Hayvancı: 5-10 kuruş az, 20 kuruş! Bakanlık: Kalıcı çözüm çalışalım
Hayvancılar, süt fiyatlarına yapılan 5 ve 10 kuruşluk zammı yeterli bulmadı, daha fazla artış istedi, Tarım Bakanlığı ise fiyat konusundan çok kalıcı çözüm üzerinde çalışıldığına işaret etti
Fehime ALASYA
Süt fiyatlarına yapılan 5 kuruşluk zammı kabul etmediklerini belirten Hayvan Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, hükümetin 10 kuruşluk artış noktasında çözüm arayışı içinde olduğunu belirterek, en az 20 kuruşluk artışı kabul edeceklerinin, aksi takdirde haklarını aramak için eylem dahil her yolu deneyeceklerini belirtti.
Sektörün tüm paydaşları ile görüşmelerin sürdüğünü anlatan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, tüm temsilcilerin menfaatini koruyacak, kalıcı çözümler alınması gerektiğine dikkat çekti.
Küçükbaş Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği’nin süt fiyatlarına yapılan 5 kuruşluk zammı eleştiren basın açıklamasının ardından Hayvan Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları YENİDÜZEN’e konuştu.
Hayvan Üreticileri Birliği’nin süte en az 20 kuruş zam yapılması talebine karşın bakanlığın en fazla 10 kuruşluk artış yapılabileceği noktasında görüşmelerin yaşandığını belirten Naimoğulları, 10 kuruşluk zamma karşı çıktıklarını belirtti.
Bakanlığın süt imalatçılarından yana tavır takındığını anlatan Naimoğulları, “Hayvancı, hükümet ve imalatçı ayağından oluşan 3 ayaktan özveri gösteren tek taraf hayvancıdır. İmalatçı hep kendisi kazansın istiyor, hükümet de imalatçılar tarafında yer alıyor.”
Yaklaşık iki aydır özelde dövizin artışından kaynaklı girdilerinin artmasından dolayı yaşanan sıkıntıları Tarım Bakanlığı ile görüştüklerini anlatan Naimoğulları, taleplerinin acilen ele alınması gerektiğini belirtti.
“Artık ötelenecek bir durumu kalmadı, zaten 2 aydır özveri gösteriyoruz” diyen Naimoğlulları eylem dahil her olasılıkla hak arama yola gidileceğini kaydetti.
Naimoğulları, yaklaşık on maddelik talepleri arasında en acil olan, yem zammının karşılanması, süt fiyatların hemen düzenlenmesi ve geçmişten kalan ödemelerin yapılması kalemlerini talep ettiklerini dile getirdi.
Naimoğulları, Hayvan Üreticileri Birliği’nin bakanlıktan taleplerini şöyle sıraladı:
- Küçükbaş hayvancının 2017 yılında aldığı faizi destekli yemlik arpanın yılsonuna kadar uzatılması
- Küçükbaş hayvancının doğrudan gelir desteği 12 milyon TL’nin ödenmesi
- Su fiyatlarında iyileştirme yapılması
- İthal edilen kaba ot için destek verilmesi konusunda açıklama yapılması
- Renkli Euro Dizel akaryakıtın tarımda ve hayvancılıkta vergisiz kullanılması
Şahali: “Kalıcı çözüm şart”
Süt imalatçıları ve hayvan üreticileri ile birlikte görüştüklerin sürdüğünü anlatan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, sektörün tüm temsilcilerin menfaatini koruyacak, kalıcı çözümler alınması gerektiğine dikkat çekti.
Şahali, “Koşulların normal seyrine döndüğü zaman, yani süt üretiminin normal seyrine döndüğü zaman, yaklaşık haziran ayında bir araya gelip, kalıcı çözümler üretecek kararları verelim” dedi.
Dövize bağlı çeşitli tedbirlerin alınmaya çalışıldığını anlatan Şahali, küçükbaş süt fiyatına 5 kuruşluk, büyükbaşta ise 10 kuruşluk artış yapıldığını belirtti.
