KKTC’de yerel yöneticilerin seçileceği ve Anayasa değişikliklerinin oylanacağı Yerel Kuruluş Organları Genel Seçimi ve Halkoylaması, 29 Haziran Pazar günü yapılıyor.
175 bin 258 kayıtlı seçmen, ilk kez kullanılacak 681 şeffaf sandıkta 08.00-18.00 saatleri arasında oy vererek hem 4 yıl boyunca görev yapacak belediye başkanları, belediye meclisi üyeleri, muhtarlar ve ihtiyar heyeti üyelerini seçecek; hem de 1985’ten beri yürürlükte olan Anayasa’nın 21 maddesinde öngörülen değişikliklerin yürürlüğe girip girmemesine karar verecek.
Halkoylamasından “evet” çıkarsa, KKTC Anayasası 29 yıldan sonra ilk kez değiştirilmiş olacak.
29 Haziran yerel seçimlerinde 5 ilçede 28 belediye başkanlığı ve toplam 272 meclis üyeliği için oy kullanılacak. 28 belediye başkanlığı için 106 aday yarışacak.
Ülke genelindeki 237 muhtarlıktan 64’ünde tek aday olduğu için 29 Haziran’da 173 muhtarlık için seçime gidilecek. Aynı gün ayrıca 4’ten fazla ihtiyar heyeti üyesi adayı bulunan yerlerde de seçim yapılacak. KKTC genelindeki 948 ihtiyar heyeti üyeliğinden bir kısmı yeter sayıda aday olduğu için seçilmiş sayılmıştı.
30 Nisan’da başlayan seçim takvimine göre 3 Haziran’da başlayan seçim propagandası yarın sona erecek ve seçim günü yasakları yürürlüğe girecek.

İLK KEZ ŞEFFAF SANDIK
29 Haziran yerel seçimlerinde ve halkoylamasında ülke tarihinde ilk kez 681 şeffaf sandık kullanılacak.
Sandık ve seçmenlerin ilçelere göre dağılımı şöyle:
“Başkent Lefkoşa’da 212 sandık, 68 bin 390 seçmen; Gazimağusa’da 175 sandık, 57 bin 46 seçmen; Girne’de 134 sandık, 41 bin 788 seçmen; Güzelyurt’ta 83 sandık, 25 bin 724 seçmen ve İskele’de 77 sandık, 23 bin 482 seçmen.”

NASIL OY KULLANILACAK?
Pazar günkü seçim ve halkoylaması için seçmenlere 4’ü yerel seçim için, 1’i de halkoylaması için olmak üzere 5 farklı oy pusulası verilecek.

“EVET MÜHRÜNÜ BİR KEZ BASMAK YETERLİ”
YSK duyurusuna göre, belediye başkanlığı ve muhtarlık seçimi için oy pusulasında, oy vermek istenilen adaya ait bölümün herhangi bir yerine, diğer bölümlere taşmamak koşuluyla  "EVET" mührünün basılması gerekiyor. “EVET” mührünün sönük çıksa dahi sadece bir kez basılmasının yeterli olduğu vurgulandı.

