıs’ın güney hava sahasından bizim hava sahamıza geçecekti. Uçak belli bir seviyeye tırmandıktan sonra, Kıbrıslı Rum kontrolör normalde bizi arayıp uyarması gerekirdi. Politik sebeplerden ötürü koordinasyonumuz olmadığı için aramadı. Ben pilotu durdurmak zorundaydım ve İngiliz pilot Kıbrıslı Rum kontrolörü arayarak bilgi verince ‘Bizi tanımadıklarını aynı yükseklikte devam etmesi’ yanıtını aldı. Pilotun cevabı eminim bizleri olduğu kadar onları da şaşırttı, ‘Biz havacılık güvenliğine bakarız sizin aptalca politikalarınız umurumda değil’ cevabını vererek verdiğim koordinasyonda seyrine devam etti.”    

Risk alamaz, hata yapamaz…

Gökyüzünde aynı anda birçok uçakla konuşan, inen ve kalkan uçaklara aynı anda yön veren kontrolörlerin hata yapma şansı yok. Risk alma durumu asla olamaz. Sandalyelere oturdukları an tek düşünceleri ekran, kulakları ise pilotta olan kontrolörlerin, iş yükü oldukça ağır. Hava sahalarının çok güvenli olduğunu anlatan Hava Trafik Kontrolleri Sendikası (HTKS) Yönetim Kurulu Başkanı Cem Kapısız, “ağır özveri ile çalışıyoruz” dedi.

Havada herkesin çözüm beklediğini, kontrolörün de çözüm üretmek zorunda olduğuna değinen Kapısız, dünyanın en yoğun ve en stresli işlerinden birini yaptıklarını ifade etti.

Kapısız, “Yolda yürürken birine çarptığınızda 'pardon' diyerek bir tatsızlığı önleyebilirsiniz ancak yeryüzünde öyle bir meslek var ki 'pardon' deme lüksü veya şansı yok” şeklinde anlattı.

Yükleri çok ağır…

Hava Trafik Kontrolörleri; pilotlara telsiz vasıtasıyla tavsiye, bilgi ve talimatlar ileterek pek çok yardımcı üniteyle birlikte çalışıyor. Teknolojinin getirdiği yeniliklerden faydalanarak, kendi kontrol sahasındaki onlarca hava aracına aynı anda hava trafik kontrol hizmeti sağlayan kontrolörler, uçakların emniyetli, düzenli bir şekilde uçmalarını, zamanında kalkışlarını ve varışlarını sağlıyor.

‘KKTC’ ’nin tek tanınan alanı…

Yüzlerce yolcunun kalkış ve inişlerinde can güvenliğinden sorumlu olan ‘KKTC’ ’nin tek tanınan alanı Sivil Havacılık Ercan Hava Sahası’nda görevli kontrolörler en zor mesleklerden birini yapıyor. Hava sahasını kullanmayan pilotların bile geçerken “Ercan” diye seslenmesinden gurur duyduklarını ifade eden kontrolörler, günde 900 uçakla konuşup, yön veriyorlar.

Tüm hava sahası onlardan soruluyor…

Hava Trafik Kontrol ve Hizmet Merkezinde, görev ve sorumluluk alanları üçe ayrılıyor. Sağ kontrol, yaklaşma ve kule meydan hizmeti veren bölüm koordineli bir şekilde çalışıyor.  Radar ekranları ve telsiz frekans sistemleri cihaz yardımları ile kontrolörler, uçaklarla hem sesli hem görsel bağlantı kurabiliyor. Ayda binlerce uçağa hizmet veren kontrolörler, Uluslararası Havacılık kuralları çerçevesinde, birçok uçakla kesintisiz bağlantı kuruyor. Aprondaki uçağın hareket etmesi ile görevleri başlayan kontrolörler, uçağın gideceği meydana güvenli bir şekilde ulaşana kadar sorumluluk üstleniyor. Havadaki uçakların pozisyon hesaplarına kadar sakin bir şekilde uçakların çağrılarına yanıt veren kontrolörler, pilotun karadaki bir diğer gözü gibi hareket ediyor.

'Meydan Kontrol' her şeyi görerek çalışıyor…

Kulenin en üst kısmında hava ve apron trafiğini görerek yönlendiren meydan kontrol ünitesi bulunuyor. Burada uçakların inişinden park alanına yanaşmalarına kadar bütün aşamalar görevlilerin anlık ve titiz yönlendirmeleri ile gerçekleşiyor. Apronda ve pistlerde yaşanması muhtemel tehlikelere karşı gereken uyarılar buradan yapılıyor. Örneğin pistte olumsuz bir durumla karşılaşıldığı zaman, meydan kontrol yerdeki ekipleri harekete geçiriyor, pist güvene alınıyor.

FOTOĞRAFLAR: BURÇİN AYBARS