Güzelyurt’tan kaçış gerçeği
Yüksek Seçim Kurulu, 23 Ocak’ta gerçekleşecek milletvekilliği seçiminde Güzelyurt’taki vekil sayısını 4’ten 3’e düşürdü.
1998’de Güzelyurt’ta 17 bin 842 olan seçmen sayısı yaklaşık 2 ay sonra yapılacak seçim için 17 bin 490 olarak belirlendi. Ancak 24 yıl önce 7 olan vekil sayısı diğer ilçelerdeki nüfus hareketi sonrası ciddi gerileme ile 3’e düştü.
1998’den bugüne Güzelyurt en az sayıda vekille Meclis’te temsil edilecek.
Güzelyurt vekilleri ile bazı dernek temsilcileri bölgenin ciddi göçle karşı karşıya kaldığını dile getirdi, ‘belirsizlik’ ortamı nedeniyle nüfusun gerilediğine dikkat çekti.
Ayşe GÜLER
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 23 Ocak’ta gerçekleşecek milletvekilliği seçiminde Güzelyurt’taki vekil sayısını 4’ten 3’e düşürdü.
‘Nüfus yapısına’ bağlı yapıldığı ifade edilen değişimle birlikte 1998’den bugüne Güzelyurt’taki en düşük vekil seçiminin de kapısı aralandı.
1998’de Güzelyurt’ta 17 bin 842 olan seçmen sayısı yaklaşık 2 ay sonra yapılacak seçim için 17 bin 490 olarak belirlendi. Ancak 24 yıl önce 7 olan vekil sayısı ciddi gerileme ile 3’e düştü.
Güzelyurt vekilleri ile bazı dernek temsilcileri bölgenin ciddi göçle karşı karşıya kaldığını dile getirdi, ‘belirsizlik’ ortamı nedeniyle nüfusun gerilediğine dikkat çekti.
CTP Milletvekili Armağan Candan, Girne’de görülen nüfus artışının Güzelyurt’un bir milletvekilinin çok az bir farkla da olsa Girne’ye kaymasına neden olduğunu söyledi.
Kıbrıs sorununun çözümsüz kalmasının yıllar içinde kalkınma anlamında Güzelyurt bölgesini olumsuz etkilediğini kaydeden Candan, bu belirsizlik ortamı nedeniyle nüfusun bölgede durağan kalmasına
hatta gerilemesine yol açtığını ifade etti.
UBP Milletvekili Menteş Gündüz, “Ya eski halinde herkes kendi vekilini seçsin ya da kotaları kaldırsınlar” dedi, bu yönde bir adım atılmaması halinde Güzelyurt’ta önümüzdeki seçimlerde vekil çıkmayacağını belirtti.
Bağımsız Milletvekili Hasan Büyükoğlu, Yüksek Seçim Kurulu’nun aldığı kararı yeniden gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.
Büyükoğlu, bölgedeki nüfusun azalmadığını, diğer ilçelerdeki yoğunluğun arttığını belirtti.
Güzelyurt Geliştirme ve Kalkındırma Derneği (GÜKAD) Başkanı Reşat Kansoy, 1995’de yapılan nüfus sayımında Güzelyurt nüfusunun KKTC nüfusunun yüzde 9.9’unu oluştururken, bu oranın 2011’deki sayımda yüzde 5’e gerilediğine dikkat çekti.
Hane halkı işgücüne en düşük katılım oranının Maraş’tan sonra Güzelyurt’ta olduğunu dile getiren Kansoy, “Ne aktif nüfusu gün içerisinde merkezde tutabiliyoruz ne de doğan kişilerin burada yaşayıp, mahalli sınırlar içerisinde emek vermesini sağlayabiliyoruz. Güzelyurt’ta hayatını kaybedenler bile burada gömülmüyor” dedi.
Akçay Kültür Sanat Derneği Başkanı Nisbet Kızılyürek, bölgedeki göçün uzun süredir devam ettiğini söyledi, “İlçe gibi görünsek de hiçbir işimiz Lefkoşa’ya gitmeden olmaz. Gençler hep göç ediyor” dedi.
