Güneyden basın özetleri (27.01.23)
PIK tarafından tercüme edilen Kıbrıs (güney) basın özetleri...
Politis ve Haravgi gazeteleri dünkü genel grevi ana haber yapmış.
Politis:
“Genel grev… Devamı gelecek mesajı verildi – Hayat Pahalılığı Ödeneği için yapılan üç saatlik genel grevde tam başarı” başlıkları altında ön sayfasında şöyle yazıyor:
Dün gerçekleştirilen üç saatlik genel grevde binlerce çalışan kararlılık ve mücadele mesajı verdi. Grevin ana sloganı hayat pahalılığı ödeneğinin yüzde yüz olarak geri getirilmesi talebiydi. Bu arada pek çok iş sorunu da çözülmeyi bekliyor.
PEO sendikası işletmelerin ay sonunda mevcut sözleşme uyarınca hayat pahalılığı ödeneğini yüzde 50 olarak çalışanlara vermemesi halinde sendikaların iş durdurma eylemleriyle cevap vereceği konusunda uyardı.
Sendikalar Çalışma Bakanına yönelik bir mektupla, Bakanlığın üçüncü ülkelerden çalışan alınması önerisine olumsuz yanıt verdi ve Hükümeti işverenlere hizmet etmekle ve onların kaygılarını görmezden gelmekle suçladı.
*
Haravgi gazetesi:
“Çalışanların hiddeti nehir oldu kabardı… - Binlerce çalışan hayat pahalılığı ödeneği konusunda anlaşmaya varılanların yerine getirilmesi için güçlü mesaj verdi”
Habere göre “Dün tüm kentlerde meydanları dolduran binlerce çalışan ne işverenlerin hayat pahalılığı ödeneği konusundaki taleplerinin ne de Hükümetin özünde işverenlerden yana olan kabul edilemez tutumunun geçmeyeceğini” haykırdı.
Dünkü üç saatlik genel iş durdurma eylemi, çalışanların, hayat pahalılığı ödeneğinin yüzde yüz olarak geri getirilmesi ve tüm çalışanlara verilmesi hakkını savunmakta kararlı olduklarını kanıtladı. Greve PEO, SEK, DEOK, OELMEK, POED, OLTEK, SAK, SYPYK, POASO, PASYKİ ve ESK sendikaları katıldı.
PEO Genel Sekreteri Sotirulla Haralambus grevcilere seslenirken “Bu mücadeleyi sürdürmekte kararlı ve hazırız. Birlik halinde, kararlı ve dinamik biçimde” dedi.
Sotirula Haralambus selamlama konuşmasında ayrıca şöyle dedi: “Bugün tüm Kıbrıs’ta biz çalışanlar tarihimize sahip çıkıyoruz. Ama aynı zamanda bugünümüze ve yarınımıza sahip çıkıyoruz. 1944’te hayat pahalılığı ödeneği hakkını bize bahşeden meslektaşlarımızın mücadelesine sahip çıkıyoruz. Ama bu aynı zamanda çocuklarımızın geleceğine yönelik bir mücadeledir de. Kazanımlarımızı –çalışma koşullarını belirleyen toplu sözleşme hakkını- genç kuşaklara devredebilmeyi savunuyoruz. Çünkü kendimizi kandırmayalım, hayat pahalılığına yönelik saldırılar özünde toplu sözleşmeleri hedefliyor. Yıllardır dayatmaya çalıştıkları şeyi geçirmek istiyorlar. Yani kişisel sözleşmelerle yaptıkları gibi kuru bir maaş. İşte biz bugün herkese net bir cevap veriyoruz. Hayır, hayat pahalılığı ödeneğini size teslim etmeyeceğiz, toplu sözleşme hakkımızı size teslim etmeyeceğiz. Son günlerde bizi sorumlu davranmaya çağırıyorlar. Ekonomiye karşı sorumlu davranmamız gerektiğini söylüyorlar, çünkü ekonominin zorlukları varmış. Ekonominin ayakta kalabilmesi için onca yükü üstlenenler kimdi peki?”
