Piyasada hellim ve peynir arasındaki fiyat farkları 3 TL’den başlayarak kimi çeşitlerde 26 TL’ye ulaşıyor. Gramaj ve içeriği aynı olan birçok markanın fiyatının oldukça farklı olduğu görülürken, üreticiler aşırı fiyat farkını eleştirdi, denetim istedi. 

Sofralarda en sık tüketilen süt ürünü olan normal hellimin kilosu 37 TL’den başlarken, 60 TL’yi de aşıyor. Tuzsuz hellimin kilosu ise 40 TL’den başlayıp 70 TL’yi buluyor.

İthal-yerli kaşar peynir arasındaki fiyat farkı ise 12 TL’nin üzerine çıkıyor. 400 gramlık Pınar taze kaşar peynir 35,99 TL, Koop taze kaşar peynir 23,50 TL.

Fehime ALASYA

Hellim tescili ile süt ürünlerinde dünya piyasasına açılım konuşulurken, iç piyasadaki süt ürünü fiyat farklılıkları da dikkatleri çekti.

İç piyasadaki yerel firmaların süt ürünleri arasındaki fiyat farkları 3 TL’den başlayıp kimi çeşitlerde 26 TL’ye ulaştı. Gramaj ve içeriği aynı olan birçok markanın fiyatının oldukça farklı olduğu görülürken, süt ürünü üreticileri ise fahiş fiyatlarda önce üretim, ardından raftaki fiyatların denetlenmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Markadan markaya değişen fiyatlar, özellikle hellim çeşitlerinde dudak uçuklattı.

Sofralarda en sık tüketilen süt ürünü olan normal hellimin kilosu 37 TL’den başlarken, 60 TL’yi aştı. Tuzsuz hellimin kilosu ise 40 TL’den başlayıp 70 TL’yi buldu.

Garanti firmasına ait tuzsuz hellimin kilosu 59,90 TL iken, Koop hellimin kilosu 67,50 TL’den fiyat buldu. Köylüm firmasına ait hellim ise 58,90 TL’den satışta.

Beyaz peynir ürününde de fiyat farklılıkları benzer ölçüde yer aldı. Koop Beyaz Peynir 51,90 TL iken Gülgün beyaz peynir 37,85 TL, Köylüm beyaz peynir ise 49,99 TL’den etiketlendi.

Hem üretimde hem de fiyatlarda sıkı denetim şart

Özellikle hellimin üretilmesiyle ilgili yasal yönetmenlik bulunduğunu ifade eden üreticiler, bu üretimin denetlenmesiyle ortadaki yüksek fiyat farklarının da en aza indirgenebileceğine değindi.

İrili ufaklı farkların kabul edilebilir olduğu yönünde hemfikir olan üreticiler, bazı ürünlerin maliyetini karşılamayan fiyatlarla kimi zaman raflarda yer aldığını ifade ederek, bunun kabul edilemez olduğunu belirtti.

Daha sık denetim yapılması gerektiğine değinen firmalar, “Bu sayede fiyatların firmaların uhdesine bırakılmamalı” yönünde görüş paylaştı.

Yerli taze kaşar peynirlerde 9 TL’lik fark

Market reyonlarında çeşitliliğin en zengin olduğu taze kaşar peyniri ise gramajına ve markasına göre yerli ürünler arasında çeşitli fiyat farkları görüldü. Özellikle 800 Gram’lık gramajı daha büyük taze kaşar peynirlerde 9 TL’lik farklılıklar oluştu. 800 Gram Meriç taze kaşar peynir 36,75 TL iken Koop taze kaşar peynir 45,90 TL’ye reyonlarda yer aldı.

İthal-yerli arasındaki fark 12 TL’yi aştı…

Taze kaşar peynirlerde ithal ürünler 200 ila 400 gramlık küçük ölçülerde cep yaktı. Pınar taze kaşar peynirin 200 gramı 19,25 TL iken aynı gramajdaki yerli ürün olan Reha taze kaşar peyniri 16,50 TL’ye alıcı bekledi.

400 gramlık taze kaşar peynirde ise ithal ürün olan Pınar 35,99 TL iken yerli ürün olan Koop taze kaşar peynir 23,50 TL reyonlarda yer aldı. İthal ve yerli arasında 12 TL’yi aşan fiyat farkı görüldü.

Taze norda da fiyatlar değişken

Taze nor da diğer süt ürünleri kadar olmasa da yine yerli ürünler arasındaki fiyatlarının farklı olduğu görüldü. 450 gram tuzsuz Arden taze nor fiyatı 12,50 TL iken, aynı gramaj ve içerikteki Gülgün taze nor 10,75 TL, Behiyem taze nor ise 13,75 TL olarak farklılık gösterdi. 

