Geçmiş yıllara oranla 2018 yılında artan hellim ihracatı yüzleri güldürürken, Türkiye yönüne yapılan hellim ihracatında düşüş yaşandı. Sanayi Odası Başkanı süt üreticisi Candan Avunduk ihracatın düşme tehlikesine dikkat çekti, sebebini açıkladı: "Süt üretimi düşüyor, hayvanlar kesiliyor, üretim maliyetleri yüksek"

Fehime ALASYA

Geçmiş yıllara oranla 2018 yılında artan hellim ihracatı yüzleri güldürürken, Türkiye yönüne yapılan hellim ihracatında düşüş yaşandı. Son üç yıllık Ticaret Dairesi, hellim ihracatı kayıtlarına yansıyan verilerde 2018 yılında yapılan hellim ihracatının arttığı görüldü, buna karşın Türkiye’ye ihracatta gerileme oldu.

Son iki yılda hellim ihracatında ilk sırayı alan Türkiye, 2018 yılında ve 2019’un ilk beş ayında Kuveyt’in gerisinde kaldı. 2018 yılında en fazla Kuveyt yönüne hellim ihraç edildiği dikkat çekti.

2016 yılında 29 Milyon Dolar olan hellim ihracatı, 2017 yılında 26 Milyon Dolar’a gerilerken, 2018 yılında ise bu rakam 32 Milyon Dolar’ yükseldi.

İçinde bulunduğumuz yılın Ocak-Mayıs dönemine yansıyan rakamlarda ise ilk beş ayda 16 Milyon 844 Dolarlık hellim ihracatı yapıldığı kayıtlara geçti.

"ÜRETİM MALİYETLERİ İHRACATI DÜŞÜRÜYOR"
Avunduk:  "Türkiye’ye 2018 yılında yapılan hellim ihracatı 10 Milyon Dolar’a geriledi. Bu gerilemedeki en büyük etken adadaki üretim maliyetlerinin yüksek oluşu ve Türkiye’deki alım gücünün gerilemesinden kaynaklıdır"

2016 yılında sadece Türkiye’ye yaklaşık 13 Milyon Dolarlık hellim ihraç edilirken, bu rakam 2017 yılında 16 Milyon Dolar’a yükseldi, buna karşın 2018 yılında ise bu ihracat 10 Milyon Dolar’a geriledi. Bu gerilemedeki en büyük etken ise adadaki üretim maliyetlerinin yüksek oluşu ve Türkiye’deki alım gücünün gerilemesine bağlandı.

Hellim ihracatı yapılan ülkelerin başında 2016 ve 2017 yıllarında Türkiye gelirken, 2018 yılında Türkiye ikinci sıraya düştü, ilk sırayı Kuveyt aldı.

İçinde bulunduğumuz 2019 yılının ilk beş ayında ise en fazla ihracat yine Kuveyt yönüne oldu.

Ticaret Dairesi'nin 3 yıllık hellim ihracatı kayıtları:

2016 yılında 29 Milyon Dolar
2017 yılında 26 Milyon Dolar.
2018 yılında 32 Milyon Dolar.
2019 Ocak-Mayıs dönemi 16 Milyon 844 Dolar.

TL’deki artış dövizin yansıması

İhracattaki Türk Lirası bazında olan artış ise dövizdeki yükselişin etkisi olarak görülüyor.

2016 yılında 87 Milyon TL olan hellim ihracatı, 2017 yılında yaklaşık 95 Milyon TL’ olurken, 2018’de bu rakam 156 Milyon TL’yi aştı.

Türkiye yönüne ihracatta düşüş 

Hellim ihracatı yapılan ülkelerin başında 2016 ve 2017 yılında Türkiye gelirken, 2018 yılında ilk sırayı Kuveyt aldı. Bunu sırasıyla Türkiye, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirliği takip etti.

2016 yılında Türkiye’ye yaklaşık 13 Milyon Dolarlık hellim ihraç edildiği görülürken, bu rakam 2017 yılında 16 Milyon Dolar’a yükseldi, 2018 yılında ise 10 Milyon Dolar’a geriledi.

Gerilemedeki en büyük etken ise ‘Hellim tescili’ kapsamında Türkiye’deki hellim üretimin olması gösterildi. 

İHRACATTA TÜRKİYE 2.SIRAYI ALDI
Son iki yılda hellim ihracatında ilk sırayı alan Türkiye, 2018 yılında ve 2019’un ilk beş ayında Kuveyt’in gerisinde kaldı. 2016 yılında Türkiye’ye yaklaşık 13 Milyon Dolarlık hellim ihraç edildiği görülürken, bu rakam 2017 yılında 16 Milyon Dolar’a yükseldi, 2018 yılında ise 10 Milyon Dolar’a geriledi. 

Türkiye’ye ihracat düştü, Kuveyt’e arttı

2016 yılında Suudi Arabistan’a 4,6 Milyon Dolarlık ihracat yapılırken, bu rakam 2017 yılında 2 Milyon Dolar, 2018 yılında ise 5 Milyon Dolar oldu.

Aynı yıllar içerisinde Kuveyt’e 2016 yılında 5,6 Milyon Dolarlık ihracat yapılırken 2017 yılında bu rakam 4,8 Milyon Dolar, 2018 yılında ise büyük bir artışla 10 Milyon Dolar oldu.

Her üç yılda da en düşük ihracatın Japonya yönüne olduğu görüldü.

 "DAHA DA DÜŞECEK"
Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk: "2018 yılında hellim ihracatında görülen artışa karşın 2019 yılında ihracatta düşüş yaşanacak. Rakamlar Hem Türkiye hem de Arap pazarlarında daha da düşecek. Bu süt üretiminin hızla düşmesi, hayvan kesimlerinin ise aynı hızla atmasından kaynaklanıyor. Kuveyt’te bulunan yeni ve geçi bir pazar kapsıdır"

Avunduk: “İhracatta düşüş bekleniyor”

Hellim ihracatının seyrini YENİDÜZEN’e değerlendiren Kıbrıs Türk Sanayi Odası (KTSO) Başkanı Candan Avunduk, 2019 yılında ihracatta düşüş yaşanacağı öngörüsünde bulunurken, Türkiye’ye yönüne yapılan hellim ihracatının düşmesini değerlendirdi.

2018 yılında hellim ihracatında görülen artışa karşın 2019 yılında ihracatta düşüş yaşanacağını ön gören Avunduk, ihracat rakamlarının hem Türkiye hem de Arap pazarlarında daha da düşeceğini ifade etti. 

Avunduk, bunun süt üretiminin hızla düşmesi, hayvan kesimlerinin ise aynı hızla atmasından kaynaklandığını belirterek, hükümetlerin bu konuda tedbir almaktan bilerek kaçındığını kaydetti. 

En fazla ihracatın Kuveyt yönüne yapılmasını da değerlendiren Avunduk, “Kuveyt’te bulunan yeni ve geçi bir pazar kapsıdır” ifadelerini kullandı.

Avunduk "Türkiye’ye 2018 yılında yapılan hellim ihracatı 10 Milyon Dolar’a geriledi. Bu gerilemedeki en büyük etken adadaki üretim maliyetlerinin yüksek oluşu ve Türkiye’deki alım gücünün gerilemesinden kaynaklıdır" dedi.