Derya ULUBATLI

Yükseköğrenim kurumlarının yüz yüze eğitime başlaması, kış turizminin hareketlenmesi ve COVID-19 kaynaklı bazı seyahat sınırlandırmalarının kalkması hava trafiğini de etkiledi. Sivil Havacılık Dairesi’nde elde edilen verilere göre Haziran ayından bu yana her sürekli artış gösterdiği gözlemlenen uçak ve yolcu sayıları, Eylül itibariyle son ayların en üst noktasına ulaştı.

Adaya gelişlerde hiçbir sıkıntı yaşanmadığını belirten Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Resmiye Canaltay, azalmanın aksine pandemi öncesinden daha yüksek bir uçuş sayısı olduğuna dikkat çekti. Adapass konusunda birtakım aksaklıklar yaşandığını da ifade eden Canaltay, “zaman zaman bazı sorunlar çıkmasına rağmen gelişler şimdilik iyi gidiyor” şeklinde konuştu. Yeni havalimanı çalışmalarıyla ilgili bilgi de veren Canaltay, uğraşların hızla devam ettiğini ancak yetkili firma kaynaklı bazı aksamalar yaşandığını ifade etti.

Kasım ayında gelen uçak sayısının yüzde 50 oranında artmasını beklediklerini söyleyen Pegasus Genel Müdürü Zeki Ziya, uçakların yüzde 80 dolulukla adaya geldiğini de belirtti. Ziya, şu an COVID-19 için yapılan testlerin uçuşları yavaşlattığını ve tüm olumlu gelişmelere rağmen henüz pandemi öncesi uçuş sayısına ulaşamadıklarını da sözlerine ekledi.

Son 5 ayın en yoğunu Eylül…

Sivil Havacılık Dairesi verilerine göre Haziran ayında 330 olarak kayıtlara geçen ‘Gelen Uçak’ sayısı, her ay belirli miktarlarda artarak Eylül ayında 783’ ulaştı. Giden uçaklar içinse bu rakam 328’den 782’ye yükseldi. Eylül ayının ‘Gelen Yolcu’ sayısı ile son ayların rekorunu kırdı, 80 binin üzerinde bir artışla 29 bin 646’dan, 110 bin 651’e çıktı. Ayın 25’ine kadar olan Ekim ayı verilerini ve paylaşan Sivil Havacılık Kurumu yetkilileri bu rakamların henüz netleşmediğini, net sayının ay bitiminde onaylanabileceğini söyledi. Verilen bu rakamlara göre Ekim ayında da uçuş sayısının Eylül ile benzerlik gösterdiği tespit edildi.

Gelen yolcuların sayısı, gidenlerden fazla

Veriler incelendiğinde aylara göre artış gösteren ‘Giden Yolcu’ sayısının ise, genel rakamlara göre gelenlerden daha az olduğu görüldü. Haziran ayında 26 bin 940 olan giden yolcuların sayısı, gelenlere göre yaklaşık 3 bin kişi daha az oldu. Eylül ayında 81 bin 800’e yükselen bu rakam, yine aynı ayın 110 bin 651 olan gelen yolcu sayısına göre daha düşük seyretmeye devam etti.

Bilet fiyatları dövizle bağlantılı yükselmeye devam edecek

Özellikle öğrencilerin yoğun olarak geldiği bölgeler olan İran, Nijerya, Türkiye gibi ülkelerden adaya ulaşım için bilet fiyatlarına bakıldığında, tek yön ücretlerin bile cep yaktığı gözlemlendi.

25 Ekim tarihinde İran’dan Ercan’a gelmek isteyen bir kişi için tek yön bilet fiyatı 3 bin TL’den başlarken, bu rakam Nijerya’dan gelecek kişiler için 6 bin ile 9 bin TL arasında değişti.

Öte yandan Türkiye uçuşlarının da diğer ülkelere göre daha uygun olmasına rağmen, yine de yüksek fiyat aralıklarında seyrettiği görüldü. Yapılan aramalara göre İzmir’den Ercan’a geliş için tek yön bilet fiyatları 500 TL ile 800 TL arası, İstanbul’dan Ercan’a gelmenin 300 TL ile 500 TL arası, Adana’dan geliş ise 550 TL ile 900 TL arası değişiklik gösterdi.

Pegasus Genel Müdürü Zeki Ziya uçuşla ilgili giderlerin yüzde 95’inin dövize endeksli olduğunu söyledi, bu şartlarda bilet fiyatlarında düşüşün aksine, artış beklendiğine dikkat çekti.

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Resmiye Canaltay:

“Pandemi öncesine göre artış var”

Adaya gelişlerde hiçbir sıkıntı yaşanmadığını belirten Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Resmiye Canaltay, uçuşlarda zorunlu olarak yapılan PCR testi uygulamasının gelen uçuşları azaltmadığını savundu. Canaltay şunları söyledi: “Şu anda yüzde 70’e varan uçuş sayısı ile pandemi öncesi dönemin yüzde seksenini geçtik. Maksimum 20 dakika beklenen Antijen testleriyle tüm geçişleri zamanında, beklemeden hallediyoruz. Adapass konusunda birtakım aksaklıklar yaşanmasına ve zaman zaman bazı sorunlar çıkmasına rağmen gelişler şimdilik iyi gidiyor.

Öğrencilerin de bu uçuş sayısının artmasında etkili olduğunu belirten Canaltay, şu an için adaya gelen öğrenci sayısını net olarak bilemediklerini, bu konuyla Eğitim Bakanlığı’nın ilgilendiğini dile getirdi.