Pınar taze kaşar burada 35 TL, Türkiye’de 29 TL

Yurt dışından ülkeye gelen ithal Pınar taze kaşar peynir 35,99 TL’ye ülkedeki reyonlarda yerini alırken, Türkiye’deki online alışveriş sitelerindeki fiyatının aynı gramajda 29 TL olduğu da dikkat çeken bir başka nokta oldu.

ÜRETİCİLER AŞIRI FİYAT FARKLARINI ELEŞTİRDİ, DAHA SIKI DENETİM İSTEDİ…  

Gülgün Süt Ürünleri İhracat Sorumlusu Ali Bayraktar:

“Aşırı olan fiyat farkları doğru değil”

Her üreticinin maliyet yapısı ve maliyet miktarlarının farklı olabileceğine değinen Gülgün Süt Ürünleri İhracat Sorumlusu Ali Bayraktar, “Aslında bu fiyat farklılıkları belli noktalara kadar normaldir, aşırı olan farklar ise doğru değildir.” dedi. 

Fiyatları etkileyen bazı kalemlere değinen Bayraktar, ürün çeşidi fazlalığı, üretim maliyetleri gibi nedenlerle fiyatların değişebildiğini ifade etti. Bayraktar bunu örneklerle şöyle açıkladı:

“Örneğin A firması bir kilo hellimi 3 işçiyle üretirken, B firması 5 işçiyle üretim yapıyordur. Üretim küçük veya büyük ölçeğe göre de değişebiliyor. Kimi zaman da kendi içinde maliyetini arttıran farklı faktörler de olabilir. Çok düşük kaliteye satılan bazı ürünlerde ise doğru ürün kullanmama ihtimali de doğuyor. Örneğin adı hellim değil, hellime benzer bir şeydir.”

Bayraktar, özellikle hellimin nasıl üretilmesiyle ilgili yönetmenlik olduğunu ve devletin bu üretimi denetlemesiyle maliyetler arasındaki fahiş farkların engellenebileceğine değindi.

Diren Süt Ürünleri Direktörlerinden Uğur Diren:

“Daha sık denetim yapılmalı ve yüksek fiyatlar firmaların uhdesine bırakılmamalı”

Hellim çeşitlerinin içeriğine göre de değişebileceğine değinen Diren, inek veya koyun sütü ile yapılan hellim ürünlerinin kilosunda ciddi fark olduğunu belirtti. Bazı ürünlerdeki farklılıkların ise şirketlerdeki fiyat pazarlamasıyla ilgili olduğunu anlatan Diren, Kooperatifin fiyat belirleyici unsur olması gerekirken piyasadaki en yüksek fiyatları veren firma olduğunu işaret etti. “Bu durum da giderler ve maliyetlerle birlikte iç piyasadaki fiyat farklarının doğmasına neden oluyor.” dedi.

Daha fazla denetim yapılması gerektiğinin altını çizen Diren, “Üretimdeki kalite denetlense, bu derece fiyat farkı da doğmaz. Ayrıca bu durum ürün kalitesini de etkilemez. Daha sık denetim yapılmalı ve yüksek fiyatlar firmaların uhdesine bırakılmamalı. Her ürünün kendi standardında üretilmesi ve devlet tarafından denetlenmesi gerek.”  şeklinde konuştu.

Reha Süt Ürünleri Direktörü Mustafa Kaymak:

“Bunları ilgili dairler araştırmalı. Denetim şart”

Devletin ilgili mercilerinin bu fiyat farklarının üzerine gitmesi gerektiğini dile getiren Reha Süt Ürünleri Direktörü Mustafa Kaymak ise “Biz de üretici olarak bu yüksek fiyat farklarını çözemiyoruz.” dedi. Market reyonlarında gördüğü bazı ürün fiyatlarına şaşırdığını anlatan Kaymak, üretim maliyeti altında fiyatların nasıl yer aldığını çözemediklerini kaydetti. Kaymak, “KDV, market karı, üretici karı, nerede diye soruyoruz, akıl edemiyoruz. Bunları ilgili dairler araştırmalı. Denetim şart.” yorumunu yaptı.

Garanti Süt Ürünleri Direktörlerinden Çağkan Garanti:

“Devlet üretimi de fiyatları da sıkı mercek altına almalı”  

Ürünler arası fiyat farklarının imalatta kullanılan süt çeşidi ve oranına göre değişebildiğine değinen Garanti Süt Ürünleri Direktörlerinden Çağkan Garanti, bu farkların nedenlerine şöyle değindi:

“Küçük veya büyük işletmelerdeki iş gücü bile bu maliyetleri etkiliyor. Bunun yanında üretim yapılan tesis veya işlenen süt oranı, ürün çeşitliliğine göre değişebiliyor. Özellikle hellimin nasıl üretilmesiyle ilgili yönetmenlik var, eğer devlet bu üretimi sıkı mercek altına alırsa bence maliyetler arasında bu kadar büyük farklar da oluşmaz.”