Ayşe GÜLER

TC Lefkoşa Büyükelçiliği KEİ Ofisi tarafından yayımlanan KKTC Ekonomik Göstergeler Raporu, ülke ekonomisine ilişkin önemli detayları ortaya koydu.
UBP-DP Azınlık Hükümeti’nin göreve gelmesinin ardından Kasım ayında yayımlanan rapora göre; 2016’daki bütçe giderlerinde 3 kalem hariç, diğer tüm kalemler tırmanışa geçti.
Özellikle 2015’te 364 milyon TL olan Genel Kamu Hizmetleri gideri, 2016’da 1 milyar 67 milyon TL’ye ulaştı.
1 yıllık dönemde aynı giderde %193’lük artış yaşanması dikkat çekti.

ÜRKÜTÜCÜ ARTIŞ!... Resmi verilere göre; 2015’te 364 milyon TL olan Genel Kamu Hizmetleri gideri, 2016’da 1 milyar 67 milyon TL’ye ulaştı. 1 yıllık dönemde aynı giderde %193’lük artış meydana geldi

Bununla birlikte Savunma Hizmetleri, Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri, Çevre Koruma Hizmetleri, İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri, Eğitim Hizmetleri ve Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri Giderlerinde artış yaşandı.

UBP-DP Azınlık Hükümeti’nin göreve gelmesinin ardından Kasım ayında yayımlanan rapora göre; 2016’daki bütçe giderlerinde 3 kalem hariç, diğer tüm kalemler tırmanışa geçti. Gelirler, giderleri karşılamazken, bütçe eksiye düştü

Aynı dönem, Sağlık Hizmetleri, Ekonomik İşler ve Hizmetleri ile Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri giderlerinde düşüş yaşandı.
Rapordaki resmi veriler, mahalli gelir-giderdeki bütçe açığının 663 milyon TL’ye ulaştığını da ortaya koydu…

Resmi verilere göre; 2016 bütçesinin %45’ini cari transferler oluşturdu.
Cari transferlerin hemen sonrasında personel giderlerinin de önemli oranda olması dikkat çekti.
Söz konusu dönemde personel giderleri bütçenin %36’sını oluşturdu.

Bütçenin % 45 ‘cari transfer’…

Resmi verilere göre; 2016 bütçesinin %45’ini cari transferler oluşturdu.
Cari transferlerin hemen sonrasında personel giderlerinin de önemli oranda olması dikkat çekti.
Söz konusu dönemde personel giderleri bütçenin %36’sını oluşturdu.
Öte yandan bütçenin %7’si Mal ve Hizmet Alım Giderleri için harcanırken, Faiz Giderleri %4, Yedek Ödenek %4, Mahalli Yatırım %2 ve Sosyal Güv. Kur. DPG ise %2’lik bölümünü tuttu.

Mahalli gelir-gider farkı 663 milyon TL!

Rapor, bütçedeki mahalli gelir ve gider arasındaki farkı da gözler önüne serdi.
2016 yılında mahalli gelir-gider arasında 663 milyon TL açık oluştu.
Söz konusu yıl, mahalli gelir 3 milyar 42 milyon TL olarak belirlenmesine rağmen mahalli gider 3 milyar 705 milyon TL oldu.
Böylelikle mahalli gelirler, giderleri karşılamadı, bütçe eksiye düştü.

2015’ten 2016’ya yarı yarıya artış!

Geçmiş verilere bakıldığında 2015 yılından 2016’ya kadar olan 1 yıllık sürede mahalli gelir ve gider arasındaki farkın neredeyse 2 katı eksiye (geriye) düşmesi dikkat çekiyor.
2015 yılında mahalli gelir-gider arasında 324 milyon TL fark olmuş, giderler gelirlerden fazla olmuştu.

Yıllar bazında mahalli gelir-gider /açık…

Raporda, geçmiş yıllardaki mahalli gelir-gider /açık verileri de paylaşıldı.
Buna göre 2006’da mahalli gelir 1 milyar 215 milyon TL, mahalli gider ise 1 milyar 470 milyon TL olarak belirlenmiş, mahalli açığın 255 milyon TL olduğu tespit edilmişti.
Diğer yıllardaki dağılım şöyleydi: “2007’de mahalli gelir 1 milyar 628 milyon TL, mahalli gider 1 milyar 796 bin TL, mahalli açık 167 milyon TL, 2008’de mahalli gelir 1 milyar  634 milyon  TL, mahalli gider 2 milyar 6 milyon TL, mahalli açık 371 milyon TL, 2009’da mahalli gelir 1 milyar  577  milyon  TL, mahalli gider 2 milyar 200 milyon TL, mahalli açık 622 milyon TL, 2010’da mahalli gelir 1 milyar 791 milyon TL, mahalli gider 2 milyar 285 milyon TL, mahalli açık 494milyon TL, 2011’de mahalli gelir 1 milyar 952 milyon TL, mahalli gider 2 milyar 399 milyon TL, mahalli açık 447 milyon TL, 2012’de mahalli gelir 2 milyar 338 milyon TL, mahalli gider 2 milyar 498 milyon TL, mahalli açık 160 milyon TL, 2013’de mahalli gelir 2 milyar 286 milyon TL, mahalli gider 2 milyar 697 milyon TL, mahalli açık 411 milyon TL, 2014’te mahalli gelir 2 milyar 709 milyon TL, mahalli gider 3 milyar 63 milyon TL, mahalli açık 354 milyon TL, 2015’te mahalli gelir 2 milyar 916 milyon TL, mahalli gider 3 milyar 240 milyon TL, mahalli açık 324 milyon TL”

Bütçe giderleri tırmanıyor!

Yıllara oranla bütçe giderlerinde yaşanan ve zaman zaman da 2 katına ulaşan ciddi artışlar, rapora da yansıdı.
2015 yılına göre, 2016’daki bütçe giderlerinde 3 kalem hariç, diğer tüm kalemler tırmanışa geçti.

Genel Kamu Hizmetleri giderinde %193’lük artış!

Özellikle 2015’te 364 milyon TL olan Genel Kamu Hizmetleri gideri, 2016’da 1 milyar 67 milyon TL’ye ulaştı.
1 yıllık dönemde aynı giderde %193’lük artış yaşanması dikkat çekti.
Bununla birlikte Savunma Hizmetleri, Kamu Düzeni ve Güvenlik Hizmetleri, Çevre Koruma Hizmetleri, İskan ve Toplum Refahı Hizmetleri, Eğitim Hizmetleri ve Sosyal Güvenlik ve Sosyal Yardım Hizmetleri Giderlerinde artış yaşandı.

Sağlıkta gerileme

Öte yandan Sağlık Hizmetleri, Ekonomik İşler ve Hizmetleri ile Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri giderlerinde düşüş yaşandı.
2015’te 299 milyon TL olan sağlık giderleri, geçtiğimiz yıl 10 milyon TL’lik gerileme ile 289 milyon TL’ye düştü.
Ekonomik İşler ve Hizmetler gideri de 861 milyon TL’den 720 milyon TL’ye, Dinlenme, Kültür ve Din Hizmetleri giderlerin de 147 milyon TL’den 131 milyon TL’ye geriledi.