Vekil sayısında yaşanan düşüşün nedeninin de bundan kaynaklandığını söyleyen Kızılyürek, “Hükümette olanların başarı ya da başarısızlığı ortada” şeklinde konuştu.
Kızılyürek, Güzelyurt’un ‘üvey evlat’ olduğunu da ifade etti.
Bölge vekilleri ve bazı dernek temsilcileri YSK kararını değerlendirdi, endişelerini dile getirdi.
NÜFUS VE VEKİL SAYISI NEYDİ, NE OLDU?
- 1998: 17 bin 842 seçmen, 7 milletvekili (3 UBP, 2 DP, 1 CTP, 1 TKP)
- 2003: 19 bin 381 seçmen, 7 milletvekili (3 CTP, 2 UBP, 1 DP, 1 BDH)
- 2005: 19 bin 823 seçmen, 7 milletvekili (4 CTP, 3 UBP)
- 2009: 21 bin 17 seçmen, 6 milletvekili (4 UBP, 2 CTP)
- 2013: 21 bin 130 seçmen, 6 milletvekili (3 CTP, 2 UBP, 1 DP-UG)
- 2018: 14 bin 841 seçmen, 4 milletvekili ( 2 UBP, 1 CTP, 1 HP)
- 2022: 17 bin 490 seçmen, 3 milletvekili -
GÜZELYURT VEKİLLERİ NE DÜŞÜNÜYOR?
CTP Milletvekili Armağan Candan:
“Belirsizlik ortamı nüfusu geriletti, yatırımlara hız verilmeli”
CTP Milletvekili Armağan Candan, Girne’de görülen nüfus artışının Güzelyurt’un bir milletvekilinin çok az bir farkla da olsa Girne’ye kaymasına neden olduğunu söyledi.
Kıbrıs sorununun çözümsüz kalmasının yıllar içinde kalkınma anlamında Güzelyurt bölgesini olumsuz etkilediğini kaydeden Candan, bu belirsizlik ortamı nedeniyle nüfusun bölgede durağan kalmasına
hatta gerilemesine yol açtığını ifade etti.
Candan, “Ekonomik ve sosyal gelişmeler ile bir yerin nüfusu birbiriyle doğrudan bağlantılı. Bütün bunlar özellikle genç nüfusun ekonomik faaliyetin daha yoğun olduğu bölgelere yerleşmesine neden oldu” diyerek, bölgeye dönük gerek kamu gerekse özel sektör yatırımların hem geciktiğini hem de ertelendiğini dile getirdi.
“Örneğin daha önceki yıllarda CTP dönemlerinde ODTÜ kampüsü yanında gerek şehit çocuklarına gerekse Güzelyurt'ta oturan gençlere ayrılan arsalar, bir kısmının altyapısı da tamamlanmış olmasına rağmen daha sonra devam ettirilmedi” şeklinde konuşan Candan, “Güzelyurt verilmez diyenler o arsaları iptal ettirip Lefkoşa Kermiya bölgesine aktardılar ve nüfus göçünü maalesef teşvik ettiler” dedi.
Candan, tarımsal faaliyetler ve narenciye sektörünün uzun yıllar bölge halkı için yegane geçim kaynağı olduğuna değinerek, ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Son yıllarda açılan üniversiteler ve Bostancı geçiş kapısından geçen Kıbrıslı Rumların getirdiği ekonomik hareketliliğin bir ivme yarattığını ancak pandemi nedeniyle bu gelişmenin de gerilediğini dile getiren Candan, “Pandeminin olumsuz etkileri atlatılmaya çalışılırken, bu kez de döviz krizi insanlarımızı zora soktu. Bundan sonra gerek devletin ihmal ettiği yatırımlara yeniden hız vermesi, gerekse de özel sektörün bölgede daha çok yatırım yapmasını sağlayacak teşvik politikaları hayata geçirilmeli” şeklinde konuştu.
