Hakikaten, Bir Sağlık Düzenlemeniz Var mı?

Son günlerde Kıbrıs adasının Yunanca konuşanları olarak gece-gündüz “Genel Sağlık Düzenlemesi” ile yatıp kalkıyoruz.
Peki nedir bu sağlık düzenlemesi?
Bizde eksik olan bir şeydir.
Tüm nüfusa gereğine göre sunulacak sağlık hizmetlerini kapsayan bir düzenleme…  
Genel bir sistemimiz yok!
Devlet memurları ve onlara bağımlı olan kişiler ile çok fakirlerin ya da yıllardır hasta olanların ihtiyaçlarına yönelik bir yapımız vardır.
Peki geriye kalanlar ne yapıyor?
Kimileri özel sigortalar sayesinde özel sektörden hizmet alıyor, kimileri de öylece korumasız bekliyor.
Çok mühim “sosyal devlet” (!)
Avrupai (!) 

* * *

Evet, Troyka geldi gitti, kriz girdi çıktı, kreditörler ortalığı darmadağın etti, ancak “Genel Sağlık Düzenlemesi”ne kimsesi dokunmadı, kimsesi ilgilenmedi.
Planlar, projeler çekmecelerde çürümeye terk edildi.
Kamu sağlığında olduğu gibi genele de dokunsalar “paslanmış” halde bulacaklardı.
Hayır, bu meseleyi önümüzde şimdi bulmadık.
Yıllardır tartışıyoruz.
Genel Sağlık için ileri bir yapı sözü veren hükümetler geldi, geçti.
Ne kadar çalışma yapıldığını biliyor musunuz?
Kaç tane uzmanın bizlere ışık tuttuğunu biliyor musunuz?
Peki, kaç kez takvimlendirme yapıldığından, zaman sınırlandırması konulduğundan haberiniz var mı?
Bu da Kıbrıs sorunu gibi!

* * *

Sadece konuyu hatırlattık ve bir kez daha üzerindeki pası biraz olsun söküp atmayı deneyelim dedik.
Neden?
Çünkü nakit paramız da bitti!
Muhtemelen biraz krizin, biraz da ekonomik daralmanın etkileri birçok kişiyi devletin sağlık hizmetlerine yöneltti.
E tabii gerek artış ve istihdam durumları, gerekse iş yükü personeli yıprattı ve homurdanmalar başladı.

* * *

Uzun süredir inanılmaz bekleme sıraları kamuoyunun gündemindedir.
Eğer hasta dayanamayıp da bu sırayı beklese bile doktor tarafından muayene edilemez, mesai saati biter.
Bir de personel eksikliğinden doğan sorunlar vardır.
Geçtiğimiz hafta, Baf Hastanesi’ndeki, tek jinekolog (diğeri hastalık iznindeydi) aşırı yorgunluktan çalıştığı esnada yere yığıldı.    
Başka türlü olmayacaktı.
Hükümetin tepki vermesi gerekiyordu.
Cumhurbaşkanı kişisel olarak bunu üstlendi ve üst düzey toplantılar başladı.
Bakanlar, doktorlar, hasta bakıcılar, sendikacılar, müdürler, yetkililer, hasta derneklerinin katıldığı toplantılar yapıldı.
Bir sonuca vardık!
28 kişinin işe alınması ve bir teknokrat komitenin kurulması kararı alındı.
Bu komite, bir akil kişi bulma sorumluluğunu üstlendi.
Bu akil kişi (tekrar, en baştan) önce tüm hastane birimlerinin özerkleşmesi ve sonunda “Genel Sağlık Düzenlemesi”ne gidilmesine ilişkin gerekli ve zorunlu olan ne varsa rapor tutacak.
Bir de yetkili bakanlık tarafından bir yasa tasarısı hazırlanmasına yönelik bir aylık bir takvimlendirme yapıldı.
Bu yasa tasarısı bütünlüklü bir sağlık düzenlemesinin uygulanmasına ilişkin değil, hastanelerin özerkleşmesine ilişkin olacak. Şimdi, bu yasa tasarısının son milletvekilliği seçimlerinden sonra oluşan meclis yapısıyla meclisten nasıl geçeceği de ayrı bir büyük soru işaretidir!

* * *

Evet. Buradayız.
Nerede?
Hiçbir yerde.
Yine en baştan başlıyoruz.
Sizde ne var demiştik?
Öğrendiğim kadarıyla herkesi kapsayan bir sağlık düzenlemesi vardır, fakat çoğu kişi benzer sorunlardan ötürü özel sektörden hizmet almayı tercih ediyor.
Bekleme sıraları, hastalara hizmet edilemeyen çalışma saatleri ve benzer şeyler.
Belki de burada da ters giden bir şeyler var.
Müzakereler çerçevesinde çalışan sağlık ile ilgili bir teknik komite de vardır.
Hadi görelim bakalım bu işin içinden nasıl çıkacaklar.
Gerçi öğrendiğim kadarıyla bütünlüklü bir sağlık düzenlemesinin uygulanmasına ilişkin herhangi bir uğraş da yoktur…

------------------
* YENİDÜZEN için hazırlanan özgün makaleden Çağdaş Polili tarafından çevrilmiştir.
------------------

Αλήθεια , εσείς έχετε σχέδιο Υγείας;

Τις τελευταίες μέρες όσοι μιλάμε Ελληνικά σε αυτό το νησί, ασχολούμαστε νύχτα-μέρα με το Γενικό Σχέδιο Υγείας. Τι είναι αυτό; Είναι αυτό που μας λείπει. Ένα σχέδιο που να καλύπτει τις ανάγκες παροχής ιατροφαρμακευτικής φροντίδας σε όλο τον πληθυσμό, με τις ανάλογες εισφορές.