AKEL’in grevle ilgili açıklamasından bazı alıntılar:
“Sendikal örgütlerin tümünün yer aldığı bugünkü genel grev, tüm ülke çalışanlarının, hayat pahalılığı ödeneği konusunda yapılan anlaşmayı ihlal etmiş olan Hükümete ve işveren örgütlerine tepkisidir…
…AKEL hayat pahalılığı ödeneğinin yüzde yüz olarak geri getirilmesini ve ülkenin her çalışanını kapsayacak biçimde genişletilmesini talep ediyor. AKEL, onlarca yıl önce zorlu mücadeleler sonucunda kazanılan ve Troyka ile büyük işverenlerin tehditlerine rağmen muhafaza edilmiş olan hayat pahalılığı ödeneğini savunma mücadelesinde sendikal hareketin yanındadır.”
Filelefteros gazetesi ilgili haberi ana haberinin hemen altında kısaca şöyle veriyor:
“Hayat Pahalılığı Ödeneği: İktidar değişene dek ateşkes”
Sendikaların seçime kadar yeni grev ilan etmesine imkânsız olarak bakılıyor. Bununla birlikte bundan sonraki Hükümet dünkü eylemlerden dinamik mücadelenin Mart ayında başlayacağı mesajını aldı.
Alithia gazetesi de ön sayfasının alt tarafında verdiği haberinde “Kıbrıs’ta genel grev – Binlerce çalışan yollardaydı – Çalışanlar Çalışma Bakanlığına kararlarını yazılı olarak sundu” diye yazıyor.
*
Filelefteros gazetesinin ana haberi:
“Natasa, fotovoltaikleri durdur – Ulaştırma ve Dağıtım idaresi bir mektupla Enerji Bakanlığını elektrik sisteminde büyük risk konusunda uyardı – Fotovoltaik sistemleri kurulmasına yönelik yeni başvuruların onaylanmasının derhal durdurulmasını istedi”
Kıbrıs piyasasında hane halklarının ucuz elektrik elde etmek için çatı fotovoltaik sistemlerine ilgisinin arttığı ve Elektrik Kurumu AİK’in eline ayda yaklaşık 1500 ilgili başvurunun ulaştığı bir dönemde Ulaştırma Sistemi İdarecisi ve Dağıtım Sistemi İdarecisi Enerji Bakanını derhal yeni onay vermeye son vermeye çağırdı. Aksi takdirde “elektrik sisteminin olağan işleyişinin büyük risk altına gireceği ve istenmeyen durumlara yol açacağı”, dolayısıyla elektrik sisteminde istikrarsızlık ya da başka olağanüstü sorunlar durumunda uzun süreli elektrik kesintilerine neden olacağı konusunda uyardı.
*
Alithia gazetesinin ana haberi de seçimlerle ilgili.
“Hristodulidis hızla ve istikrarlı biçimde düşüyor- OMEGA’nın anketi siyasi sahnede değişim gösterdi – İkinci turda her üç aday için de orantısız bir mücadele olacağını ortaya koydu”
Seçmenlerin yüzde 77’si seçimde oy kullanmak niyetinde olduğu cevabını verdi. Bu seçmen oranı arasında, oy niyeti bakımından, Nikos Hristodulidis yüzde 28’e düştü, Averof Neofitu ise yüzde 26’ya, Andreas Mavroyannis de yüzde 23’e yükseldi.
Averof karakter özellikleri kalitesi açısından birinci sırada yer aldı. Yurttaşlar, Kıbrıs sorununu ve ekonomiyi herkesten daha iyi yönetebileceğini söyledi.
*
Kıbrıs Rum gazetelerinin diğer başlıca haberlerinden bazıları:
Alithia gazetesi:
“Sorumlulukla davrandığımız takdirde perspektifler olumlu – Kıbrıs Merkez Bankası Başkanı kalkınmanın devam etmesi için gerekli önkoşulları ortaya koydu”
Mali sağlamlığın sürdürülmesi, sürekli modernizasyon ve ekonomi ile bankacılık modelinin uluslararası ekonomideki gelişmelere uyarlanabilirliği
2022 mali tablosunun önsözü ve 2023’e yönelik tahminler
Kıbrıs'ın gelecek yıllardaki kalkınma perspektifleri olumlu olmasına rağmen, bunun başarılması için ülkenin mali gücünün korunmasına ek olarak, sürekli modernizasyon ve ekonomik ve bankacılık modelinin Avrupa ve dünya ekonomisine uyum sağlama becerisi önemli bir ön koşul oluşturuyor. Bu amaçla, İyileşme ve Direnç Planı Kıbrıs için tarihi bir fırsat teşkil ediyor. Kıbrıs'ta hacizlerin askıya alınmaya devam etmesi, bankaların takipteki kredileri yönetme ve sonuç olarak ekonomiye kredi sağlama yeteneklerini etkiliyor.
