Guterres raporunda net çözüm modeli
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Güvenlik Konseyi’ne sunduğu rapor açıklandı. Rapor kimilerince olumlu, kimilerince olumsuz, kimilerince yetersiz, kimilerince dengeli, başkalarınca da dengesiz bulundu.
Guterres raporunda özetle:
- Guterres net çözüm modelini “İki bölgeli, iki toplumlu ve eşit siyasi hakların olduğu bir federasyon” olarak işaret etti. Bu çözüme ulaşmak için taraflara önemli konulardaki farklılıkları açığa kavuşturmak amacıyla daha önce teklif ettiği 6 noktayı yapıcı bir şekilde değerlendirme çağrısında da bulundu.
- Guterres, sürece dair gözlemlerini “'Kıbrıs sorununa kalıcı çözüm öncelikle tarafların elinde. Çözüm için her iki tarafın da bütün konularda beklentilerinden daha azını kabul etmesi gerek. Kapsamlı bir çözüm büyüme, refah ve güven için fırsatlar yaratacak, aksi takdirde bunlar olmayacak” şeklinde ifade etti.
- Guterres, Kıbrıs'ta 2018'in sonlarına doğru Rum ve Türk kesimi tarafından BM ve Dünya Bankasının da katılımıyla ortak bir anket yaptırdığını ve anket sonuçlarının aynı zamanda, her iki toplumda çoğunluğun uzlaşma arzusunu dile getirdiğini ancak toplumların uzun süredir devam eden statükonun siyasi, ekonomik ve sosyal sonuçlarından kaygı duyduğunu da gösterdiğini belirtti.
- Guterres, müzakerelerle ilgili önemli konular hakkında iki taraftan yapılan “düello gibi açıklamaların siyasi süreçteki ortama katkıda bulunmadığını” ifade etti.
Raporda benim altını çizmek istediğim başlıklar bunlar.
Özellikle ilk başlıkta işaret edilen çözüm modeli “İki bölgeli, iki toplumlu ve eşit siyasi hakların olduğu bir federasyon” hem “desantralize federasyon” diyerek siyasi eşitliği yok sayan Anastasiades’e, hem de artık federasyon yerine “iki devletli çözüm” konuşulmasını isteyen bizdeki statükoculara verilen net cevaptır.
Guterres raporunda ayrıca “Kıbrıs’ta barış sürecinin geleceğine dair belirsizliğin devam etmesi iki toplumun yeniden birleşmesi beklentilerine dair inancı aşındırıyor” değerlendirmesinde de bulundu.
Bu da küçücük adamızın yeniden birleşmesini isteyen bütün barış güçlerine önemli bir mesajdır diye düşünüyorum. Genel Sekreter açıkça “çözüm geciktikçe çözüme inanç da azalıyor o nedenle elinizi çabuk tutun” diyor.
Guterres federal çözüme ulaşmak için taraflara 30 Haziran 2017’de sunduğu 6 maddelik “Guterres Çerçevesi”ni yapıcı biçimde değerlendirmelerini istiyor.
Bu konuda da Rum tarafı Guterres çerçevesinin 4 Temmuz tarihli başka bir versiyonundan söz ediyor ama Genel Sekreter hem önceki raporunda, hem de bu raporunda 30 Haziran 2017 tarihini açık açık belirterek Rum tarafına bir anlamda yanıt veriyor.
Özetle rapor dengelidir. Olumlu unsurlar içeriyor. Çözüm modelini ve bu çözüme nasıl ulaşılacağını gösteriyor. Tarafları düello gibi açıklamalardan kaçınmaya, yani karşılıklı suçlama oyunundan vazgeçmeye ve çözüme odaklanmaya çağırıyor.