Όχι… δεν έχουμε. Έχουμε ένα σχέδιο που καλύπτει τις ανάγκες των δημοσίων υπαλλήλων και των εξαρτώμενών τους, τις ανάγκες των πολύ φτωχών και τις ανάγκες των χρόνια ασθενών.  Τι κάνουν οι υπόλοιποι; Μερικοί ασφαλίζονται από ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες και εξυπηρετούνται από τον ιδιωτικό τομέα και κάποιοι απλά μένουν ακάλυπτοι. Σπουδαίο κράτος πρόνοιας… ευρωπαϊκό!

Ναι, ήρθε και έφυγε η Τρόικα, μπήκε και βγήκε η κρίση, έφεραν τα πάνω-κάτω οι δανειστές, αλλά το Γενικό Σχέδιο Υγείας, δεν το άγγιξαν. Το άφησαν να σκουριάζει στα συρτάρια.  Θα τα βρήκαν κι αυτοί φαίνεται σκούρα έτσι όπως τα κάναμε στο χώρο της δημόσιας Υγείας.

Δεν ανακαλύψαμε τώρα αυτό το θέμα. Όχι.. το συζητάμε χρόνια τώρα. Έχουν περάσει κυβερνήσεις και κυβερνήσεις να δεσμεύονται ότι θα το προωθήσουν. Ξέρετε πόσες μελέτες έχουν γίνει; Πόσοι εμπειρογνώμονες ήρθαν να μας δώσουν τα φώτα τους; Πόσα χρονοδιαγράμματα έχουν τεθεί; Κάτι σαν το Κυπριακό ένα πράγμα…

Απλά το θυμηθήκαμε πάλι και είπαμε να το ξεσκουριάσουμε λίγο για άλλη μια φορά. Γιατί; Διότι μας τελείωσε και το ρευστό. Λίγο η κρίση, λίγο η οικονομική περισυλλογή, σπρώχνει ενδεχομένως περισσότερο κόσμο στα δημόσια νοσηλευτήρια. Ε, και λίγο οι αποκοπές αυξήσεων και προσλήψεων, λίγο ο φόρτος εργασίας, εξάντλησαν το προσωπικό, το οποίο άρχισε το μουρμουρητό.

Εδώ και αρκετό καιρό βλέπουν το φως της δημοσιότητας ιστορίες με απίστευτες λίστες αναμονής, τις οποίες αν τηρήσει ο ασθενής απλά δεν θα προλάβει να εξεταστεί από γιατρό. Αλλά και θέματα που άπτονται της έλλειψης προσωπικού. Την περασμένη βδομάδα στο νοσοκομείο της Πάφου, ο μοναδικός γυναικολόγος (ο δεύτερος ήταν με άδεια ασθενείας) κατέρρευσε την ώρα της δουλειάς από υπερκόπωση.

Δεν γινόταν αλλιώς. Έπρεπε να υπάρξει κυβερνητική αντίδραση. Το πήρε λοιπόν προσωπικά ο Πρόεδρος και άρχισε τις συσκέψεις στο Προεδρικό. Με Υπουργούς, με γιατρούς, με νοσηλευτές, με συνδικαλιστές, με διευθυντές, με αρμόδιους, με συνδέσμους ασθενών.

Καταλήξαμε!   Σε 28 νέες προσλήψεις ιατρών και στην σύσταση μιας τεχνοκρατικής επιτροπής, η οποία θα αναλάβει να βρει έναν εμπειρογνώμονα για να καταγράψει (ξανά απ’ την αρχή) όλες τις ανάγκες οι οποίες είναι απαραίτητες προκειμένου να οδηγηθούμε πρώτα σε αυτονόμηση όλων των νοσοκομειακών μονάδων και στο τέλος στο Γενικό Σχέδιο Υγείας. Τέθηκε και ένα χρονοδιάγραμμα ενός μήνα για την σύνταξη νομοσχεδίου από τον αρμόδιο Υπουργό όχι για την εφαρμογή του καθολικού σχεδίου Υγείας, αλλά για την αυτονόμηση των νοσοκομείων. Τώρα, πώς θα περάσει αυτό το νομοσχέδιο από τη Βουλή με τους συσχετισμούς που δημιουργήθηκαν από τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές, είναι ένα άλλο μεγάλο ερώτημα!  
Μάλιστα. Εδώ είμαστε. Πού; Στο πουθενά. Πάμε πάλι απ’ την αρχή.

Τι είπαμε ότι έχετε εσείς; Από ότι έμαθα, υπάρχει ένα σχέδιο το οποίο καλύπτει όλους, αλλά οι περισσότεροι προτιμούν τις υπηρεσίες του ιδιωτικού τομέα για παρόμοια προβλήματα. Λίστες αναμονής, ωράριο που δεν εξυπηρετεί τους ασθενείς και τα συναφή. Κάτι πάει λάθος μάλλον και εδώ. 

Υπάρχει Τεχνική Επιτροπή για την Υγεία, η οποία εργάζεται στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων. Άντε να δω πώς θα βγει από μέσα, αν και από ότι έμαθα, δεν έχει καταπιαστεί με το θέμα της εφαρμογής καθολικού σχεδίου υγείας.