Candan, yarım kalan Güzelyurt Hastanesi inşaatının da tamamlanması gerektiğine işaret ederek,
“İlçemiz bakir doğasıyla, yeşil bitki örtüsü ile eko ve agro turizm ile çeşitli deniz sporlarının yapılmasına da uygun kıyıları ile bir çekim merkezi olma potansiyeli taşıyor. Önümüzdeki dönemde bu potansiyel en iyi şekilde değerlendirilmeli” dedi.
UBP Milletvekili Menteş Gündüz:
“Güzelyurt’ta önümüzdeki seçimlerde vekil çıkmayacak”
UBP Milletvekili Menteş Gündüz, “Ya eski halinde herkes kendi vekilini seçsin ya da kotaları kaldırsınlar” dedi, bu yönde bir adım atılmaması halinde Güzelyurt’ta önümüzdeki seçimlerde vekil çıkmayacağını belirtti.
Gündüz, bölgede yaşanan göçe de dikkat çekti.
Sosyolojik olarak çöküntü yaşadıklarını dile getiren Gündüz, “İlçeden mahalleye döneceğiz” şeklinde konuştu.
Bağımsız Milletvekili Hasan Büyükoğlu:
“Karar yeniden gözden geçirilmeli”
Bağımsız Milletvekili Hasan Büyükoğlu, Yüksek Seçim Kurulu’nun aldığı kararı yeniden gözden geçirmesi gerektiğini söyledi.
Büyükoğlu, bölgedeki nüfusun azalmadığını, diğer ilçelerdeki yoğunluğun arttığını belirtti.
Güzelyurt’ta hastane olmadığını, çocukların Lefkoşa veya Girne’deki hastanelerde doğduğunu ifade eden Büyükoğlu, “Kimlik kartı alana kadar çocuklar orada, yani doğduğu yere göre yazılıyor. Bundan dolayı bir kayıp olabilir” şeklinde konuştu.
Büyükoğlu, seçime kısa bir süre kala bu şekilde adım atılmaması gerektiğini yineleyerek, “Herkes planını ona göre yapmıştı. Bu kararın bölge halkına psikolojik ve sosyolojik yansıması olacak” dedi.
BÖLGEDE FAALİYET GÖSTEREN DERNEK YETKİLİLERİ NE DÜŞÜNÜYOR?
Güzelyurt Geliştirme ve Kalkındırma Derneği (GÜKAD) Başkanı Reşat Kansoy:
“Ne aktif nüfusu merkezde tutabiliyoruz ne de doğan kişilerin burada yaşamasını sağlayabiliyoruz”
Güzelyurt Geliştirme ve Kalkındırma Derneği (GÜKAD) Başkanı Reşat Kansoy, 1995’de yapılan nüfus sayımında Güzelyurt nüfusunun KKTC nüfusunun yüzde 9.9’unu oluştururken, bu oranın 2011’deki sayımda yüzde 5’e gerilediğine dikkat çekti.
Hane halkı işgücüne en düşük katılım oranının Maraş’tan sonra Güzelyurt’ta olduğunu dile getiren Kansoy, “Ne aktif nüfusu gün içerisinde merkezde tutabiliyoruz ne de doğan kişilerin burada yaşayıp, mahalli sınırlar içerisinde emek vermesini sağlayabiliyoruz. Güzelyurt’ta hayatını kaybedenler bile burada gömülmüyor” dedi.
Kansoy, Kıbrıs meselesinde bölge için ‘güven’ ortamı oluşturulmadığını dile getirerek, hükümetlerin de bölgesel politikalardan uzak hareket ettiklerini, bu nedenle ciddi göç yaşandığını söyledi.
Bölge için ülkesel fizik planına uygun da hareket edilmediğine dikkat çeken Kansoy, “Güzelyurt, tarım üretim merkezidir. İroni bir şekilde hane halkı düşük olmasına rağmen, KKTC’nin karnını doyuran bir coğrafyadır. Tüketilen meyve ve sebzelerin yüzde 67’si Güzelyurt’ta üretiliyor” şeklinde konuştu.
Kansoy, bölgeden yaşanan göçe akılcı bir çözüm bulunması gerektiğini kaydetti.
“CTP hükümette olduğu dönemde, Güzelyurt öncelikli kalkınma bölgesi ilan edilmişti. Hükümet değişti, istikrarı bozuldu” dedi.