MECLİS ÜYELERİ İÇİN 3 YÖNTEM
Belediye meclisi üyeliği seçimi için “mühür”, mühür+tercih” ve “karma” olmak üzere 3 farklı yöntemle oy verilebilecek. YSK duyurusunda şu bilgiler yer aldı:
“1.Mühür: Siyasal partilerden biri lehine oy kullanılmak istenirse, oy pusulası üzerinde o siyasal partinin adının ve ambleminin altında yer alan dörtgen içerisine ‘EVET’ mührünün basılması gerekir. ‘EVET’ mührü sönük çıksa dahi sadece bir kez basılması yeterlidir.
2. Mühür + tercih: Seçmen siyasal partilerden biri lehine ‘EVET’ mührünü basıp oyunu kullandıktan sonra, isterse o parti listesinde ad ve soyadları bulunan adayların bir kısmının ad ve soyadları karşısında bulunan dörtgen içerisine işaret koymak sureti ile tercih yapabilir. Ancak tercih hakkını o siyasal partinin listesinde ad ve soyadları yazılı adayların, kesirler hesaba katılmamak koşulu ile yarısı için kullanmak zorundadır. Örneğin, Lefkoşa Türk Belediyesi Meclis Üyeliğinde 22 adaydan 11’i, Gazimağusa Belediyesi Meclis Üyeliğinde 16 adaydan 8’i, Girne Belediyesi Meclis Üyeliğinde 14 adaydan 7’si,   Güzelyurt Belediyesi Meclis Üyeliğinde 14 adaydan 7’si ve İskele Belediyesi Meclis Üyeliğinde 10 adaydan 5’i için tercihini kullanmak zorundadır. Dörtgen dışına konan işaretler geçersizdir.
3. Karma:  Seçmen oyunu sadece bir siyasal parti lehine kullanmak istemez ve oy pusulasında ad ve soyadları bulunan partili ve bağımsız adaylara karışık olarak vermek isterse, oy verme yerinde bulunan kalemle oy vermek istediği adayların ad ve soyadları karşısındaki dörtgen içerisine işaret koyabilir. Ancak karma oy kullandığı takdirde oyunu en çok o bölgeden çıkarılacak Belediye Meclis Üyeliği sayısı kadar veya kesirler hesaba katılmamak koşulu ile en az bu sayının yarısı kadar aday için kullanmak zorundadır. Örneğin, Lefkoşa Türk Belediyesi Meclis Üyeliğinde en çok 22 en az 11 Gazimağusa Belediyesi Meclis Üyeliğinde en çok 16 en az 8, Girne Belediyesi Meclis Üyeliğinde en çok 14 en az 7, Güzelyurt Belediyesi Meclis Üyeliğinde en çok 14 en az 7 ve İskele Belediyesi Meclis Üyeliğinde en çok 10 en az 5 adaya oy verilecektir.
Karma oy, tümü ile bir partinin adayları lehine kullanılamaz; en az bir partinin adayları ile bağımsız aday veya adaylara ya da en az iki partinin adaylarına veya yeterli sayıda bağımsız aday olması halinde sadece bağımsız adaylara oy kullanılabilir.”

İHTİYAR HEYETİ ÜYELİĞİ SEÇİMİ
Pazar günkü seçimde, ihtiyar heyeti seçimi için kullanılacak oy pusulası üzerinde ad ve soyadları bulunan adayların yalnızca 4’üne, orada bulundurulan kalemle, ad ve soyadları karşısındaki dörtgen içerisine işaret koymak suretiyle oy kullanılabilecek.
Adayların ad ve soyadları karşısında bulunan dörtgenler dışına konulan işaretler geçersiz sayılacak. İşaretlerin tamamının dörtgenler dışına konulması halinde de oy pusulası geçersiz olacak.
Seçmen, oyunu sadece 4 aday için kullanmak zorundadır. Bu sayıdan az veya çok aday için kullandığı takdirde o oy pusulası geçersiz sayılacak.

ANAYASA HALKOYLAMASI
29 Haziran Pazar günü, Anayasa’daki değişiklikler için yapılacak halkoylamasında ise, oy pusulası üzerindeki “EVET” veya “HAYIR” kelimelerinin altında yer alan dörtgenlerden biri içerisine, oy verme kabininde bulundurulan tükenmez kalemle işaret koymak suretiyle oy kullanılabilecek.

FOTOĞRAFLI RESMİ BİR KİMLİK BELGESİ ŞART
Sandık seçmen listesinde kayıtlı seçmenlerin, 29 Haziran’daki Yerel Kuruluş Organları Genel Seçimleri ve Halkoylaması’nda oylarını kullanabilmeleri için üzerinde fotoğrafı bulunan ve kimliği kanıtlamaya yarayan resmi belge sunmaları gerekiyor.
YSK’nın 19 ve 20 numaralı duyurularına göre, Kıbrıs Türk Federe Devleti döneminde veya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti döneminde yurttaş olanlara verilen kimlik kartı, polis kimlik kartı, Kıbrıs Türk Federe Devleti veya Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti pasaportu veya sürüş ehliyetini ibraz eden seçmenler oy kullanabilecek.
Seçmenin, sandık kuruluna sunması gereken resmi belgelerine herhangi bir nedenle polis tarafından el konulması durumunda, oyunu kullanabilmesi için ilgili polis müdürlüğüne müracaat ederek el konulan belgenin onaylı fotokopisini alması ve Lefkoşa’da Yüksek Seçim Kurulu Genel Sekreterliği’nden, diğer ilçelerde ilgili ilçe seçim kurulundan onaylatması gerekiyor.
Söz konusu resmi belgelerden birini sunmayanlar oy kullanamayacak.

