Turizm istatistiklerine göre, 2023’te, Kuzey Kıbrıs’a kara sınır kapılarından, vatandaşlar hariç 5 milyon 211 bin kişi giriş yaptı. Bu rakam içinde, Kıbrıslı Rumların sayısı 3 milyon 53 bin, yabancıların sayısı ise 2 milyon 158 bin oldu.

Kara sınır kapılarından kuzeye geçen Rumlar dışındaki  yabancıların başında, 292 bin kişi ile  İngilizler geliyor. Bunu 272 bin kişi ile Yunanlılar, 178 binle Polonya, 169 binle Bulgaristan, 133 binle Alman, 108 binle Polonya ve 88 binle İsrail vatandaşları izliyor.

Özellikle, Lefkoşa, Mağusa ve Güzelyurt’ başta olmak üzere, tüm ülkede  Kıbrıslı Rum ve yabancı turistlerin piyasada canlılık  yarattığını biliyoruz.Bu bağlamda,  daha fazla ziyaretçinin gelebilmesi ve piyasaya daha fazla katkı yapabilmesi için, daha çok geçiş kapısı açılması ve mevcutların geliştirilmesi gerekiyor.

Hatırlanacağı üzere, Pandemi döneminde, Turizm ve Üniversitelerin sekteye uğraması, ülkedeki yabancı nüfusu azaltmış ve ekonomik aktiviteyi yavaşlatmıştı.Bu dönemde,  Güney’ den gelen Rum komşularımızın alışverişleri, işletmelerimize can suyu olmuştu.

Döviz kuru avantajı ile Kuzey’ e gelen Rum komşularımız ve turistlerin harcamaları hem işletmelerin, hemde Devletin gelirlerini artırmaktadır. Güney geçişlerinin artması, tüm ülkeye ve çarşıya fayda sağlamaktadır.

Ülkemizdeki pahalılık ve enflasyon artışı, kendi vatandaşlarımızın satın alma gücünü ve  tüketimini azaltmıştır. Kendi vatandaşlarımızın taleplerindeki düşüşü, Güney’ den gelen Rum komşularımızın ve turistlerin harcamaları, bir nebze olsun karşılamaktadır.

Özellikle Rum komşularımız, harcamalarını akaryakıt,  marketler, eczaneler, lokantalar ve kumarhane  gibi birçok yerde  yapıyorlar.

Yapılan bu harcamalardan, çarşıya önemli bir kaynak düşerken, Maliye’nin özellikle KDV, fiyat istikrar fonu v.b gelirlerinde ve satışların artması ile işletmelerin  Kurumlar vergisi ve Gelir vergilerinde  de artışlar yaşanıyor.

Nitekim, devlet gelirlerindeki önemli artışı, bütçe rakamlarındaki mahalli gelir artışlarından ve bütçe açıklarının oldukça düşmesinden görebiliyoruz.

Bu bağlamda, bu akışı artırmak için, güneyden gelen turist ve Rumların kuzeye geçişlerini kolaylaştırmalı, sınır kapılarında yaşanan sıkıntıları gidermeli, yoğunluk yaşanan bölgelerde yeni geçiş kapılarını devreye koymak için girişim başlatmalıyız.

Özellikle Metehan sınır kapısında, sabah ve akşam saatleri ile  hafta sonları uzun kuyruklar oluşmaktadır.Buradaki geçişlerin hızlanması için şerit sayısının çoğaltılması çalışmaları başlatılmıştır. Süratle bitirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, on binlerce Rum ve turistin yaya olarak geçtiği Lokmacı kapısında da fiziki şartlar ve personel  sayısı iyileştirilmeli, işlem hizmetleri kolaylaştırılıp, geçişler hızlandırılmalıdır.

Yaz aylarında ve turistlerin yoğunlaştığı dönemlerde, Lokmacı kapısındaki geçişler  aksamakta ve uzun kuyruklar oluşmaktadır.

Lefkoşa Çağlayan’daki Mağusa kapısının araç geçişine, Baf kapısının da yaya geçişine açılması karşılıklı  geçişleri artıracaktır.Ayrıca, Mağusa, Beyarmudu bölgelerinde de geçiş kapıların iyileştirilmesine de ihtiyaç duyulmaktadır.

Mağusa kapısının açılması, işçilerimizin güneye gidiş ve dönüşünü yani Metehan geçişlerini de rahatlatacaktır. Bu kapının açılması,  mutlaka iki toplumlu komite’ nin gündemine getirilmelidir. Mağusa kapısının açılması, Çağlayan bölgesinin, ekonomik ve sosyal gelişmesine de katkı sağlayacaktır.Ayrıca, Haspolat kapısının açılması da düşünülmelidir.

Metehan’daki araçlı geçişlerin uzun kuyruklar oluşturması güneyden geçişlerin daha da artmasını engellemektedir.Birçok Rum, sınır kapılarında uzun süre beklemek istemediği için, alışveriş yapmak istemesine rağmen, Kuzey’e geçmemektedir.

Yeni geçiş kapıları açılır ve mevcut kapılar iyileştirilirse, Rum  komşularımızın ve Güney’ den gelen turistlerin kuzeydeki alışverişleri  ve ekonomik aktivite, daha da çoğaltabilir.

Netice itibariyle, 2023 ‘ de kara geçiş kapılarından yaklaşık 5 milyon 200 bin Rum ve yabancı kişi Kuzey’e geçmiştir.Bunların  kişi başı yaklaşık ortalama 100 Euro harcadıklarını düşünürsek, toplamda yaklaşık 500 milyon Euro’luk bir harcamaya denk gelmektedir.

Bu rakam da yaklaşık 2023 kurları ile 15 milyar TL tutarındadır.Siz isterseniz kişi başı harcama öngörüsünü daha farklı öngörüp, toplam rakamı çıkarabilirsiniz. 2023 yılı KKTC toplam bütçe büyüklüğünün de yaklaşık 35 milyar TL olduğunu düşündüğümüz zaman, geçişlerden dolayı oluşan harcama boyutunun büyüklüğünü de  görmüş oluyoruz.