Halı altına süpürülenler 

Kıbrıslı Rumları meşgul eden her olayın Kıbrıs Türk basınına taşındığından emin değilim. En azından Kıbrıs Rum tarafında, Kıbrıslı Türklerin gündelik yaşamını ilgilendiren konular ekseriyetle gözden kaçırılıyor. Fakat bence, birbirimizle tanışacaksak bilmeliyiz ki, gurur duyamayacağımız yönlerimiz de var. Diğer toplumun içerisinde olup bitenler de bizi ilgilendirmeli, zihnimizi meşgul etmeli.

Üniversitede 18 yaşında bir öğrenciyken, Sosyoloji dersinde hocamız bizlere suçlar ve skandalların toplumların modernleşme süreçlerinin birer göstergesi olduğunu söylediği zaman kendisini çok garipsemiştim. Üzerinden 20 yılı aşkın zaman geçti ve şimdi ne kastettiğini anlıyorum. Çünkü şu an modernleşmekteyiz. Şimdi söyleyeceklerimde, sizin de yaşayıp karşılaştıklarınızla benzerlikler bulacağınıza eminim.

Yıl 2013. Ekonomik durgunluk derinleşti, halkın talebi “temizlik” oldu. Bunca yıldır halı altına süpürülen kötü yönetimin, yolsuzlukların ve rüşvetlerin açığa çıkması isteniyordu. Bunlar bizleri yoksullaşmaya, maaşların azalmasına ve işsizliğe itti. O zamandan beridir inanılmaz skandallara tanık oluyoruz ve henüz piramidin en tepesine de ulaşılmış değil.

Üç yıl geçti, yumak yavaş yavaş çözülüyor. Halk vergi mükelleflerinin sırtında oynanan oyunları artık gayet iyi anlıyor. Bunca yıldır sırtındaki yükün yarattığı tek şeyin, bankacılık sistemini neredeyse çökme noktasına getiren sahte bir refah olduğunu görüyor.

Yasa dışı komisyonlar ve sadece bir avuç güçlü kişinin çarptığı çantalar dolusu kara para…  Üst düzey yetkilileri demir parmaklıklar ardına koyan tanıklıklar ve yargı kararları…

Baf’ın eski belediye başkanının, kentin kanalizasyonuyla ilgili, kendi sorumluluğundaki bir kötü yönetim skandalına karışmaktan yargılanarak mahkûm edildiğini duymuşsunuzdur.

Şimdiki Larnaka belediye başkanı ise, atıkların yönetimiyle ilgili bir skandaldan dolayı hâkim karşısına çıkarılmıştır.  Sair örneği var… Birilerinin uykuları kaçmaktadır. Hepimiz, tutuklanması sansasyon yaratacak bir sonraki kişinin kim olacağını öğrenmeyi bekliyoruz.

Bu tür gelişmeler olağanlaşmaya bile başladı. Seyircileri de, kurbanları da evine ekmek götürmeye uğraşan insanlar. Sistemden soyutlanan ve uzaklaşan insanlar. Yaklaşan seçimler için oy verme yaşına yeni erişmiş bulunan 32,000 yeni seçmenin 24,000’i seçmen kütüğüne kaydolmadı. Seçimlerle ilgilenmiyorlar. Anketlere göre, önümüzdeki ay, seçimin birincisi sandığa gitmeyenler olacak. Bu öngörünün yanlış çıkacağını, bunun gerçekleşmeyeceğini düşünmüyorum.

Radyo ve televizyonlarda yer alan kısa spotların gençleri sandığa davet ettiğine daha önceki seçim süreçlerinde tanık olduğumu hatırlamıyorum!

Tanınmış Yunan anketörlerden İlias Nikolakopulos, seçimlere katılım oranındaki düşüşü analiz ederek bunun Avrupa geneline yayılmış bir olgu haline geldiğini ortaya koydu. Ekonomik krizin yarattığı hayal kırıklığının bir yansıması olarak siyasetin haritası değişti. Geleneksel partiler çöktü. Siyasetin uç noktalarında konumlanan hareketler, milliyetçi ve ırkçı hareketler yükseldi.

Durumların Kıbrıs Türk tarafında da tozpembe olduğunu zannetmiyorum. Modernleşme kendini göstermekte. Bu kadar suç ve skandalla taş devrine geri dönecek değiliz ya… Herkesin dürüst olmasını beklemek ütopyadır. Ancak denetim mekanizmasının güçlenmesi ve tam anlamıyla bağımsız hareket etmesi gerekir. Yargı sistemi etkin ve adil biçimde çalışmalı, rüşvete yolsuzluğa göz yummayan bir kültür geliştirilmelidir.

Umuda da ihtiyacımız var. Bunu bulmalıyız. İyi de, hoca bize umudu nasıl bulacağımızı anlatmamıştı ki…

(Yunanca aslından tercüme Şevki Kıralp)

-------------------------------------------------

Όσα κρύβονται κάτω από το χαλί

Δεν  είμαι σίγουρη αν όλα όσα απασχολούν τους Ελληνοκύπριους μεταφέρονται στον τουρκοκυπριακό τύπο. Τουλάχιστον στην ελληνοκυπριακή πλευρά, τα ζητήματα που αφορούν την καθημερινότητα των Τουρκοκυπρίων περνούν συνήθως απαρατήρητα.
Θεωρώ όμως πως για να καταλαβαινόμαστε θα πρέπει να γνωριζόμαστε όχι μόνο από την καλή, αλλά και από την ανάποδη. Να ασχολούμαστε και να μας ενδιαφέρουν και όσα δεν επηρεάζουν απαραίτητα την άλλη κοινότητα. Να ξέρουμε και αυτά για τα οποία δεν είμαστε περήφανοι.

