Güney Kıbrıs’ta bugüne kadar yapılan 15 anlaşmayla 787 dönüm Kıbrıs Türk arazisi satın alındı. Toplam 45 milyon Euro’luk tazminat öngörülen satışlar için bugüne kadar 23 milyon Euro ödendi.

15 dostane sözleşmeden 10’una konu olan gayrı menkulü alan Rum Yönetimi, başkalarına yapılan satışa da onay vererek, vergi ve harç geliri elde etti.

Kıbrıs Rum Bakanlar Kurulu’nun, Güney Kıbrıs’ta kalan Kıbrıs Türk mallarının satın alınmasına devam kararı Fileleftheros gazetesinde “Kıbrıslı Türk Mal Sahiplerine 45 Milyon Euro... Bakanlar Kurulu’ndan Kıbrıs Türk Mallarının Satın Alınmasının Devamına Yeşil Işık... Söz Konusu Olanlar İstimlâk Edilmemiş ve Göçmenlerin İskânı İçin Kullanılanlar” başlık ve spotlarıyla aktarıldı.
Gazete, Rum Bakanlar Kurulu’nun, Rum İçişleri Bakanı Sokratis Hasikos’a, Tasos Papadopulos zamanında uygulamaya başlanan Güney Kıbrıs’taki Kıbrıs Türk mallarının satın alımına, “göçmenlerin iskânı için kullanılan ve istimlâk edilmemiş olmaları şartıyla” devam etmesi konusunda yeşil ışık yaktığını yazdı.

“23 milyon Euro ödendi”

Hasikos’un Rum Bakanlar Kurulu’na sunduğu verilere göre, son 5 yıl içerisinde Kıbrıslı Türklerle, üzerine konut inşa edilmiş toplam 750 arsa ve sanayi tesisi kurulmuş 37 arsa için dostane anlaşma yapıldı. Bu anlaşmalar için uzlaşılan tazminat miktarının ise 45 milyon Euro olduğu belirtildi.

Haber şöyle devam etti:

“Bugüne kadar taksitli ödeme kapsamında bu meblağın 23 milyon Euro’luk bölümü ödendi. 15 dostane sözleşmeden 10’unda etkilenen gayrı menkul Kıbrıs Cumhuriyeti tarafından alındı ve paralelinde, Kıbrıslı Türk mal sahiplerinin (o köylerdeki) başkalarına satış yapmalarına onay verildi, devlet bunlardan vergi ve harç geliri elde etti”

Fileleftheros’un haberi şöyle devam etti:
“Bakanlar Kurulu tarafından açıkça belirtildiği üzere, Kıbrıslı Türklerle dostane anlaşma için müzakereler, etkilenen malın sahibi olarak 1974’ten önce kayıtlı olan ve bugün daimi olarak yurtdışında veya uzun süre özgür bölgelerde ikamet eden birincil mal sahipleriyle yapılacak. Elbette bu kişilerin işgal bölgelerinde herhangi bir Kıbrıs Rum malı tasarruf etmemeleri şartıyla.
Kıbrıslı Türklerin daimi ikamet ve tasarruflarında, işgal bölgelerinde Kıbrıs Rum malı bulundurmadıklarının saptanması için gerekli araştırma İçişleri Bakanlığı tarafından, güvenlik makamlarının işbirliğinde yapılacak. İlgili başvuruların incelenmesi sırasında ilgili yasanın şu maddeleri dikkate alınacak:

“Tazminat için bazı şartlar gerekiyor”

Kıbrıs Türk Malları Vasisi, (İçişleri Bakanı) 1974’ten sonra da daimi olarak yurtdışında veya Kıbrıs Cumhuriyeti denetimi altındaki bölgelerde yaşayan Kıbrıslı Türkler için de, işgal bölgelerinde Kıbrıs Rum malı tasarruf etmeme başta olmak üzere bazı şartlara haiz olmaları şartıyla tazminat vermeye ve ödemeye karar verebilir. Bu durumda da Kıbrıslı Türkler, etkilenen malı 1974’ten sonra hibe veya miras yoluyla edinmiş değil 1974 öncesinden sahibi olması gerekir.

Hasikos’un Bakanlar Kurulu’na sunduğu öneride, Hrtistofyas hükümeti tarafından 30 Aralık 2008’de onaylanan ve bugün izlenmekte olan politika tahtında yurtdışında yaşayan Kıbrıslı Türklerle, 1974’ten çok sonra miras yoluyla veya işgal bölgelerinde yaşayan yakınlarının etkilenen malın ilk sahibinden edindikleri mallar için de görüşme yapılmasına olanak tanıyordu. Yine, muhtemelen işgal bölgelerinde olan ve yurtdışında yaşayan Kıbrıslı Türklerin menfaatine mahkemeden tereke belgesi alarak varis olma hakkı edinmiş başka mirasçılar olması durumunda da görüşme yapılabiliyordu. Bu şekilde 6 dostane anlaşma yapıldı. Benzer durumda olan son başvurular bugün İçişleri Bakanlığı’nda beklemede duruyor.

“Tazminat, piyasa fiyatının çok altında seyrediyor”

Kıbrıslı Türklerle veya yetkilendirdikleri temsilcileriyle (Kıbrıslı Rum avukatlar) müzakereler, özellikle mülke müdahale edildiği gerekçesiyle Kıbrıs Cumhuriyeti aleyhine tazminat davası açılmış olanlar, İçişleri Bakanlığı düzeyinde, Tapu ve Hukuk Daireleriyle istişare içerisinde yürütülüyor. Tapu Dairesi, etkilenen Kıbrıs Türk malının rayiç değerini, müzakereler devam ederken geçerli olan bina ve altyapı fiyatlarını hesaba katmadan belirliyor ve müzakerenin ardından, genellikle piyasa fiyatının çok altında seyreden tazminat miktarı konusunda ilke anlaşmasına varıyor.
Her bir konu, İçişleri Bakanlığı’na sunuluyor ve onaylanması halinde mesele onay için Bakanlar Kurulu’na götürülüyor. Ardından, uzlaşılan tazminat bedeli istimlâk prosedürü işletiliyor ve tazminat bedeli yıllık taksitlerle ödeniyor.”
(tak)