“Yeni havalimanı için çalışmalarımız hızla devam ediyor”

Yeni havalimanı projesiyle ilgili de konuşan Canaltay, bazı aksaklıklara rağmen çalışmaların tüm hızıyla devam ettiğini ve yapımı en kısa sürede tamamlamak istediklerini kaydetti.  Canaltay şunları aktardı: “Proje, yetkili firmanın sorumlulukları olan kısımlarda beklediğimiz düzeyde ilerlemiyor. Bu da pandemiden dolayı üretim ve taşımacılıktan doğan sıkıntılara bağlanıyor. Devlet olarak bize düşen yasal alt yapı çalışmaları şu an Meclis’te alt komitededir. Ayrıca devlete bağlı ortaya çıkan bu alt yapıların uygulanması için ihtiyaç duyulan bütçe düzenlemesinin de yapılması gerekiyor. Tüm bunlar, süreci biraz geciktiriyor”.

Pegasus Genel Müdürü Zeki Ziya:

“Kasım ayında yüzde 50 artış bekliyoruz”

Eylül ve Ekim aylarında Pegasus olarak benzer oranlarda uçak kaldırdıklarını söyleyen Pegasus Genel Müdürü Zeki Ziya, Kasım ayında bu sayının yüzde 50 oranında artmasını beklediklerini aktardı. Ziya şunları söyledi: “Eylül ve Ekim aylarında günde yaklaşık 10 uçuş gerçekleştirdik. Kasım ayında bu sayının yüzde 50 artacağı beklentisindeyiz. Şu an için önümüzde olan belgelere baktığımızda günde yaklaşık 15, ayda da 850 uçuş olacağını hesaplıyoruz. Bu sadece Pegasus için olan sayıdır. Benzer rakamın THY için de geçerli olacağını düşünüyorum. Özetle, tahminimize göre Kasım ayında havalimanına günlük yaklaşık 30 uçak inecektir”.

“Dövizin yükselişi bilet fiyatlarını ciddi şekilde etkiliyor”

Dövizin yükselişinin bilet fiyatlarını direkt olarak etkilediğini belirten Ziya, “döviz bu şekilde yükselmeye devam ederse bilet fiyatları her geçen gün daha da artacaktır” dedi. Uçuşlarla ilgili giderlerin büyük bölümünün dövizle bağlantılı olduğuna dikkat çeken Ziya şöyle devam etti: “Bir uçağın bir yolculuk esnasında harcadığı yakıt başta olmak üzere yüzde 95 gideri dövize endekslidir. Bu yüzden ne yazık ki bilet fiyatlarına dövizdeki artışı yansıtmak zorundayız”.

“Test kontrolleri uçak gelişlerini yavaşlatıyor”

Öğrencinin gelişinin uçuş artışını etkilediğine de değinen Ziya, öte yandan test kontrollerinin vakit aldığını ve uçuşlar arasındaki süreyi uzattığını dile getirdi. Pandemi öncesi günde 25-30 uçuş yaptıklarını ifade eden Ziya, “Kasım ayında beklediğimiz artışla bu sayının yarısına ancak ulaşmış olacağız” dedi. Ziya şunları aktardı: “Test zorunlulukları ve buna bağlı ortaya çıkan zaman kısıtlaması uçuşların çoğalmasını engelliyor. Geçmişte uçaklar 10 dakikada bir inerken, şimdi mecburen 30 dakikada bir iniyor. Uçuşları PCR ve Antijen testleriyle bağlantılı yaptığımız sürece bu sayı çoğalmayacaktır”.

Son olarak gelen uçakların doluluk oranıyla ilgili de konuşan Ziya, yolcu sayısının yüzde 80 civarında olduğunu ve bunun fena bir rakam olmadığını kaydetti.

Haziran-Ekim 2021 uçuş tablosu

Haziran-Gelen uçak: 330

Haziran-Giden uçak: 328

Haziran-Toplam uçak: 658

Haziran-Gelen yolcu: 29 bin 646

Haziran-Giden yolcu: 26 bin 940

Haziran-Toplam yolcu: 56 bin 586

Temmuz-Gelen uçak: 526

Temmuz-Giden uçak: 525

Temmuz-Toplam uçak: 1,051

Temmuz-Gelen yolcu: 52 bin 744

Temmuz-Giden yolcu: 49 bin 706

Temmuz-Toplam yolcu: 102 bin 450

Ağustos-Gelen uçak: 633

Ağustos -Giden uçak: 631

Ağustos -Toplam uçak: 1,264

Ağustos -Gelen yolcu: 80 bin 982

Ağustos -Giden yolcu: 73 bin 303

Ağustos -Toplam yolcu: 154 bin 285

Eylül-Gelen uçak: 783

Eylül-Giden uçak: 782

Eylül-Toplam uçak: 1,565

Eylül-Gelen yolcu: 110 bin 651

Eylül-Giden yolcu: 81 bin 800

Eylül-Toplam yolcu: 192 bin 451

25 Ekim’e kadar (Ay henüz bitmediği için bu veriler, ‘net olmayan veriler’ olarak bildirilmiştir)

Ekim-Gelen uçak: 601

Ekim-Giden uçak: 600

Ekim-Toplam uçak: 1,201

Ekim-Gelen yolcu: 84 bin 773

Ekim-Giden yolcu: 68 bin 303

Ekim-Toplam yolcu: 153 bin 76