*
Ve iki başlık
“Son mitingler – Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiadis bugünden itibaren mitinglerde Averof Neofitu’nun yanında yer alacak”
*
“Bakanlar Kurulu kararı – Önümüzdeki eğitim sezonundan itibaren tüm Kıbrıs’ta tam gün okul pilot programı uygulanacak”
*
Filelefteros gazetesi:
“Anna’dan hapishaneyle ilgili yeni ültimatom mektup – Hapishaneden ayrılmak konusunda ısrarlı”
Gerek Adalet Bakanlığı gerekse de Hapishane İdaresi, Hapishane Müdürü ve Müdür Yardımcısının görevlerinden ayrılarak Sayıştay’a nakledilmeleriyle ilgili görüşlerinde ısrar ediyorlar.
*
“Hayvan severlere karşı savaş – Binlerce kedi risk altında”
Yurttaşların izinsiz mekânlarda sokak hayvanlarını beslemesi suç kabul edilecek.
*
“Ferretti Paralimni yat limanında”
Dünyanın en büyük tersanelerinden biri olan İtalyan Ferretti Şirketler Grubu kendine üs olarak Kıbrıs'ı seçti.
*
“Yeni Kooperatifçilik için ortak arıyorlar”
Yeni bir Kooperatif Bankası kurma çabaları yoğunlaştı.
*
“Kıbrıs Merkez Bankasına göre emlak fiyatları yükselişi duracak”
Κıbrıs Merkez Bankası faiz oranlarının yükselmesi ve gelirlerin enflasyon nedeniyle aşınması nedeniyle emlak fiyatlarındaki artışın duracağını öngördüğünü açıkladı.
*
“Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hizmet alımına son”
Bakanlar Kurulu, Eğitim Bakanlığı personel alımına ilişkin tutum değişikliğine karar verdi. Eğitim Bakanlığında hizmet satın alımı uygulaması sona erecek ve sözleşmeli personel alınacak.
*
Haravgi gazetesi:
“Hizmet alımıyla çalışan öğretmenlerle dalga geçme politikalarında istikrar gösteriyorlar – AKEL: Sahte ve içerikten yoksun bir seçim öncesi vaadi daha”
Yönetenler -her seçim öncesinde yaptıkları gibi- sözleşmeli eleman statüsüne geçirme olasılığını inceleyeceklerini vaat ederek hizmet alımı statüsü altında çalışan öğretmenlerle dalga geçtiklerini bir kez daha kanıtlamış oldu. Ancak veriler bunun böyle olmadığını kanıtlamakta. Zira 2023 bütçesi ve bundan birkaç ay önce hazırlanan 2023 – 2025 orta vadeli kamu mali çerçevesinde de, onlar, hizmet satın alımı sistemine dahil edildiler. AKEL’in ve sendikaların itirazlarına ve bu arada iki mahkeme kararına rağmen Hükümet 2013 yılında hizmet alım sistemine yerleştirdiği öğretmenleri aynı sistemde tutmakta ısrar ediyor.
*
“Kıbrıs ilerici değişimi getirmeyi başarabilir”
Binlerce yurttaş Andreas Mavroyannis’e büyük destek konserinde seslerini birleştirerek Kıbrıs’ın ilerici değişimi başarabileceği mesajını haykırdı. Andreas Mavroyannis “Vizyonumuz da var, planımız da var, çoğunluğun taleplerini gerçekleştirecek olan insanlarımız da var” şeklinde vurguladı.
*
Ve iki başlık:
“Merkez Bankası – Yeni faiz artışı ve daha sert kredi kriterleri”
*
“Çevre – Avrupa Komisyonundan Kıbrıs’a kirlilik yayımı hakkında uyarı mektupları”