Ayşe GÜLER

KKTC ve TC Hükümetleri tarafından hazırlanan Yapısal Dönüşüm Programı’nda yer alan, Aralık 2017’de hayata geçeceği belirtilen Hasta Hakları Yasa Tasarısı, yasallaşmayı bekliyor.

Hasta haklarının yasal bir zeminde korunmasının sağlanmasının hedeflendiği, sağlığa çözüm getirecek 5 yasadan biri olan Yasa Tasarı, halen Sağlık Bakanlığı’nda…

Hatırlanacağı üzere Yasa Tasarısı, ilk kez 2013 yılında Sağlık Bakanlığı’na sunulmuş, 1 kez komiteye gitmiş 2017 yılında yeniden revize edilerek, Sağlık Bakanlığı’na sunulmuştu.

Yasallaşması deyim yerindeyse ‘arap saçına’ dönen Hasta Hakları Yasa Tasarısı ile ilgili YENİDÜZEN’e konuşan Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge, hasta haklarının hekim haklarının karşısında bir durum gibi algılandığını gözlemlediklerine vurgu yaptı, bu yasanın hayata geçmesi ile özellikle hekim camiasında motivasyon kırıcı ve hekimleri sıkıntıya sokacak bir durumun ortaya çıkacağı endişesi olduğuna dikkat çekti.

Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge:
Yasanın hayata geçmesi ile hekimleri sıkıntıya sokacak bir durumun ortaya çıkacağı endişesi var

Evrensel Hasta Hakları Derneği Başkanı Emete İmge, Hasta Hakları Yasası’nın her şeyden önce hasta haklarının yasal bir zeminde korunmasını sağlayacağına vurgu yaptı.

İmge, mevcut durumda, yasal yola başvurmak isteyenler için Ceza Yasası altında bireylerin şikayet etme ve tazminat isteme yolları açık olmasına rağmen, taslak yasada yer alan Şikayet hakkı ve tazminat hakkının önemli bir yenilik olduğunu söyledi.

Yasa taslağının, şikayetleri değerlendirmekle görevli Hasta Hakları Kurulu’nun oluşumunu öngördüğüne de dikkat çeken İmge, bu kurulda Sağlık Bakanlığı temsilcisinin yanında, şikayet edenle şikayet edilen kişinin haklarını koruyabilecek temsilciler veya örgüt temsilcilerinin de yer alabileceğine işaret etti.

Süreç nasıl işledi?

İmge, Hasta Hakları Yasası’na duyulan ihtiyacın 2000 yılından sonra kurulan hükümetlerin Sağlık Programlarına girdiğini de hatırlattı, uzayan süreçle ilgili bilgi verdi.

Hazırlanan taslağın yalnızca bir kez yasallaşması için Meclis Komitesi’ne gidebildiğine değinen İmge, yaşanan süreci şu şekilde özetledi: “Dönemin Sağlık Bakanı Av. Hüseyin Celal,  hem Meclis Genel Kurulunda, hem de yasa taslağının görüşüleceği Komitede bulunan hekim milletvekillerinin, ‘hekimlerin özlük hakları değiştirilmeden hasta haklarının yasalaşmasını istemedikleri ve bu çalışmayı engellemeye çalıştıklarını’ ifade etmişti. Bugün ise, Sağlık Bakanlığı nezdinde bulunan Yasa taslağı, derneğimiz hukukçu ve akademisyenleri tarafından ilk  kez 2013 yılında hazırlanmış ve Sağlık Bakanlığına sunulmuştu. Bu dönemde Sağlık Bakanlığı tarafından Hukuk Dairesi ve Mevzuat Dairesinin görüşleri istenmiş ve görüşler metne ilave edilmiştir. 2017 yılında ikinci kez gözden geçirilmiş ve yeniden Bakanlığa sunulmuştur.”

“Hasta hakları hekim haklarının karşısında bir durum gibi algılanıyor”

Genel olarak hasta haklarının hekim haklarının karşısında bir durum gibi algılandığını gözlemlediklerine de vurgu yapan İmge, bu yasanın hayata geçmesi ile özellikle hekim camiasında motivasyon kırıcı ve hekimleri sıkıntıya sokacak bir durumun ortaya çıkacağı endişesi olduğuna dikkat çekti.

İmge, söz konusu yaklaşımın doğru olmadığını da ifade ederek,  hasta haklarının korunuyor olmasının hem sağlık sisteminde, hem de sağlık kuruluşlarının hizmet organizasyonunda kaliteyi artıracağına işaret etti.

Ayrıca İmge, böylelikle hasta ve sağlık çalışanlarının memnuniyetinin de yükseleceğine değindi.

“Sağlık sistemin kendisinin hak ihlali yarattığı yönünde endişe var”

Öte yandan sağlık sistemin kendisinin hak ihlali yarattığı yönünde endişe duyulduğundan bahseden İmge, Sağlık Bakanlığı ile birlikte kamu ve özeldeki sağlık kuruluşlarına, sistemden kaynaklanabilecek ihlallerin ortadan kaldırılması için gerekli düzenleme ve organizasyonları bir an önce yapma görevi düştüğünü söyledi.

İmge, hem sağlığı yönetenlerin, hem de sağlık çalışanlarının hasta hakları konusunda bilgilendirilmeleri ile hasta haklarının korunabilmesini sağlayacak hizmet içi eğitimlerin sürekli ve zorunlu olması gerektiğini söyledi.

“Hasta Hakları Şikayet Birimleri kurulmalı”

Bunun yanı sıra Hasta Hakları Şikayet Birimlerinin de süratle kurulması gerektiğine değinen İmge, böylelikle kamu ve özeldeki sağlık kuruluşlarında, hastaların günlük şikayetlerine cevap verebileceğini, iletişim ve çatışma yönetimi konusunda yetkinliği olan personelin birimlerde görevlendirilebileceğini belirtti.

“Yasa her gündeme geldiğinde, insan haklarından hareketle ortaya çıkmış olan ve tıp etiğiyle harmanlanmış bu hakların, yıllardır hekimlerin özlük haklarıyla birlikte tartışılıyor olması gerçekten çok üzücüdür” diye konuşarak, “ Evrensel kabule sahip bu hakların ülkemizde korunamıyor olmasının yanında, yıllar yılı, hekimlerin emekliliklerine yansıyacak maaş artışı taleplerine koşul olarak görülmesi kabul edilebilir değildir” dedi.

Tabipler Birliği’nin yasa çalışmalarında değişiklik talebi…

Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu’nun geçtiğimiz gün katıldığı bir televizyon programındaki açıklamalarına da değinen İmge, yasa çalışmalarında Tabipler Birliği'nin de bazı değişiklikler talep ettiğinin konuşulduğunu ancak bu yönde derneklerine gelen resmi bir bilgi olmadığını söyledi.

 İmge, sözlerini şöyle tamamladı: “ Sağlık Bakanı Faiz Sucuoğlu’nun televizyon programında kullandığı “hekimi koruyacak emniyet sübabı” ifadesinden hareketle şunu söylemek mümkün; sağlık çalışanlarının örgütlü oldukları Birlik ve Sendikaların bu konuda üyelerini koruyacak önlemleri almaları gerekmektedir. Bu hakların iyi korunduğu ülkelerde sağlık sektöründe çalışanların örgütlü oldukları meslek grupları ve sendikaların sağlık hukuğu konusunda uzmanlaşmış hukukçuları vardır. Ayrıca Taslak yasadaki Hasta Hakları Kurulu’nda, Kıbrıs Türk Tabibler Birliği’nin temsiliyeti söz konusudur.”