Şahali, yapılan çeşitli iyileştirmelerin yanında kalıcı çözümler için de temaslarının süreceğini belirtti.
“10 sene sonra içeceğimiz süt, yiyeceğimiz hellim ve yiyeceğimiz et ithal edilecek”
Küçükbaş Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği, dün yaptığı yazılı basın açıklamasında, yem fiyatlarına yapılan yüzde 20 oranındaki artıştan sonra süte yapılan 5 kuruşluk zammın Türkçesi’nin “Aç kalın, yok olun” umurumuzda değilsiniz olduğunu savunmuştu.
Birlikten yapılan açıklamada;
“Bu devleti idare edenler şunu unutmasın ki bu adaletsiz düzene son vermezlerse 10 sene sonra içeceğimiz süt, yiyeceğimiz hellim ve yiyeceğimiz et ithal edilecek ve binlerce üreticide hayvanlarını satacağı için devlet kapısındaki işsizler kervanına katılacak. Sabrımız tükendi dayanacak gücümüz kalmadı. Biz her zaman diyalog yolu ile çözümden yanayız ama görünen o ki yetkililer halimizi anlamıyor, sesimizi duymak istemiyor. Demek ki sesimizi eylemlerle duyurmamızı istiyorlar. Bizi buna zorlamasınlar.” denmişti.
Hayvan Üreticileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları:
“İki aydır özveri gösteriyoruz, bu konu yarına bile ertelenmemeli…”
“Yaklaşık bir buçuk, iki aydır döviz artışıyla ve buna bağlı giderlerimizle ilgili görüşmeler ve açıklamalar yapıyoruz. Giderlerimiz sürekli artıyor. Gelirimiz ise imalatçılar, hükümet ve bakanlığın kararıyla artıyor. Bu konuda iyileştirme yapılması gerektiğini 2 aydır dile getiriyoruz. Yem fiyatlarının geri çekilmesini, üreticinin gününde ödenmesini talep ettik.
Kuraklık çok ciddi, her alanda artış yaşadık. Bu kadar olumsuz koşullarda günlerdir iyileştirme yapıyoruz.
SÜTEK Yönetim Kurulu ve bakanlık ile bu konuda görüşmelerimiz oldu.
Süt fiyatlarının iyileştirilmesi, 1 Lt. sütün maliyetini çıkartılması gibi konuların izahını yaptık. Ne kadar artış yapılması gerektiğini ortaya koyduk.
30 kuruş inek sütüne, 50 kuruş keçi,70 kuruş da koyun sütüne talep ettik. Yem fiyatlarındaki ve akaryakıta gelen zammı hesaplayarak bu fiyatları ortaya koyup yazılı olarak bildirdik.
Bize sütün yoğun olduğu dönemlerde pazarlama sıkıntıları olduğu ortaya konuldu. Hükümet de imalatçılar biriliğiyle görüştü, onlar tek kuruş arştı kabul etmemiş. Hükümet de bütçe imkânlarının yetersiz olduğunu ve nasıl hareket edeceklerini bilemediklerini söyledi. Bu biraz korkak bir davranıştır.
Süt ürünlerine bir haftada zam geldi.
Ardından inek sütü talebimizi 30 kuruştan 20 kuruşa düşürdük, geçen hafta tarım bakanı ile yeniden görüştük. Temmuz ayına kadar artış olamayacağını ifade etti.