Όταν στα 18 μου στο μάθημα της κοινωνιολογίας στο Πανεπιστήμιο, ο καθηγητής μας έλεγε ότι η εξέλιξη των εγκλημάτων και των σκανδάλων, είναι ανάμεσα σε άλλα και ένδειξη εκσυγχρονισμού μιας κοινωνίας, τον έβλεπα περίεργα. Είκοσι και πλέον χρόνια μετά, καταλαβαίνω τι εννοεί. Μάλλον φτάσαμε στον εκσυγχρονισμό…
Ιδού λοιπόν τα στραβά και τα ανάποδα, στα οποία είμαι σίγουρη πως θα βρείτε ομοιότητες και παρόμοια στοιχεία.

Από το 2013, χρονολογία η οποία σηματοδότησε επισήμως τη βαθιά οικονομική ύφεση, η λαϊκή απαίτηση είναι «κάθαρση». Να ξεσκεπαστούν όλα όσα κρύβονταν τόσα χρόνια κάτω από το χαλί της διαφθοράς και της κακοδιαχείρισης. Αυτά, τα οποία μας οδήγησαν σε φτωχοποίηση, μειώσεις μισθών, ανεργία. Από τότε γινόμαστε μάρτυρες  απίστευτων σκανδάλων, χωρίς να έχουμε ακόμα φτάσει στην κορυφή της πυραμίδας.

Τρία χρόνια μετά, το κουβάρι ξετυλίγεται πολύ αργά, αλλά ο κόσμος κατάλαβε καλά τι παίχτηκε στην πλάτη των απλών φορολογουμένων, οι οποίοι πλήρωναν για χρόνια τη νύφη με την επικάλυψη μιας ψευδεπίγραφης ευμάρειας που αποδείχθηκε και αυτή φούσκα με την παρ’ ολίγον κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος.

Μίζες, μαύρο χρήμα μέσα σε βαλίτσες που καρπώνονταν μόνο μερικοί, φαγοπότι  λίγων και ισχυρών. Μαρτυρίες και δικαστικές αποφάσεις που τοποθετούν αξιωματούχους πίσω από τα κάγκελα.

Θα το ‘χετε ακούσει ότι ήδη εκτίει ποινή φυλάκισης ο τέως δήμαρχος Πάφου, ο οποίος αποδείχθηκε ότι εμπλέκεται σε σκάνδαλο που αφορά κακοδιαχείριση με ίδιον όφελος. Αφορούσε το αποχετευτικό της πόλης.

Ο ίδιος, αλλά και ο νυν δήμαρχος Λάρνακας, είναι σήμερα κατηγορούμενοι σε άλλο σκάνδαλο που αφορά τη διαχείριση αποβλήτων. Έπεται και συνέχεια. Κάποιοι έχουν χάσει τον ύπνο τους. Και όλοι εμείς περιμένουμε να ακούσουμε ποιο θα είναι το επόμενο ηχηρό όνομα που θα τεθεί υπό σύλληψη.

Ένα καθημερινό έργο με θεατές, αλλά και θύματα τον απλό κόσμο. Ο οποίος απαξιώνει το όλο σύστημα και απομακρύνεται. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι από τους 32.000 νέους ψηφοφόρους που θα ‘πρεπε να εγγραφούν στον εκλογικό κατάλογο για τις επερχόμενες βουλευτικές εκλογές, δεν έδειξαν κανένα ενδιαφέρον οι 24.000. Όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η αποχή θα είναι ο μεγάλος νικητής τον ερχόμενο Μάιο και δεν νομίζω πως αυτή η πρόβλεψη μπορεί εύκολα πλέον να ανατραπεί. 
Δεν θυμάμαι ξανά σε προεκλογική περίοδο τα ραδιόφωνα και οι τηλεοράσεις να προβάλλουν ολιγόλεπτα σποτάκια για να πεισθούν οι νέοι να ψηφίσουν στις εκλογές!

Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, ένας από τους πιο διάσημους Έλληνες δημοσκόπους, αναλύοντας την απαξίωση, είπε πως πρόκειται για πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Ως απόρροια της απογοήτευσης από την οικονομική κρίση, η οποία σε άλλες χώρες έφερε αλλαγή πολιτικού χάρτη, κατάρρευση παραδοσιακών κομμάτων και άνοδο ακραίων, εθνικιστικών ή ρατσιστικών κινημάτων.

Ξέρω ότι τα πράγματα δεν είναι ρόδινα ούτε στην τουρκοκυπριακή πλευρά. Ας όψεται ο εκσυγχρονισμός. Πίσω στην εποχή των σπηλαίων, οπόταν τα εγκλήματα και τα σκάνδαλα ήταν πιο προφανή και προβλέψιμα δεν μπορούμε να πάμε. Να απαιτήσουμε όλοι να είναι τίμιοι, είναι ουτοπία. Χρειαζόμαστε πιο ισχυρούς ελεγκτικούς θεσμούς, οι οποίοι να δρουν πραγματικά ανεξάρτητα. Άμεμπτο δικαστικό σύστημα και καλλιέργεια κουλτούρας μη ανοχής στη διαφθορά.

Χρειαζόμαστε και ελπίδα. Αυτήν πού να την βρούμε; Γι’ αυτήν, δεν θυμάμαι να είχε μιλήσει ο καθηγητής.