“Göç veren bölgeye yeni iş sahası oluşturmazsanız, konut ihtiyacını karşılamak için toplu veya sosyal konut projeleri yapılmazsa göçün devamından yana olunduğunu gösterir” diyen Kansoy, bölgedeki göçten 24 yıllık yerel yönetimin de sorumlu olduğunu ifade etti.
Kansoy, “Kaldırım, çiçek ekerek göçü önleyebilmenin mümkün olduğunun bilinmesi gerekir. Merkezi hükümet, siyasal krizlerden Güzelyurt’un sırtından rant elde etti” şeklinde konuştu.
Akçay Kültür Sanat Derneği Başkanı Nisbet Kızılyürek:
“Güzelyurt, üvey evlat muamelesinde, gençler göç ediyor”
Akçay Kültür Sanat Derneği Başkanı Nisbet Kızılyürek, bölgedeki göçün uzun süredir devam ettiğini söyledi, “İlçe gibi görünsek de hiçbir işimiz Lefkoşa’ya gitmeden olmaz. Gençler hep göç ediyor” dedi.
Vekil sayısında yaşanan düşüşün nedeninin de bundan kaynaklandığını söyleyen Kızılyürek, “Hükümette olanların başarı ya da başarısızlığı ortada” şeklinde konuştu.
Kızılyürek, Güzelyurt’un ‘üvey evlat’ olduğunu da ifade etti.
Bölge vekillerini de eleştiren Kızılyürek, “Seçimden sonra yüzlerini görmüyoruz. Sorunlar yeteri kadar gündeme getirilmiyor” dedi.
1998’DEN BUGÜNE, GÜZELYURT’TA DURUM NEYDİ, NE OLDU?
Yüksek Seçim Kurulu resmi verilerine göre; 1998’den bugüne, 7 milletvekilliği seçiminde Güzelyurt’taki seçmen sayısı yıldan yıla istikrarsız seyretse de 2022’de deyim yerindeyse aynı noktaya geldi.
1998’de Güzelyurt için 17 bin 842 olan seçmen sayısı, 23 Ocak’ta gerçekleşecek erken seçimde 17 bin 490 olarak belirlendi.
1998’te 7 vekil…
1998’de 17 bin 842 seçmen olan Güzelyurt’ta vekil sayısı 7 olarak belirlendi.
2003 seçimlerinde seçmen sayısı 19 bin 381’e yükselse de bölgede 7 vekil seçildi.
2005’te ise seçmen sayısında, 2 yıl geçmesine rağmen çok az artış yaşanmış, 19 bin 823 kişinin bölgede oy kullanabileceği belirtildi.
O yıl yapılan seçimlerde bölgeli yine 7 milletvekili seçti.
Vekil sayısında gerileme ilk kez 2009’da…
4 yıl sonra, 2009’da yapılan milletvekilliği seçiminde seçmen sayısı artsa da vekil sayısında gerileme yaşandı.
Söz konusu dönemde 21 bin 17 seçmen Güzelyurt için oy kullanmıştı, 6 milletvekili seçti.
2013’te çok az artış
2013’teki seçimlerde ise vekil sayısı aynı kalmış, bölge halkı Meclis’te temsil edecek 6 milletvekilini seçti.
Seçmen sayısında ise 4 yıla rağmen çok az artış yaşanmış, 21 bin 130’a yükseldi.
İkinci gerileme 2018’de
YSK verilerine göre; Güzelyurt’taki vekil sayısındaki ikinci gerileme 2018’de yaşandı.
2018’teki son seçimde Güzelyurt’taki seçmen sayısı 14 bin 841’e düştü.
Söz konusu tarihteki seçimlerde 4 milletvekili seçildi.
2 bin 649 seçmen arttı, vekil sayısı düştü
23 Ocak’ta yapılacak seçimde Güzelyurt’ta oy kullanacak seçmen sayısı 17 bin 490 olarak belirlendi.
4 yıl önceye göre seçmen sayısında 2 bin 649 artış yaşandı.
Seçmenler, 3 milletvekili seçecek.