CEP TELEFONU İLE OY KULLANILAMAYACAK
YSK duyurusunda, seçmenlerin oy kullanmadan önce beraberlerindeki fotoğraf makinesi, cep telefonu, telsiz ve benzeri cihazları sandık kurul başkanına teslim etmeleri gerektiği hatırlatıldı.

SEÇMEN KARTI SADECE GÖREVLİLER İÇİN GEREKLİ
Yerel Kuruluş Organları Genel Seçimleri ve Halkoylaması’nda seçmen kartı kullanmak zorunlu değil. Sadece sandık kurullarında görevli polisler ile görevli olduğu sandıkta kayıtlı seçmen olmayan görevliler oylarını kullanabilmek için seçmen kartını ibraz etmek zorunda...
Seçmen kartı eline ulaşmayan seçmenler, oy kullanacakları sandığın numarası ile yerini, ilgili ilçe seçim kuruluna şahsen başvurarak veya Lefkoşa ilçesi için 2273047 - 2275086 – 2274155, Gazimağusa ve İskele ilçeleri için 3664068 – 3662332, Girne ilçesi için 8161168 – 8161169 ve Güzelyurt İlçesi: 7146231 telefon numaralarını arayarak veya http://www.mahkemeler.net adresli web sitesinden ve http://ysk.kamunet.net adresli web sitesinin elektronik hizmetler bölümü altındaki ‘Nerede oy kullanacağım’ linkinden, kimlik kartı numarasını girmek suretiyle öğrenebiliyorlar.

SEÇİM GÜNÜ YASAKLARI
Seçim günü saat 19.00’a kadar radyo ve televizyonlar ile her türlü yayın organı tarafından seçim ve sonuçları ile ilgili haber, tahmin ve yorum yapılması yasak olacak.
Radyo ve televizyonlarda, 19.00 - 21.00 saatleri arasında, seçimle ilgili sadece Yüksek Seçim Kurulu tarafından verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek. Saat 21.00’den itibaren ise bütün yayınlar serbest.

UYULMASI GEREKEN YASAKLAR
YSK, oy verme gününde uyulması gereken diğer yasakları da şöyle sıraladı:
“Her ne suretle olursa olsun, alkollü içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit alkollü içki satılması, verilmesi ve içilmesi yasaktır.
Bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğine haiz lokantalarda yalnız yemek verilir.
Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silâh taşıyamaz.”

KİM NEREDE OY KULLANACAK?
Pazar günü yapılacak yerel seçim ve Anayasa halkoylamasında devlet ve hükümet yetkilileriyle siyasi parti başkanlarının oylarını kullanacakları sandıklar ve saatleri de belli oldu.
TAK muhabirinin derlediği bilgilere göre, Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu, Gazimağusa Canbulat Özgürlük Ortaokulu’ndaki 35 numaralı sandıkta saat 11.00’de oy verecek.
Cumhuriyet Meclisi Başkanı Sibel Siber, Lefkoşa’da Şehit Tuncer İlkokulu’ndaki 133 numaralı sandıkta saat 10.00’da; CTP-BG Genel Başkanı, Başbakan Özkan Yorgancıoğlu da, Gönyeli İlkokulu’ndaki 50 numaralı sandıkta 08.30-09.00 saatleri arasında oy kullanacak.
2. Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, Girne’de 19 Mayıs TMK’da 81 numaralı sandıkta saat 10.00’da; Yüksek Mahkeme Başkanı Nevvar Nolan, Lefkoşa’da Gelibolu İlkokulu’nda 122 numaralı sandıkta saat 10.00’da oy verecek.
DP-UG Genel Başkanı, Başbakan Yardımcısı Ekonomi Turizm Kültür ve Spor Bakanı Serdar Denktaş, oyunu saat 08.30’da Gönyeli Belediyesi’nde kurulacak 74 numaralı sandıkta kullanacak.
UBP Genel Başkanı Hüseyin Özgürgün, Lefkoşa’da Şehit Ertuğrul İlkokulu’ndaki 162 numaralı sandıkta saat 10.30’da oy kullanacak.
TDP Genel Başkanı Cemal Özyiğit de, Lefkoşa’da saat 11.00’de 9 Eylül İlkokulu’nda 180 numaralı sandıkta oy verecek.

