YENİDÜZEN (Özel)

24-25 Mayıs tarihlerinde Lefkoşa Mahalli Barosu tarafından düzenlenecek olan  “Çocuk Hakları ve Çocuk Yargılamaları” konulu panel öncesinde YENİDÜZEN’e konuşan Avukat Laden Asilzade, hem panel hem de çocuk hakları konusunda bilgiler paylaştı.
Çocuk hakları ile ilgili son 5 yıldır çalışmalar yapan Avukat Laden Asilzade, çocuk suçlular için Kıbrıs’ın kuzeyinde düzenlenmiş bir hukuki yardım mekanizmasının bulunmadığını söyledi.
Çocuk hakları konusunda YENİDÜZEN’e bilgi veren Asilzade “Yani suça sürüklenen çocuk, kendi maddi imkânları çerçevesinde ya da ailesinin maddi imkânları ile avukattan yararlanmaktadır. Aksi halde, özel bir düzenleme bulunmamaktadır, ancak çok büyük bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır” dedi.
İşte Avukat Laden Asilzade yaptığımız röportaj:

• Bize kendinizi tanıtır mısınız? Çocuk Hakları ile ilgili ne kadar süredir çalışmalar yapıyorsunuz?
• Lefkoşa Mahalli Baro avukatlarından Laden Asilzade. Çocuk hakları ile ilgili son 5 yıldır çalışıyorum. İstanbul’da insan hakları ile çalıştığım sırada özellikle çocuk hakları ile ilgili çalışmalara ilgi duymaya başladım. Yüksek lisans tezimi de bu alanda yazmaya karar verdim. Çeşitli sivil toplum örgütlerinde ve İstanbul Barosu Çocuk Hakları Merkezi’nde bu alanla ilgili bir çok çalışmada yer aldım. Şimdilerde de Lefkoşa Mahalli Barosu ve bir grup gönüllü avukat meslektaşımla bu alanda çalışmalar başlatmış bulunuyoruz.

• Ülkemiz Anayasası’nda genel olarak Çocuk Hakları ile ilgili herhangi bir düzenleme var mı? Ya da özel olarak çocuk yargılamalarını kapsayan maddeler var mı?
• Ülkemiz Anayasası’nda “Çocukların Korunma Hakkı” ve “Gençlerin Korunma Hakkı” şeklinde özellikle çocukları ve gençleri kapsayan iki Anayasa hükmü bulunmaktadır. Bu maddeler genel itibarıyla, korunma ihtiyacı olan çocuklar bakımından devlete bazı yükümlülükler getirmekte ve diğer yandan gençlerin bilgili ve donanımlı birer birey olarak yetişmeleri için gerekli olan zemini hazırlama görevini devlete yüklemektedir. Çocuk yargılamalarına atıfta bulunan madde ise Anayasa’nın 140. Maddesinde “küçüklerin yargılanması” başlığı altında düzenlenmiş olup, çocuklara özgü kuralların yasalarca düzenlenmesini kurala bağlamaktadır.

• Suç işleyen ya da suça sürüklenen çocuklara uygulanan özel bir yasa var mı?
• Ülkemizde Fasıl 157 olarak bilinen “Çocuk Suçlular Yasası” çocuk yargılamalarında uygulanan bir yasadır. Bu alanla ilgilenenler KKTC Mahkemeleri web sayfasında ayrıntılı bilgi elde edebilecektir.

• Ülkemizde çocuk mahkemeleri var mı? Varsa, görev ve yetkileri nelerdir?
• Biraz önce bahsetmiş olduğumuz Fasıl 157 yasasına göre; Suç isnat edilen bir çocuk veya genç kişi hakkında davaya bakmakla yükümlü olan mahkemeler “çocuk mahkemeleri” olarak isimlendirilmektedir. Bu mahkemeler, yetişkinle birlikte suç işlediği iddiasıyla yargılanan çocuk veya gençlerle ilgili davalar dışında kalan çocuk ceza davalarında görev yapan mahkemelerdir. Yani, yetişkinlerle çocuk veya gençler iştirak halinde suç işledikleri hallerde bu mahkemelere görevli olmayacaktır.

• Çocuklar için hukuki yardım var mı?
• Özellikle düzenlenmiş bir hukuki yardım maalesef bulunmamaktadır. Yani suça sürüklenen çocuk, kendi maddi imkânları çerçevesinde ya da ailesinin maddi imkânları ile avukattan yararlanmaktadır. Aksi halde, özel bir düzenleme bulunmamaktadır, ancak çok büyük bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır.

• Suç işleyen ya da suça sürüklenen çocukların sayısını gösteren herhangi bir istatistik var mı?
• Mahkemelerin faaliyet raporları incelendiğinde en son faaliyet raporu 2012 yılına aittir. Bu rapora göre; “2012 yılında 16 yaşından aşağı olup da suç işleyenlerle ilgili olarak mahkemelerde 93 dava ikame olunmuştur. Bir önceki yıldan askıda kalanlarla birlikte yıl zarfında neticelenen 80 davada 97 genç mücrim muhtelif suçlarla itham olunmakta idi. Bu kişilerden 97'si suçlu bulunarak mahkûm edilmişlerdir.  Mahkûm olanların 88'i erkek, 9'u kız idi.” (KKTC Mahkemeleri’nin resmi web sitesinden alıntıdır.)

• Yukarıdaki istatistiğe göre “mahkûm edilmiştir” sözünden hapis cezası mı anlamalıyız?
• Faaliyet raporunu incelediğimiz zaman, yukarıdaki rakamlar arasında 5 kişi nezaret altına alınmış olup, geriye kalan 92 çocuk hakkında muhterem mahkemece başka kararlar verilmiştir. Yani 97 çocuk hakkında verilen kararların tümü hapis cezası değildir.

• Peki son olarak, 24-25 Mayıs tarihlerinde Lefkoşa Mahalli Barosu tarafından düzenlenecek olan bir panel bilgimizde, bu konu hakkında bizi bilgilendirir misiniz?
• Bu panel “Çocuk Hakları ve Çocuk Yargılamaları” konulu olup, hem ülkemizden hem de Türkiye’den gelecek olan konuşmacılar ile Lefkoşa Merit Otel’de düzenlenecek olan bir paneldir. Konuşma yapacak kişiler; emekli yüksek mahkeme başkanı, yargıç, akademisyen, çocuk ve insan hakları uzmanları ve avukatlardan oluşmaktadır. Bu alanda çalışan tüm kişileri, devlet kurumlarını, avukatları, yargı çevresini, hukuk fakültelerini ve sivil toplum örgütlerini sizin aracılığınız ile davet ederiz.