Temmuz ayına kadar 1 tek hayvancı dayanmaz. Zaten2 aydır bu özveriyi gösteriyoruz. Bu konu yarına bile ertelenmemeli…
“Bakanlık imalatçı tarafında duruyor”
“Yem fiyatları da aniden yüzde 20 arttı, ani bir kaos başladı. Sürekli bahane ortaya konularak nisan sonuna geldik. SÜTEK ile yine toplandık ama çözüm bulamadık. Geldiğimiz noktada hayvancı ve imalatçının anlaşamadığı gerekçesi ile bakanlık, keçi sütüne 10 kuruş, 10 kuruş da koyun sütüne artış götürdü, toplantıyı terk ettim. Bakanlık imalatçı tarafında duruyor. Başbakana bakan önünde tekrar izah ettik, Sayın Şahali istediğimiz artış yapılırsa imalatçıların süt almayacağını ve sütlerin döküleceğini belirtti. Biz bunun aksini düşünüyoruz ve veriler bunu ortaya koyuyor.
Hayvancı, hükümet ve imalatçı ayağından oluşan 3 ayaktan özveri gösteren tek taraf hayvancıdır. İmalatçı hep kendisi kazansın istiyor ve tehditlerde bulunuyor.
İmalatçılar ve imalatçılar biriliği iyi niyet göstermemiştir. Hükümet de imalatçılar tarafında yer aldı.
“Önemli olan krizi yönetme ve çözmedir”
“Bakanlık bu konun çözümü için uğraş vereceğini söyledi.
Pazartesine dek ilgili muhataplarla görüşüp konuyu bir yere bağlayacağını ifade etti.
Bakanlık ve imalatçı tarafında iyi niyet yok. Bakanlık girdi maliyetlerinde iyileştirme yapılması konusunda iyi niyet göstermiyor, hükümet özellikle maliyeyi zorlayarak destek verme çabasında değildir.
İmalatçı zaten hiçbir zaman iyi niyet göstermemiştir.
Bakanlık, hayvancı ve imalatçıyı karşı karşıya getirerek, iki taraf da suçluymuş gibi ortaya koyuyor.
Önemli olan krizi yönetme ve çözmedir, bakanlıkta bu kabiliyeti göremiyor.”
“Bazı kurumlar bu kaos artsın diye çaba sarf ediyor”
“Ciddi bir kaos vardır. Bu saatten sona kimin ne yapacağı belli değildir. Bazı kurumlar bu kaos artsın diye çaba sarf ediyor. Örneğin toprak ürünleri kurumuna gününde denemeyen çekler için 1 gün dahi gecikirseniz yüzde 3 faiz uygulanıyor.
Kurumlar ve bakanlık altıdaki bürokratlar doğru hareket etmiyor.
Bakanlık yem fiyatlarını ben arttırmadım, süt konusunda da imalatçılarla anlaşın deyip aradan çekiliyor. Bu kabul edilemez.
Pazartesine kadar başbakanın müdahil olduğu konuda çözüm gelmezse nasıl bir yol çizeceğimizi kararlaştıracağız.
Eylem mi yaparız farklı mı yaklaşırız değerlendireceğiz.
Ümit ederiz ki hayvancının ortaya koyduğu artışı bir şekilde oluştururlar.”
“Böyle olacaksa o beş kuruşluk zammı da geri alsınlar”
“Aciliyet durumuna göre yem zammının karşılanması, süt fiyatların hemen düzenlenmesi ve geçmişten kalan ödemelerin yapılmasını talep ediyoruz. Bu durumların ortadan kaldırılması için hızlı hareket edilmesi lazım. Çözüm modelleri ortaya konulursa yine bunları basınla paylaşacağız. Bunların yanında Süt fiyatının söz ettiğimiz fiyatlara çekilmesi ve düzenlenmesi, küçükbaş hayvancının 2017 yılında aldığı faizi destekli yemlik arpanın yılsonuna kadar uzatılmasını talep ediyoruz. Hükümet ay sonuna kadar uzattı. Küçükbaş hayvancının doğrudan gelir desteği 12 milyon TL’nin ödenmesi. Hükümet kanası ödemenin Temmuz veya ağustosta yapılabileceğini söylüyor ama biz mayıs başı ödemenin yapılmasını talep ediyoruz. Su fiyatlarında iyileştirme yapılması, her belediyen farklı uygulamalını gözden geçirilmesini talep ettik.