SONUÇLAR
Seçim sonuçları, Yüksek Seçim Kurulu’nun, Yakın Doğu Üniversitesi’yle protokolü gereği kurulacak bilgi işlem merkezinde değerlendirilerek açıklanacak. Sonuçlar, medya aracılığıyla ve www.mahkemeler.net web sitesi üzerinden ulaşılacak linkten de duyurulacak.
Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Nevvar Nolan, önce belediye başkanlığı seçiminin ve Anayasa halkoylamasının sonuçlarının açıklanacağını; diğer sonuçların ertesi güne kalabileceğini belirtmişti.

HALKOYLAMASI SORUSU
1985’ten beri yürürlükte olan KKTC Anayasası’nın 21 maddesinde değişiklik öngören Anayasa değişikliği konusunda yapılacak halkoylaması için seçmenlere verilecek oy pusulasında “12 Haziran 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 47/2014 sayılı Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa ile yapılan Anayasa değişikliklerini kabul ediyor musunuz?” sorusu yer alıyor. Pusulanın altında beyaz zeminde “evet” ve siyah zeminde “hayır” yazıları; yazıların altında ise seçmenlerin tercihlerini işaretlemeleri için iki boş kutu bulunuyor.

SADECE 3 KADIN BAŞKAN ADAYI
28 belediyede başkanlık için aday olan 106 kişi arasında sadece 3 kadın aday var. DP-UG Girne Belediye Başkan adayı Başak Tekerek, CTP-BG İskele Belediye Başkan adayı Bilen Sayılı Bozkırlı ve Serdarlı Belediyesi bağımsız adayı Vijdan Karagözlü 29 Haziran’daki seçimin 3 kadın adayı oldu.

HALEN GÖREV YAPAN BAŞKANLARIN 25'İ YENİDEN ADAY
KKTC’nin 28 belediyesinde halen görev yapan başkanlardan 25’i, 29 Haziran seçimlerinde seçmenlerden yeniden görev talep ediyor.
Serdarlı Belediye Başkanı Mehmet Kerimoğlu, Geçitkale Belediye Başkanı Kıvanç Buhara ve geçen yıl geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybeden Esentepe Belediye Başkanı Erdal Barut dışındaki başkanlar, yeniden aday oldu.

EN FAZLA ADAY İSKELE’DE
KKTC genelindeki 28 belediyede en fazla aday İskele Belediye Başkanlığı için çıktı. İskele Belediye Başkanlığı’na talip olan 7 aday var.
İskele’yi, 6 adayın yarıştığı Lefkoşa Türk Belediyesi Başkanlığı izliyor.
İnönü Belediyesi için ise, tümü de bağımsız 3 aday yarışıyor. İnönü’de partilerin desteklediği adaylar olmakla beraber, tümü de seçim yarışına bağımsız olarak katılıyor.
29 Haziran seçimlerinde, siyasi partilerin, ittifakları yanında bağımsız aday olanlara destekleri dikkat çekiyor.

PROPAGANDA YARIN TAMAMLANACAK
Seçime 2 gün kala tüm partiler ve adaylar, seçmenlerle birebir iletişim kurdukları ziyaretler yanında medya, sosyal medya ve mitinglerle propaganda çalışmalarını sürdürüyor. Propaganda süresi seçimden bir gün önce yani yarın tamamlanacak.
Yol kenarlarındaki reklam panoları, seçime özel web sayfaları, broşürler de propaganda yöntemleri arasında yer alıyor. (TAK/Özgül Gürkut Mutluyakalı)