Ebru OSMAN

Hayvan hakları aktivistlerinin uzun zamandır değiştirmek için mücadele ettiği, Ceza (Değişiklik) Yasa Önerisi önceki gün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ocak ayında, hayvan hakları örgütleri ve aktivistlerinin Meclis önünde düzenledikleri büyük eylemlerle gündemi sarsan ve Meclise sunulan yasa önerisi, Kıbrıs’ın kuzeyinde önemli değişikliklerin yapılmasına zemin hazırladı. Bu tasarı, hayvanların haklarını koruma konusunda ciddi adımlar atılmasını sağladı.

Yürürlüğe giren Ceza (Değişiklik) Yasa Tasarısı ile birlikte, hayvanlar artık bir “mal” değil bir “can” olarak kabul ediliyor. Değiştirilen yasada, hayvanlara karşı uygulanan şiddet, eziyet ve istismar gibi eylemler için ağır yaptırımlar uygulanıyor.

Değiştirilen yasada, en çok dikkat çeken yaptırımlar arasında; hayvan öldürme suçlarına 8 yıl, hayvanlara tecavüz suçlarına 6 yıl ve hayvana bulaşıcı hastalık yayma suçlarına ise 7 yıla kadar varan hapis cezası verilmesi bulunuyor.

Ayrıca, hayvanları terk etmek de artık bir suç olarak sayılırken, bu tarz suçlar için 2 ila 4 yıla kadar varan hapis cezası uygulanacak.

Yeni suçlar, ağır cezalar

Hayvan öldürme suçuna 8 yıla varan hapis cezası

Yasa dışı bir eylem sonucunda bir hayvanın ölümüne sebebiyet veren kişi 6 yıla kadar hapis cezasına, işkence çektirerek bir hayvanın ölümüne sebep olan kişi ise 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Aynı zamanda, nesli tükenmekte olan veya koruma altında olan bir hayvanı kasten öldürülmesine sebep olan kişi 8 yıla kadar hapis cezasına tabi tutulacak.

İhmal ederek hayvanın ölümüne neden olma suçuna 2 yıla varan hapis cezası

Bir kişinin bakmakla yükümlü olduğu bir hayvanı ihtiyatsızlık ve ihmal sonucu ölümüne neden olması halinde para cezasına çarptırılırken, ihmalkârlıktan kaynaklı, hayvanın temel bakımı, barınması, beslenmesi, sağlığı ve güvenliği gibi ihtiyaçlarının karşılanmaması halinde ise 2 yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilecek.

Hayvan yaralama veya hayvana zarar verme suçuna 3 yıla varan hapis cezası

Bir kişi tarafından, herhangi bir madde veya cisimle bir hayvanın yaralanmasına veya zarar görmesine sebep olan kişi para cezasına tabi tutulacak. Fakat bir hayvana işkencence çektirerek veya hayvanın ağır yara almasına sebep olan kişi ise 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

İhmal ederek hayvan yaralama veya zarar verme suçuna 1 yıla varan hapis cezası

Tedbirsizlik, dikkatsizlik veya ihmalkârlıktan kaynaklı, kişinin bakmakla yükümlü olduğu hayvanın yaralanmasına veya zarar görmesine neden olan kişi para cezasına çarptırılırken, bu suçun tekrar edilmesi halinde ise 1 yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilecek.

Ancak yaralı bir hayvanı veteriner hekim veya tedavi ünitesine götüren veya götürülmesini sağlayan kişi, hayvanın iyileşinceye veya tedavi süresi neticeleninceye kadar üstlenmesi durumunda suçlu olarak sayılmayacak ve suçundan men edilecek.

Hayvana tecavüz suçuna 6 yıla kadar hapis cezası

Bir kişi hayvana cinsel bir davranışta bulunması veya cinsel bir ilişkiye girişmesi durumunda 6 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Hayvana tecavüze ‘teşebbüs’e 3 yıla kadar hapis cezası

Herhangi bir hayvana tecavüze teşebbüs eden kişi para cezasında tabi tutulurken, hayvana tecavüz teşebbüsünün tekerrürü halinde ise 3 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Hayvan kaçakçılığı suçuna 4 yıla kadar hapis cezası

Üretimi, alımı ve satışı yasak olan veya yasal olsa dahi bir hayvanı ithalat veya ihracat izinlerini yetkili makamlardan almadan veya gerekli yasal prosedürleri tamamlanmadan Kıbrıs’ın kuzeyine sokması veya çıkarması durumunda 4 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Aynı zamanda bir egzotik bir hayvanın Kıbrıs’ın kuzeyinde alınıp satılması, barındırılmasını veya dolaşımını kolaylaştırması durumunda da 4 yıla kadar hapis cezasında tabi tutulacak.

Hayvan kaçırmak suçuna 3 yıla varan hapis cezası

Başkasının bakım veya kontrolünde olan bir hayvanı, kişinin rızası olmadan, bakım ve kontrolüne alma amacı durumunda 3 yıla kadar hapis cezasında çarptırılacak.

Hayvanın tutsak edilmesi suçuna 3 yıla varan hapis cezası

Bir kişi, yabani veya egzotik bir hayvanı yasa dışı bir şekilde alıkoyması durumunda para cezasına tabi tutulacak, suçun tekrar edilmesi durumunda ise 3 yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilecek.

Hayvana bulaşıcı hastalık yayma suçuna 7 yıla varan hapis cezası

Bir hayvana bulaşıcı bir hastalığı yasa dışı bir şekilde yayan, teşebbüste bulunan veya bilinçli bir şekilde herhangi bir hayvan vasıtası ile bulaşıcı bir hastalığın yayılmasına sebep olan kişi, 7 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak.

Hayvanı terk etme suçuna 4 yıla varan hapis cezası

Kayıt yükümlülüğü olan veya bir hayvana bakmakla yükümlü olan kişi, hayvanı terk etmesi durumunda ilk etapta para cezasına çarptırılacak, suçun tekrarı durumunda ise 2 yıla kadar hapis cezasında tabi tutulacak.

Bununla birlikte, bir hayvanı ıssız, barınma, gıda ve su ihtiyacını karşılamayacağı bir yere terk etmesi durumunda 4 yıla kadar hapis cezasında mahkûm edilecek.

Zarar vermeye yönelik tehdit suçuna 6 aya kadar hapis cezası

Bir hayvanı yazılı, sözlü, elektronik, dijital ortamda veya sosyal medya üzerinden öldürme veya zarar verme tehdidinde bulunması durumunda para cezasına çarptırılacak, suçun tekerrürü halinde ise 6 aya varan hapis cezasına mahkûm edilecek.