Kıbrıs’ın güneyinde geleneksel ürün hellimde küçük ve büyük baş hayvan sütü oranı yönünde uzlaşıya varıldı. 5 saatlik toplantıda hellim üretimi tartışıldı ve “Menşe İsmi Korumalı Ürün (MİK) standartlarında üretim yapılacağı bildirildi.

Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiadis’in başkanlığında gerçekleştirilen toplantıda, küçükbaş ve büyükbaş hayvan üreticileri ile hellim üreticilerinin uzlaşıya vardıkları belirtildi.

Menşe İsmi Korumalı Ürün standartlarına uygun hellimde kullanılacak küçükbaş hayvan sütü miktarı 2029 yılında en az yüzde 50 olacak şekilde her yıl yüzde 5 oranında artırılacak.

Sadece bu yıl Eylül-Aralık aylarını kapsayacak şekilde, en düşük oranı yüzde 20’den 10’a düşürecek bir kararname yayınlanacak.


Hellimde madde madde uzlaşı

1. Hellimi, geleneksel ürün olarak tescil eden Avrupa Birliği’nin “Menşe İsmi Korumalı Ürün standartlarına tam olarak uyulması.

2. Tüm hellim/peynir fabrikalarının MİK’e uygun hellim üretildiğini doğrulayacak kontrol sistemine kayıt olmaları.

3. Kıbrıs’ta yaşayan tüm inek cinslerinin sütlerinin kullanılabileceği şekilde Menşe İsmi Korumalı Ürün kriterlerinin düzenlenmesi.

4. MİK tüzüğü ve dosyası aleyhine açılan tüm davaların geri çekilmesi.

5. Katlanmış, burger, block ve slice gibi ürünlerin de MİK hellimi olarak kabul edilmesi.

6. MİK standartlarına sahip olmayan ancak hellim adını taşıyan tüm ürünlerin tüketilmesi için Ağustos ayı sonuna kadar süre tanınması.

7. Küçükbaş hayvan sütünün litre fiyatına 1 Ağustos 2022 tarihinden itibaren 30 sent (ilk 6 aylık sürede devlet tarafından da 10 sent daha) artış yapılması. Sütün net alış fiyatının kalite kriterleri çerçevesinde belirlenmesi.

8. Hellim/Peynir üreticilerinin, üretilen tüm koyun ve keçi sütünü belirlenen bu fiyat aralığında satın alması yönünde taahhüt vermesi

9. Geçiş döneminin 2029 yılına kadar uzatılması için çalışma yapılması.

10. Hayvan başına süt üretiminin arttırılması amacıyla tüm hayvanların genetik iyileştirilmesinin sağlanmasına bilimsel/araştırma desteklerinin aşamalı olarak verilmesi.

11. Enerji, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın, MİK kriterleri karşılanmadan “Kıbrıs Izgara Beyaz Peynirinin” pazarda ileriye götürülmesi için destek vermesi.

Menşe İsmi Korumalı Ürün standartlarına uygun hellimde kullanılacak küçükbaş hayvan sütü miktarı 2029 yılında en az yüzde 50 olacak şekilde her yıl yüzde 5 oranında artırılacak.

Sadece bu yıl Eylül-Aralık aylarını kapsayacak şekilde, en düşük oranı yüzde 20’den 10’a düşürecek bir kararname yayınlanacak.

Güneyde hellim ihracatının yüzde 70’ini yapan büyük üretim fabrikalarının henüz MİK kontrol sistemine dahil olmadı. 32 fabrika kontrol sistemine dahil oldu ve standartlara uygun üretime başladı.

Anlaşmaya uymayan üreticilere iki yıla kadar hapis ve 90 bin Euro para cezası verilebilecek. Bağımsız denetim kurumu Bureau Veritas, Ağustos ayından itibaren kontrollere başlamaya çağrıldı.