İthal edilen kaba ot için destek verilmesi konusunda açıklama yapılmasını talep ettik.
Renkli Euro Dizel akaryakıtın tarımda ve hayvancılıkta vergisiz kullanılmasını talep ettik.
En geç Pazartesi bu konu çözülüp, 1 Mayıs’ta ortaya koymalı. Artık ötelenecek bir durumu kalmadı.
Pazartesi konuyu sonuçlandırıp p bize dönecekleri konusunda duyum aldık.
Aksi takdirde onların geçirdiği 5 kuruşluk zam devre girecektir. Bunu kabul etmeyeceğiz, böyle olacaksa o beş kuruşluk zammı da geri alsınlar, istemiyoruz.”
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali:
“Kalıcı çözümler için doğru koşulların beklenmesi gerek”
“Süt sektörünün tüm paydaşları girdi maiyetlerinin yükseldiğini belirterek devletten yardım talebinde bulunuyorlar. Bu konuda üzerimize düşeni yapma gayreti içerisindeyiz.
Destek uygulamamız teşviklerle devam ediyor. Küçükbaşta hayvan üreticilerinde hayvan başı destek devam etmektedir. Süt imalatçıları açısından kilo başında ihracat teşvik primi destek uygulaması devam etmekte, bunun yanında girdi maliyetlerinin aşağıda tutulabilmesi amacıyla Toprak Ürünleri Kurumu’nun sattığı arpa devlet tarafından ortalama kilo başında 30 kuruş desteklenmektedir.
Sütte total bakteri ve somal hücreye karşı kesinti uygulaması durduruldu, bu da bir destektir.
Yüzde 30 süt artışı yaşanan bir dönemdeyiz, bu durumda arzın fazla olduğu noktada fiyatın aşağıya düşmesi bekleniyor, süt borsasının kapanmasına karşın, dövize bağlı belli başlı tedbirler de aldık.
Buna ek olarak son dönemde SÜTEK’te küçükbaş süt fiyatına 5 kuruşluk, büyük başta ise 10 kuruşluk artış yapıldı. Bu da üretici lehine bir tedbirdi…
Bunların ötesindeki taleplerin, bütçe dengeleri içinde ve genel yapı içerisinde değerlendirilmesine ihtiyaç vardır. Sütün fiyatını en yoğun olduğu dönemde arttırmak sütün satılma ihtimalini azaltmak anlamına gelmektedir. Daha pahalı sütü daha az satın alarak işleme veya üretimin yavaşlatılması anlamına gelebileceğini söylüyorlar. Bu da sütün dökülmesi anlamına gelir, maliyeti de üretene kalır.
Süt israfı olmaması için mevcut mesafeyi ve dengeyi korumak zorundayız. Hem üreticiye hem de imalatçıya karşı mesafemizi korumalıyız. Bir tarafın lehine alacağımız bir karar, diğer tarafın aleyhine sonuçlar doğurur, devleti zarara sokar.”
“Kalıcı çözümler üretecek kararları verelim”
“Sektörün tüm temsilcilerine söylüyoruz; koşulların normal seyrine döndüğü zaman, yani süt üretiminin normal seyrine döndüğü zaman, yaklaşık hazirana ayında bir araya gelip, kalıcı çözümler üretecek kararları verelim.
Geçmiş yıllarda da bunlar yaşandı. Sektörde yapısal sıkıntılar vardır, dövizden kaynaklı ilave sorunlar da vardır. Fakat kalıcı çözümler için doğru koşulların beklenmesi gerek. Sektörün tüm bileşenleri ile temaslarımız sürüyor. Herkesin üretimini sağlayacak ve menfaatini koruyacak bir tavır içinde olma zorunluluğu hükümete aittir. Biz de bu tavır içinde hareket ediyoruz”